[acemi_caylak]

Aktif Çamur Yöntemi Devam,

Funguslar
Genellikle aktif çamur prosesi fungusların yaşaması icin ideal bir ortam değildir. Fakat, bazı ipliksi funguslar aktif camur yumakları icinde gözlenebilir. Funguslar genellikle düşük pH larda, toksik madde varlığında ve azot iceriği az olan atıksularda gözlenir. Aktif çamur havuzlarında en yaygın gozlenen fungus türleri; Geotrichum, Penicillium, Cephalosporium, Cladosporium, ve Alternaria dır.

Geotrichum’un fazla bulunması çamur kabarma (şişkin camur) problemine neden
olabilir.

Bazı çalışmalar fungusların nitrifikasyon yapabildiklerini de gostermiştir.

Protozoalar
Protozoa, aktif camurda bakterileri yiyerek beslenir. Toksik madde varlığı
protozoaları olumsuz etkileyebilir.

Aktif çamur havuzunda en çok görülen protozoalar;

Siliatlar (Ciliates)
Flalelatlar (Flagellates)
Rhizopoda (amoeba) ve
Rotiferler
dir.





Siliatlar adını hücre etrafındaki küçük kıllardan alır. Bu kılcıklar, besinleri organizmanın ağza benzeyen yapısına itmek icin kullanır. Siliatler, aktif çamur yumağından kopmuş, serbest dolaşan bakteriler uzerinden beslenir. Siliatler aktif çamur havuzlarında en çok bulunan protozoa grubudur. En onemlileri; Chilodonella, Paramecium ve Spirostomum dur.

Flagellalar ise, bir **** daha fazla flagellaya sahip olup hareket için bunları kullanır. Besinleri ağızları yoluyla veya hücre duvarına absorpsiyon ile alırlar.

Flagellalar ve siliatler genellikle yüksek bakteri konsantrayonu (>108 adet/ml) olması durumunda gözlenirler.

Protozoalar; bakteri, BOİ, askıda katı madde ve patojen giderimine katkıda bulunurlar. Aktif çamur havuzları çıkışında protozoa konsantrasyonu ile, KOİ ve askıda katı madde arasında ters orantı vardır. Protozoa olan arıtılmış sularda KOİ ve AKM konsantrasyonu düşüktür.

Diğer bir protozoa olan rotiferler, oldukça büyük organizmalardır. Çapları 100-500 μm arası değişebilir. Aktif çamur ve damlatmalı filtrelerde en cok gözlenen Rotiferlerin aktif camurda iki onemli rolü vardır;

1. Rotiferler serbest halde dolaşan bakteriler üzerinden geçinerek arıtılmış suyun berraklaşmasına yardım eder.
2. Ürettikleri maddeler ile bakterilerin yumak oluşumuna katkıda bulunurlar.



Havalandırma Havuzunda Organik Madde Oksidasyonu

Evsel atıksuda genellikle bir çok mikroorganizma türünün büyümesi için yeterli miktarda karbon, azot ve fosfor vardır. Bakterilerin büyüyebilmesi icin C:N:P oranı 100:5:1 olmalıdır.

Organik madde çözünmüş, koloidal ve partikül halde olabilir. Çözünmüş organikler heterotrof bakteriler tarafından hızlı bir şekilde hücre tarafından kullanılır.

Havalandırma havuzlarında kullanılan havalandırıcıların iki rolü vardır. Birincisi sisteme oksijen vermek, ikincisi ise sistemi karıştırarak bakteriler ile organik maddelerin temasını sağlamaktır.

Çözünmüş oksijen konsantrasyonu minimum 0,5-0,7 mg/L civarında olmalı ve 0,2 mg/L nin altına duşerse nitrifikasyon durur. Aktif camur sistemlerinin işletilmesinde ise, çözünmüş oksijen konsantrasyonu genellikle 2-4 mg/L arasında tutulur. Ancak oksijen mitrarının yüksekliği organik madde bozunmasını artıran en önemli etkendir.

Çamur Çökelmesi

Havalandırma tankından çıkan mikroorganizma ve su karışımı, çökeltme tankına alınarak, su ve çamur birbirinden ayrılır. Çöken çamurun bir kısmı havalandırma tankına geri döndürülerek, havalandırma tankındaki bakteri konsantrasyonu arttırılır. Geri kalan çamur ise, aerobik **** anaerobik çamur cürütücüye gönderilir.

Mikrobiyal hücreler, birbirine tutunarak yumak oluşturur ve yoğunluğu sudan fazla olan yumaklar çökelerek sudan ayrılır.

