TÜKETMEDEN KULLANIM-1
“ Tüketmeden kullanım” daha çok “ doğal kaynaklar” için geliştirilen bir fikir, yani onları korumak için oluşturulan bir yöntem.
Ama önce doğal kaynakları “cansız doğal kaynaklar” ve “canlı doğal kaynaklar” olarak sınıflayalım. Cansız doğal kaynaklar, canlıların içinde yaşadığı, hava, su, toprak ve bunların bünyesinde yer alan cansız ürünlerdir.
Canlı doğal kaynaklar nelerdir? Onu hatırlayalım.
Hava, su ve toprak da yaşayan biz insanların kullanabildiği tüm canlılar (Hayvan, bitki ve onların ürünleri-et, süt, yumurta, meyve, nebat, yağlar
vb.).
Yani canlılar tarafından kullanılan, cansız doğal kaynaklar ile insanlar tarafından kullanılabilir canlılar için “tüketmeden kullanım” şartının geçerli olduğunu hepimiz bilmeliyiz. “Cansız doğal kaynakların“ kendilerini yenilemesine ve “canlı doğal kaynakların çoğalmasına izin vermemiz halinde onlardan sonsuza dek yararlanmamızın mümkün olduğu demektir.
Hem doğal, hem de canlı, yani üreyen, çoğalan kaynak olduğu halde nasıl tükenir demeyin. Siz o doğal kaynağı yıllık artış, üreyiş hızından (/ miktarından) daha çok tüketiyorsanız yani daha çok kullanıyorsanız bu “canlı doğal kaynak” tükenir. VE bir gün gelir O CANLININ SOYU da tükenir. Bir de, o canlının yaşadığı cansız doğal ortamı kirleterek yaşanamaz hale getiriyorsanız, o zamanda canlı yaşamı tükenir.
Canlı olmayan doğal kaynaklar içinde “kendini yenileyemeyen doğal kaynaklar” diğer bir değişle “ham maddeler” vardır. Bu “kendi kendini yenileyemeyen doğal kaynakların kullanıldıkça tükeneceği açıktır. Ama nedense bize bitmez tükenmez gibi gelir. Oysa onların miktarı sınırlıdır.
İşte “tüketmeden kullanım” ilkesi bu “cansız doğal kaynaklar” için tamamen uygulanması gereken bir kural olmalıdır. Bu ham maddeler ikiye ayrılır; kullanıldığı zaman niteliği değişen ham maddeler ve özelliğini koruyan ham maddeler. Petrol ve bazı madenler gibi. Niteliği değişen ham maddeler bir kere kullanıldığında, bir daha aynı amaçla kullanılamaz. Ancak bazılarının (petrolden elde edilen plastik ürünler gibi..) geri kazanma yöntemi ile tekrar kullanılması mümkündür. Niteliği değişmeyen ham maddelerin ise defalarca kullanılması daha kolaydır.
Tüketmeden kullanımın birinci şartı, sınırlı bu ham maddelerin sınırlı olduğu bilincinden hareketle, üretilen ürünlerin, tekrar tekrar kullanılması, kullanılamayacak duruma gelenlerin, “geri kazanma” yöntemi ile “yeniden değerlendirilmesi” şeklinde olmalıdır. Yeniden değerlendirme, kullanılan nesnenin çöp olmadan ham madde gibi kullanılarak yeniden imalata katılmasıdır diye tarif edilebilir.
Tekrar kullanım ve geriye kazanma ile yeniden kullanım işlemi yaygınlaştıkça ve arttıkça ham maddelere olan ihtiyaç ve talep azalacaktır. Unutmayalım ki sınırlı olan bu doğal kaynaklar ÇOCUKLARIMIZA da lazımdır, hatta onların torunları ve daha sonraki kuşaklar içinde gereklidir.
Tekrar kullanımın maliyeti yoktur ve en doğru kullanım şeklidir. Geri kazanmanın ise hem ekonomik hem çevresel açıdan faydalı olduğu gelişmiş ülkeler tarafından bilinmekte ve yaklaşık 40 yıldan buyana uygulanmaktadır.
Sistematik ve etkin yöntemlerle kaynakta ayrılmış çöpleri toplama, ayıklama ve değerlendirme yolu bulunmuştur.
Buna ek olarak bilinçlenen halkın, onu örgütleyen sivil toplum kuruluşlarının payını da belirtmek gerekir.
Ülkemizde ise, genellikle evlerde ve iş yerlerinden karışık çöp olarak çıkan atıklar önce sokaklarda, sonrada yerel yönetim tarafından götürüldükleri deponi alanlarında kazanç sağlamak için elverişsiz ve sağlıksız şartlarda toplanması şeklinde değerlendiriliyor.