Alıntı:
Orijinal Mesaj Sahibi izzeterisen
|
Adenium Hikayesi
Adeniumlar yakın zamana kadar nispeten nadir ve yüksek değerli sukkulentlerden biri olmuştur. Bunun sebebi kısmen soğuk koşullarda zor ve yavaş büyümelerinden kısmen de tohum oluşturabilmeleri için çapraz döllenmeye ihtiyaç duymalarındandır. Karmaşık çiçek yapısı araçları ve elle tozlama teknikleri açık değildir (?)
Bu yüzden çeşitli türlerin elde edilebildiği Batı ülkelerinde yavaş büyüme ve kapalı seralar daha az tohum demekken, tohum oluşturmaya uygun tropik Asya'da uzun süre boyunca sadece tek bir çeşit, "Singapur" vardı.Tohum oluşturmaz sadece çelikle üretilirdi (sanırım bu çeşit erkekti) ve asıl kullanım alanı peyzajdı.
Vahşi/doğal ortamdaki adeniumların tohum kalitesi zararlılar, kötü hasat zamanlaması ve yetersiz işleme sebebiyle kötüydü. 70'lerin sonunda bir değişiklik oldu ve Asya'da bir miktar tohum bulunabilmeye başladı. Elle tozlama teknikleri birçok makalede tarif edildi. (internet öncesi devirde olduğundan 80'lerde bile makalelerin kopyalarını bulmakta çok zorlandım)
80'lerde Hindistan'daki ve Tayland'daki pek çok yetiştirici (Madras'ta Mr.Mukundan ve Bombay'da ben) Adenium tohumları üretip satıyorlardı. Son 20 yılda muhtemelen milyonlarca tohum aramızda satılmıştır.
İlk resmin notu:
Taylandlı bir Adenium yetiştiricisi ile Vitoon (solda) ve dev bir Adenium arabicum örneği.
Tüm dünyada çok fazla sayıda fidenin ortaya çıkması seçkin çeşitlerin ayıklanmasına (selection) sebep oldu. Amerika, Tayland, Tayvan ve Hindistan'da bu çeşitler arasında hibritleştirmeler başladı. Amerika'daki adenium üretimi başka yerlerde belgelenmiştir.
Asya'daki üretim ve çeşitlerin seçilmesi çabalarının en yoğun olduğu yer muhtemelen "balon" ekonomide her yeni şeyin uçuk fiyatlar demek olduğu Tayland'dı. Taylandlı yetiştiriciler en iyi malzemeleri Amerika ve Tayvan'dan getirttiler ve adenium anaç fidelerine aşılama yapma gibi çok verimli bir çoğaltma yöntemiyle çalıştılar.
İkinci resmin notu:
Büyük bir Tayland fidanlığı: Bunlar gölgeleme örtüsü altında anaç olarak yetiştirilen Adenium fideleri.
1997'den sonra Tayland'da ekonominin çöküşü ve fiyatların yere basmasıyla herşey sakinleşti.
Biraz güçlü bir ekonominin yeni hibritler için yüksek fiyatları desteklemesinden biraz da Çin pazarına erişim imkanından üretim ve seleksiyon (ayıklanma) Tayvan'da devam etti.
Başlangıçtan itibaren 3 türün üretimi söz konusuydu: Adenium obesum, A. somalense var. somalense ve A. swazicum. Saf beyaz ırklar ve çeşitler bulundu ve çoğaltıldı. Taylandlılar birçok vasat türle beraber nerdeyse her yeni şeyi çoğalttılar. Tayvan ise para getirdiği için tamamen kırmızılar üzerine yoğunlaştı. (Çinliler adenium ve kırmızı rengin şans getirdiğini düşünür) En yeni ve en iyi kırmızılar hala Tayvan'dan gelir.
Üçüncü resmin notu:
Tamamen plastik sera altındaki bir Tayvan Adenium fidanlığı. Bitkilerin genel standardı (ölçünü) Tayvan'da çok daha iyidir, tabii fiyatlar da.
