|
Sayın generalduncan,
MeyveliTepe'den sonra yazmak haddime düşmez belki ama ben de birkaç tavsiyede bulunabilirim. 7-8 yıldır kompost yapıyorum. Benim yaptığım, ne sizin fabrika ölçeğinde, ne Meyvelitepe'nin bahçesi ölçeğinde.
Öncelikle koku olayından başlamalı. Sebebi yeşil malzemenin fazlalığı. Kahverengi malzeme eklemeli. Bana sorarsanız, çam talaşı da olur, gazete kağıdı da, fabrikada kullanılıyorsa, ambalaj kağıdı(mukavva) atıkları da. Meyvelitepenin tavsiyesi olan kavak talaşı, işlemin hızını artırır sanıyorum. Yanılmıyorsam sizin işlemin hızlı olması derdiniz yok.
Ben şu sıralar bahçemdeki bambuları kestim. İlk defa, öğütüp kompostuma ekledim. Bambu dayanıklı bir malzeme olduğu için 1 seneden önce kompostlaşmasını beklemiyorum.
Aslında daha metodik gidelim. Mimar olsam da mühendis kafasına meyilliyimdir. Sorunu tanımlayıp çözelim:
Durum:Fabrikanızdan düzenli çıkan organik malzemeyi (çim, mutfak atığı), kompost yapmak istiyorsunuz.
Sorun: Koku. Şu anda her iki malzeme de yeşil atık.
Çözüm:Kahverengi malzeme bulmalısınız. Sonbahar olsa, çim azalır, dökülen kuru yaprak olurdu, sorun olmazdı. Önümüzdeki 4-5 ay boyunca kahverengi malzeme desteği yapmalısınız.
Öneri:Talaş bulmakla uğraşmak yerine, en kolay ulaşılabilir kahverengi malzemeyi kullanın. Bu atık gazete ya da fabrikada kullanılıyorsa atık ambalaj (mukavva) olabilir. Kahverengi malzeme bulamazsanız, yeşil malzemeyi toprakla karıştırarak koku sorunu engelleyebilirsiniz sanıyorum.
Ek bilgi: Kimyasal işlemden geçmiş beyaz kağıt, kuşe kağıt vs. kullanmayın. Gazete kağıdı veya mukavva uygundur. (Kompostunuzu sebze meyve üretiminde kullanmayacaksanız, beyaz kağıt da sorun olmayabilir).
Kendi ufak bahçem ve ev atığımla kıyaslarsak, çok fazla atığınız çıkıyor. Bunun kompost yapılması çok mantıklı ama patron açısından düşünürsem, harcanan bir işgücü var.
Durum: Patronun iç sesi: Fabrika atıklarının kompost olması iyi hoş ama bu sırada çok fazla işgücü kaybı olmamalı.
Sorun: İşgücü kaybı
Çözüm: Minimum işgücüyle kompost yapılması
Öneriler:
1-Öncelikle kompost sandıklarınız çok güzel olmuş ama harcanan bir işgücü var. Paletleri işlemden geçirmeden, 4ünü yanyana koyarak kompost alanı oluşturabilirsiniz. Yıkılmamaları için ara boşluklarından sağlam 1-2 dal veya sopayı toprağa saplayabilirsiniz. Google'da 'pallet compost' diye görsel araması yaptırırsanız, gelen fotoğraflar bir fikir verecektir. İşçilere paletleri söktürüp, birleştirmekle vakit kaybettirmeyin. (Bizim eve yakın bir parkta yapmışlar. İsterseniz fotoğraflayıp buraya yüklerim).
2-Kompost yığınının düzenli havalandırılmasının, prosesi hızlandırdığı malum. Ancak bu da bir işgücü demek. Bahçıvanın işi yoksa yapsın tabi. Ama acele kompost elde edelim derdinde olmadığınızı varsayıyorum. Bu durumda kompostu uygun oranda yığın ve unutun. Örneğin gazeteleri serip, biçilen çimleri ve mutfak atıklarınızı üzerine dökün. Belki biraz da toprak.Buna kademe kademe devam edip, sulayın (Mutfak atıkları fazla suluysa başlangıçta sulamanıza gerek olmayabilir). 4 paletin birleşiminden oluşan kompost alanı dolunca, yenisine geçin. Zamanla çökme olacağı için, öncekilerin üzerini aynı şekilde doldurabilirsiniz. İşgücü olarak, yağmursuz dönemde kompostu ıslatmanız yeter bence.
Tembel sistemle (işgücü kaybı olmadan), yığınınız 3 haftada olmasa da, en geç 1 yılda kullanılabilir kompost haline gelecektir.
Bunun için 3-4 kompost alanı değil 8-10 tane, belki daha fazla kompost alanınız olmalı tabi. Çok fazla çiminiz çıktığına göre, geniş bir alana sahipsiniz. Bunu yapabilecek köşeniz de var sanırım.
Ek bilgi: Çimlerde bakım için kimyasal gübre kullanılıyorsa, kimyasal sonrası kesilen 2-3 çimi komposta koymayın ya da kompostu sebze meyve için kullanmayın.
Biraz uzun oldu. Yanlışım varsa düzeltilmesinden mutlu olurum.
|