Bahçenin debisini özel debi ölçerlerle ölçebilirsiniz. Birazcık formül araştırmasıyla bunu nozul özellikleri tablosundaki rakamlarla karşılaştırabilirsiniz. Ancak ben debi ölçere sahip olamadığım için su akışının normal olduğu bir günde kendi bulduğum kaba yöntemle ölçmeye çalıştım.
Bahçemde su çıkışının olduğu yerde bir de bahçe musluğum var. Debi ölçmek için bunu kullandım. 5 lt su bidonunu bu muslukla kaç saniyede doldurabildiğimi ölçmeye çalıştım. Tabi bidona giren su bidondaki havayı da hızla çıkardığı için köpürmeler oluyor ve bir anda bidondan su taşıyor. Kapatıp herşeyin sakinleşmesini bekledikten sonra görüyorsunuz ki bidonun yanlızca yarısı dolmuş.
bu iş için suyun tazyiğini düşük tutmaya çalıştım ve kalın bir boru kullandım. Neredeyse 5 cm çapında. musluktan çıkan su bir metre kadar boyu olan bu borudan sakince akıp bidona doldu. Bu da köpürmeyi engelledi. Bir kaç kez ölçüm yaptım ve ölçümlerin ortalamasını aldım. Merak etmeyin, tüm suyu düzgünce komşumun bahçesindeki çiçekler üzerinde kullandım.
5 litre suyu 10 saniyede doldurabildim. Bu da demek oluyor ki saniyede yarım litre su sağlıyor benim şebekem.
Nozul performans tablolarında bir nozulun hangi açıda saatte kaç metreküp çektiğini bulabilirsiniz. Örneğin 10' (10 feet = 3 metre) ayarlanabilir dairesel nozulu 90 derecelik açıyla çalıştırmak isterseniz 0,09 m3/saat suya ihtiyaç duyacaktır. Bu da dakikada 1,5 litre demek. Benim sistemim dakikada bana 30 litre verebiliyor. Demek ki ben aynı anda 20 adet bu nozuldan kullanabilirim. Ama hepsinin 90 derece olması koşuluyla.
Okuyunca bana da karışık gibi geldi.
Ama hiç karışık değil. Normalde bu hesap için mühendislere bir sürü para veriyorsunuz ama bunu kesinlikle kendiniz yapabilirsiniz. Çok basit. Öncelikle bahçe planınızdaki ölçülerinize göre nozulları yerleştirin plana. Sonra nozulların ihtiyaçlarını toplayın. Ben bu hesabı yaptığımda tüm bahçenin aynı anda sulanabilmesi için dakikada 80, 85 lt gibi bir debiye ihtiyacım olduğunu gördüm. Buradan da anladım ki bahçemi üç kerede sulayabileceğim. Yani üç ayrı sulama bölgesi. Bu işin dilinde buna zone (ingilizce bölge demek zaten) diyorlar. Bir de küçük bostanlığıma damla sulama borusu getireceğimi de düşünürsek toplam 4 zonda sulama işim çözülecek olduğunu gördüm.