Sn. Smarty17,
Şu aktivatör işi neden gerekli anlamış değilim. Forumda bu konuda fazla sayıda yanlış bilgi var. Örneğin Malina'ya yazdığım halde
şu mesajdaki soğuk kompostla ilgili bölümü düzeltmediler. Sanki soğuk kompost için mikroorganizma şartmış gibi bir sonuç çıkıyor ki tamamen yanlış.
Kompost yaparken C:N (karbon:azot) oranını, uygun nem koşullarını ve yeterli havandırmayı sağlarsanız hiç bir aktivatöre gerek yoktur. Birden fazla aktivatör denemiş birisi olarak bunların hiç bir yararını görmedim. İsim vermek istemiyorum ama o aktivatörlerin hepsi hikaye. İllede aktivatör derseniz taze hayvan gübresinde bolca mikroorganizma var.
Kompostta ideal C:N oranı 25:1 - 30:1 arasıdır ve nem %60-70 civarında olmalıdır. Bunun dışında ekstra bir aktivatöre ihtiyacınız yok.
Aslında işin mikrobiyolojisine gelirsek, organik maddeyi doğada çürüten mikroorganizmalar zaten mevcut. Bunlar uygun ortam bulursa hızla çoğalırlar ve organik maddenin çözünmesini gerçekleştirirler. Karbon oranı yüksek madde daha geç çözünür, azot oranı yüksek madde daha hızlı çözünür. Dolayısıyla buradan çıkan sonuç, eğer elinizde karbon açısından zengin malzeme fazla ise yığına bolca taze hayvan gübresi ya da sidik katarsanız süreç otomatik olarak hızlanır. Yani üre başlı başına bir aktivatör işlevi görür. Hayvan gübresi yoksa kimyasal ürede kullanabilirsiniz. Sonuçta üre üredir ve kompsotlaşma sırasında bu üre bazı mikroorganizmalar için kolay çözünen bir besin işlevi görür.
Yukarıda belirtilen, 25-30 oranını yakalamak için şu oranları kullanabilirsiniz.
Karbon içerikli maddeler
Yapraklar: 30-80:1
Saman: 40-100:1
Ağaç kırıntıları veya talaş: 100-500:1
Mukavva veya gazete kağıdı: 560:1
Azot içerikli maddeler
Sebze parçaları: 15-20:1
Kahve artıkları: 20:1
Çim: 15-25:1
Gübre: 5-25:1
Bu maddelerden gerekli miktarı kendiniz hesaplayarak bulabilirsiniz. Sonuçta bir oran hesabı. Nemi ayarlamak içinse, nem düşük ise sulayarak, yüksek ise talaş, saman vs. katarak, havalandırma içinse karıştırma (alt üst etme) yolu ile süreci kontrol edebilirsiniz.
Bu koşulları sağladığınızda 3-4 ayda kompostunuz hazır olur. Yığını 20 günde bir sulayarak karıştırırsanız çok daha güzel bir kompost elde edersiniz.