Aşağıdaki yazı bakterilerin topraktaki populasyonu üzerine, Prof.Dr.Koray Haktanır-Doç.Dr.Sevinç Arcak tarafından yazılan, Toprak Biyolojisi Kitabı'ndan alıntıdır. Tabloda görüleceği üzere topraktaki bakteri yoğunluğu en fazla çiftlik gübresi uygulamasında görülmektedir.
Not: Kitabın bir versiyonu internettende bulunabilir. Ancak bu bölüm internet versiyonunda yoktur.
Toprkta çok sayıda bulunan ve bakteri populasyonunun %90 kadarını oluşturan cinsler
Pseudomonas, Arthrobacter, Clostridum, Achromobacter, Bacillus, Micrococcus ve Flavobacterium'dur. Örneğin toprak bakterilerinin 1/8'ini
Arthrobacterlerin oluşturduğu belirtilmektedir...
Arthrobacter çeşitleri toprakta çok yaygın olmakla birlikte ekolojik rolleri konusunda fazla bir bilgi bulunmamaktadır. (Roa'cılara duyurulur.)
Toprak bakterilerinin gelişmesinde en önemli rol oynayan faktörlerden biri de ortamdaki organik madde miktarı ve türüdür. Hem hayvansal hem de bitkisel kalıntılar
hetetrof organizmalar (kendi besinini dış kaynaklardan alan) için besin ve enerji kaynağıdır. Mineral topraklardaki komünite büyüklükleri doğrudan organik madde ile ilişkili olup, humusça zengin bölgelerde büyük bakteri sayıları saptanır. Yeşil gübre ve ürün kalıntılarının toprağa gömülmesi derhal mikrobiyal tepkinin ortaya çıkmasında etken olur.
Organik madde ilavesinin mikroorganizmalar üzerine olan uyarıcı etkisi özelikle ayrışmanın ilk bir kaç ayı içinde yüksek düzeyde olup, ilk yıldan sonra büyük ölçüde azalır. Çizelge 5.4'de topraklara organik madde ilavesine karşı mikroorganizmaların gelişme bakımından tepkileri verilmiştir.
Çizelge 5.4 Toprağa yapılan çeşitli uygulamalar ve mikroorganizma yoğunluğu
Uygulama | pH | Bakteri | Aktinomiset | Mantar |
Gübrelenmemiş | 4.6 | 3000 | 1150 | 60 |
Kireç | 6.4 | 5210 | 2410 | 22 |
Mineraller* | 5.5 | 5160 | 1520 | 38 |
Çiftlik Gübresi + Mineraller | 5.4 | 8800 | 2920 | 73 |
Mineraller + Amonyum Sülfat | 4.1 | 2960 | 370 | 111 |
Mineraller + Amonyum Sülfat + Kireç | 5.8 | 7000 | 2520 | 39 |
Mineraller + Sodyum Nitrat | 5.5 | 7600 | 2530 | 46 |
*:145.15 kg KCl da/yıl, 290.3 kg asit fosfat da/yıl
Yüksek asit veya alkali koşullar, gelişme optimumları nötral pH civarında olan pek çok toprak bakterisinin gelişmesini engeller. Topraktaki hidrojen iyonu derişimi ne kadar artarsa (yani ne kadar asidikse), topraktaki bakteriyel komünite büyüklüğü o kadar azalır. Buna bağlı olarak asit koşullu topraklarda yapılan kireçlemenin bakteri gelişimini uyardığı aptanmıştır. Bu verilere rağmen 3 pH civarında bile toprakta bir çok bakteri bulunabilir.
Genel olarak asit koşullarda mantarlar başat florayı oluştururken, alkali koşularda bakteriyel formların bazıları örneğin aktinomisetler daha fazla aktivite gösterir. Toprak işleme, toprağın havalanmasına, organik maddenin üst profilde dağılımına ve nem kapasitesine etki yaptığından, toprak mikroorganizmalarının tip ve sayısı üzerine büyük etki yapan bir etkendir.