|
ABD'de durumun ayni oldugu konusuna cok katilmiyorum. Turkiye'de urunun etiketlenmesi ile yonetmelik var fakat bu konuda hem uygulamada hem de denetlemede aksakliklar var. BIM vs gibi alisveris merkezlerinde alinan urunlerin (ozellikle de kucuk taseron firmalardan temin edilen) etiketlerinin ne kadar gercekligi yansittigi suphe goturur. Ciflik baligi diye satilan urunlerle ilgili hicbir bilgi yok (neyle beslenmistir, hangi yoreden gelmistir vs...).
ABD'de etiket zorunlulugu oldugu gibi bu urunun tum icerigi yansitilmistir. "Ucuz etin yahnisi pek olur" diye bir tabir vardir, ayni onun gibi $2-3 alinan tavuk, balik urunleri tamamiyle suni yontemlerle uretilmistir. Gercek denizde buyumus baligin, ciflikte buyumus tavugun, otlaklarda yasayarak yetistirilmis inegin etini bu fiyatlara bulabilmenin imkani yoktur. Guzel tarafi alirken ne aldiginizi bilmek. Tum marketlerde ufak bir bolumde ve pahali bile olsa dogadan tutulmus balik, ciflikte gezerek yetistirilmis tavuk, otlaklarda buyutulmus inek eti ve nicelerini bulabilirsiniz.
Azicik bilincli tuketiciyseniz, eti, sutu, baligi kilolarca degil de eskilerin yaptigi gibi azicik, azicik tuketirseniz hem "organik" olarak satilan urunlere paraniz yeter hem de obezite, kolestrol, seker, tansiyon gibi hastaliklarin onune gecersiniz. ABD'nin en guzel yani etiketin uzerinde ne yaziyorsa odur. Yapay tatlandiricisi da, boyasi da , katkisida uzerinde belirtilmistir, ister alirsiniz, ister almaz. Organik istiyorsaniz "organik" etiketiyle satilani alabilirsiniz, yarin oburgun gazete haberinde o firmanin aslinda sizi kandirdigi haberini okumazsiniz.
Sikayetinizi e-mail yoluyla bile yapabilirsiniz hemen paraniz iade edilir, ozur dilenir, bilgi gonderilir vs...
Ben tatilimde beni sikistirip yoldan cikarmaya calisan soforu , alisveriste kasla goz arasinda oglumun eline oyuncak sikistirip sonra "bu cocuk bunu kirdi, parasini ver" diyen seyyar saticiyi (vermeyince bagira bagira O..., S..k,....diye arkamdan kufretmistir) polise, jandarmaya sikayet etmeye kalktigimda : dilekce verin, mahkemeye sevkederiz, sahit bulun bir de mahkemeye gelmeniz gereklidir, gelmezseniz dava duser, karsi dava acilabilir denilip bastan savulmus bir insanim. Elimde marketten alinmis ismi cismi bilinmeyen bir meyveli yogurt'un tahlili, meyvenin uzerindeki toksik madde miktarinin olculmesi icin biryerlere sikayete giderken goremiyorum Turkiye'de.
Tuketici haklari, yasalar, kanunlar ve uygulamalari konusunda Turkiye cok cok geride ve bu tartisilmaz. Tum buna ragmen doganin bizlere cok comert davrandigi bir ulke. Arka bahcesi, o da yoksa balkonunda bile nice bitki, meyve, sebzenin yetistirildigi bir ulke. Iletisimin bu kadar kolaylasmasi, kendimizi egitme konusunda bu kadar caba saglayanlar sayesinde daha iyiye gidecegimiz dusuncesinden uzaklasmadim henuz.
Turkiye "tarim ulkesi" trenini kacirsa dahi , iklim ve toprak cesitliligi ile dunya "organik" tariminda yerini almamasi icin hicbir engeli olmayan bir ulkedir.
Ebru
|