Mikroorganizmaların yumak oluşması ve agregatlaşması düşük substrat konsantrasyonlarında gercekleşir. Bunun nedeni ise, substrat sınırlı olup, bir grup bakterinin urettiği bir ara ürün diğer bir grup bakteri icin substrat kaynağıdır. Dolayısıyla, bakteriler birbirine ne kadar yakın durursa, hücre icine substrat alabilme olasılıkları o kadar artar. Bu nedenle, iyi çamur çökelmesi, arıtımın yüksek olduğu durumda gercekleşir.

Aktif çamur proseslerinde, iyi bir çamur çökelmesi olabilmesi icin çamur bekletme zamanının en az 3-4 gün olması gerekmektedir. Kötu çamur çökelmesi ayrıca, fiziksel parametrelerdeki (pH, sıcaklık, v.b) ani değişimlerden, nutrient eksikliğinden (azot, fosfor) ve toksik maddelerin (ağır metaller gibi) bulunmasından da kaynaklanabilir.

Aktif çamur tesislerinde, yumak oluşumu icin geliştirilmiş ve en çok kabul gören modele gore; filamentli bakteriler yumaklara bir bel kemiği oluşturur ve yumak oluşturan Zooglea türü bakteriler bu filamentli organizmalara tutunarak, yumaklar oluşur.

Fakat ipliksi mikroorganizmaların olmadığı, oldukca iyi yumaklara da rastlanmıştır. Dolayısıyla yukarıda bahsedilen model, bu tür yumakların oluşumunu açıklamada yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle başka bir alternatif model daha önerilmiştir. Bu alternatif modele göre; hücre ici organik depo maddeleri (poli hidroksi bütirik asit, PHB), yumak oluşumundan sorumludur. Ayrıca, hücre dışı polisakaritler ve hücre dışı gevşek kaygan salgı bakterilerin yumak oluşturmasında onemli rol oynar.

Dolayısıyla, en cok kabul gören model ikinci bahsedilen model olup, bakteriler tarafından üretilen hücre dışı polimerik maddelerin (EPS) yumak oluşumundan sorumlu olduğuna inanılmaktadır.

EPS bakterilerin içsel solunum fazında üretilmekte olup, mikroorganizmalar arasında bir köprü vazifesi görür. Dolayısıyla, mikroorganizmaların yumaklaşması ile, bakteriler tarafından üretilen EPS arasında bir korelasyon vardır.

Üretilen bu hücre dışı polimerler; karbonhidrat, protein, yağ ve az miktarda nukleik asitten meydana gelir ve biyodegradasyona karşı oldukça dayanıklıdır.

Yakın bir geçmişte, EPS’de en onemli maddenin protein olduğu vurgulanmıştır. Bunun nedeni ise; protein flok yüzeyinin negatif elektrik yüküne sahip olmasına neden olmaktadır.

Her ne kadar, EPS ve ipliksi bakteriler yumak oluşumu icin gerekli olsa da, fazla miktarda EPS üretimi ve ipliksi bakteri mevcudiyeti kötü çamur çokmesine neden olmaktadır. Fazla miktarda ipliksi bakteri üretiminden dolayı oluşan ve kötü çökme özelliğine sahip çamura, ipliksi kabarma (ipliksi şişkin çamur) (filamentous bulking) denirken, aşırı EPS üretiminden dolayı oluşan kötü çökelme ozelliğine sahip çamura ipliksi olmayan kabarma (non-filamentous bulking) denir.

Mikrobiyal flokulasyon; polielektrolit, demir veya aliminyum gibi koagulant tuzların ilavesi ile arttırılabilir. EPS ayrıca, atıksudan fosfor giderimine de katkıda bulunur.

Çamur çökelebilirliliği, geleneksel bir metot olan çamur hacim indeksi (CHİ) ölçümü ile belirlenir. Bunun icin havalandırma tankından alınan 1 L lik karışık çamur 30 dakika çökmeye bırakılır. 30 dakika sonunda 1 gram kuru çamurun kapladığı hacim olarak tanımlanan CHİ aşağıdaki formül ile hesaplanır.

CHİ (ml/g) = CH x 1000 / AKM

Burada,
CH = 30 dakika sonunda çöken çamurun mL cinsinden hacmi,
AKM = askıda katı madde konsantrasyonu (mg/L).

AKM konsantrasyonu 3500 mg/L den duşuk olan klasik aktif çamur tesisleri icin normal değer 50-150 mL/g olup, CHİ> 150 ise çamur kotu çökme ozelliğine sahiptir.