Evet , bu bir çamaşır sepeti...
Plumerianın toprak geçirgenlik isteğini vurgulamak için yükledim bu fotoğrafı...
Okuduğum kitapta var bu bilgi(1)...
Sepetin tabanına da ilave delikler açıp, içini kumaş ile kaplayıp saksı olarak kullandıklarını yazıyor. Taşıması da kolay oluyormuş...(Sepet fotoğrafı temsilidir. Kitapta bir fotoğraf yok. Ama tarif ettiği böyle bir şey. Fotoğraftaki sepetin büyüklüğü sizi yanıltmasın...)
Bu vurguyu yaptıktan sonra, çelik köklendirmeye dair çoğu kitabi, çok azı tecrübeden oluşan bilgi kırıntılarımı aktarayım...
1)
Yetiştirme Ortamı :
Geçirgen olacak! Her yerde rastladığım bilgi bu. Bunun için önerilen çeşitli karşımlar var : kaba kum, perlit, vermikülit, torf, hindistan cevizi torfu, ponza taşı, lav taşı, diatomit, bahçe toprağı
vb. oluşan karşımlar... Hazır satılan kaktüs toprağı veya adenium toprağı gibi karışımlar da kullanılabilir. Tek başına torf kullanımı biraz tehlikeli. Torfun su tutumu iyi de tuttuğu suyu bırakması zaman alıyor. Yetiştirme ortamının çabuk kuruması plumeriada istenilen bir özellik. Bu yüzden ortamı ne kadar hafifletebilirsek o kadar iyi...
Ben denememde torf, perlit ve ponza taşı karışımını 1:1:1 oranında kullandım.
2)
Isı :
Okuduğum kaynaklarda, çelik köklendirme için
yetiştirme ortamı ısısının 26-27 derece(2) cıvarında olması öneriliyor. (Dikkat hava ısısı değil, toprak ısısı...) Bunu sağlamak için alttan ısıtma kullanılabileceği söyleniyor.(3)
Sanırım, bu mevsimde başımızı ağrıtacak konulardan biri bu... Belki elektikli battaniye işimize yarar...
3)
Işık :
Bu konuda pek tartışma yok : Ne kadar çok ışık, o kadar iyi....
4)
Sulama :
Bir baş ağrısı da sulama konusu... Özellikle bu mevsimde çelik köklendirmeye çalışıyorsanız... İki sulama arasında yetiştirme ortamının (en azından yüzeyinin) kurumasına izin vermek genel öneri... Hatta; dikimde sulayın, ilk yaprağını çıkarına kadar bir daha sulamayın diyen bile var... Parmağımızı saksıya daldırıp karar vermek gerekebilir. Islaksa sulamayın. Şüphelisiyse yine sulamayın, bir iki gün daha bekleyin. Susuzluktan çeliği kaybetme riski daha düşüktür. Ama aşırı sulama kesin çürüme nedenidir. Unutmayın dinlenme dönemlerinde (dormancy) plumerialar haftalarca susuz kalabiliyorlar...
Bir püf noktası daha... Saksı altlığı kullanmayın. En azından saksı altlığında su birikmesine izin vermeyin. Burada biriken su yetiştirme ortamı tarafından geri emilecektir. Yüzey kuru görünse bile saksı dibi istenilmeyen bir şekilde ıslak kalacaktır.
5)
Gübreleme :
Genel kanı, ilk yapraklar çıkana kadar gübrelemenin gerekmediği yönünde... Kökler gelişmeden çeliğin büyümesi beklenmediğinden gübre ihtiyacı olmayacağı söyleniyor...
Bu kadar ahkam kesmeden sonra gelelim benim çelik köklendirme denememin ayrıntılarına...
Tarih :15 Eylül 2011
9 adet Tayland orjinli köklü, 2 adet Hawaii orjinli köksüz plumeria çeliği denek olarak kullanıldı. Yetiştirme ortamı olarak yukarıda bahsettiğim karışımı hazırladım. Ayrıntılarını 1655 numaralı başlıkta yazdığım yumurta metodunu tercih ettim. Bu metod, henüz genel kabul görmüş değildir; bir öneri olarak algılamayın, sadece tecrübe olarak aktarıyorum.
Hawaii orjinli olan çeliklerde köklendirme hormonu uyguladım. Diğerlerinde kullanmadım.
Dikim sırasında bir kez suladım. Çürüyen yumurtaların sağlıyacağı neme güvenerek bugüne kadar bir daha sulamadım.
Havalar izin verdiği sürece dışarıda güneşin altında kaldılar. Gece soğumaları başlayınca akşamları içeri taşındılar. Hava durumu takip edilerek yağmur almalarına izin verilmedi. Gündüz ısının da düştüğü son günlerde, güneye bakan alttan ısıtmalı bir kış bahçesinde duruyorlar.
SONUÇ
Hawaii kökenli iki çelikten biri çürüdü. Hoş, Hawaii'den 4 adet çelik gelmişti, ikisi daha geldiğinde yumuşamıştı ve dikilecek durumda değillerdi. Zaten satıcı tarafından yenileriyle değiştirildi. Ama yeniler denemeye haliyle yetişemedi.
Kalanların hepsi sağlam durumda, bir yumuşama belirtisi yok. Köklendiklerini tahmin ediyorum. Saksı diblerinden görünür bir kök çıkışı yok ama, çelikleri ortasından tutup hafifçe çekmeye çalıştığımda dirençle karşılaşıyorum ve yerlerinden kıpırdamıyorlar. Tayland orjinli iki tanesinde de yeni yaprak gelişimi var. Fotoğrafları aşağıda. Yine de kesin başarıdan bahsedebilmek için baharı beklemek gerekecek...
Dikimden bir ay sonra Plumeria "Violet 11" ' de yaprak gelişimi
Dikimden bir ay sonra Plumeria "Celebrities" 'deki gelişme
UYARI
Plumeria konusunda çok hevesli olmama rağmen henüz kendimi "yeni başlayan" olarak görüyorum. Bu nedenle yazdıklarımda yanlışlar ve eksikler olabilir. Her türlü ekleme ve düzetmeye açığım. Hatta bekliyorum...
Kaynaklar :
(1) Eggenberger, Richard & Mary Helen - The Handbook on Plumeria Culture - Sayfa 58
(2) Eggenberger, Richard & Mary Helen - The Handbook on Plumeria Culture - Sayfa 53
(3) Litlle, Jim - Growing Plumerias İn Hawaii And Around The World - Sayfa 29