Yakın zamanda Adenium somalense var. crispum türünün ortaya çıkışı hem çiçek rengi, deseni ve biçimine oldukça çeşitlilik hem de hibritlerine belli bir miktar sıkılık/yoğunluk (compactness?) kazandırdı. Şu anki seleksiyonlar (ayıklanma) daha küçük çiçeklere ve değişmesi gereken bir kötü biçime sahip olmaya başladı. A. s. var. crispum türü kullanılarak yapılacak çaprazlamalar gelecek için çok büyük umut vaadediyor.
Gelecekte bizi ne bekliyor? İçinde eski A. obesum ve A. swazicum hibritlerinin kullanıldığı ikinci ve üçüncü nesil çaprazlamaların da olduğu bir sürü yeni malzeme var. A. obesum'un genetik cüce ırklarının bulunuşu bir takım çok yoğun (compact) hibritlere zemin hazırlayabilir.
Şu anda dünya çapındaki Adenium ilgisi üretim ve seleksiyon çabalarını teşvik ediyor - işin ucunda para olmasa çoğu üretici de çaba göstermeyi bırakır.
4. resmin notu:
Tayvan'dan yeni bir bol fırfırlı kırmızı. Bu bitki henüz Tayvan fidanlığından dışarı çıkmadı.
5. resmin notu:
SG42: Yeni, dağıtılmamış, harika biçimli ve renkli bir crispum hibriti. Bu gelecekte elde edilmek istenen türlerden.
Gelecekteki ciddi üretim muhtemelen özellikle Asya'daki daha sıcak bölgelerde olacak. Yüksek sıcaklık ve ucuz işçiliğimiz, ısıtılmış seralar ve batıdaki işçilik koşullarında inanılmaz pahalıya gelecek binlerce bitki büyütmemize imkan veriyor.
Kaliteli malzeme sağlandığında ve müşteriler bitki yetiştirmede başarılı olduğunda hibrit adenium pazarının çok büyük olacağını düşünüyorum. Şu anda çoğu malzeme Tayland'da üretiliyor fakat tür çeşitliliği en iyilerden çok en kolay ve hızlı büyüyen hibritlerle sınırlı. Sağlıksız üretim uygulamaları yaygın virüs enfeksiyonları demektir.
Avrupa ve Amerika'da Adeniumlar çiçekçiliğin ana kollarına henüz yeni giriş yapıyor. Wal MArt'ın adenium stokladığını duymama rağmen sıradan fidanlıklarda satılıp kolleksiyoncular dışındaki insanlar tarafından getirtilmeleri için çok fazla yapılması gereken iş var. Buradaki bitkilerin de çoğu fide halinde ve asla seçilmiş adeniumlara aşılanmış bitkilerin sonuçlarını veremezler. Bunun mümkün olması için önce üretimin verimli hale getirilmesi ve doğru çeşitlerin bitki çeşitliliğini koruyarak seçilmesi gerekli. Ama zaten bu yöne doğru gidiyoruz.
6. resmin notu:
Avrupa'da serada büyüyen aşılanmış Adeniumlar, Adeniumu bir saksı bitkisi olarak çiçekçilikte sınamak için yapılan deneme nakliyatının bir parçası. En azından Avrupa'da, kaliteli aşılanmış Adeniumları kabul gören bitkilerden biri haline getirmeyi umuyoruz.
7. resmin notu:
Bangok'ta Chatuchak haftasonu pazar yerinde satılan büyüklü küçüklü Adeniumlar. (bitki satışları genelde haftasonundan çok Çarşamba ve Perşembeleri yapılır.)
Pazar sadece Amerika ve Avrupa değil. Çoğu kültür için Adenium'un şans getiren bitki olarak kabul edildiği Asya da bir pazar. Ilık ve sıcak bölgelerde potansiyeliyle büyütülen Adeniumlar Azalealarla güzellik ve daha karakterli bir çiçeklenmenin bitki biçimine etkisi ile yarışabilir.
8. resmin notu:
Tayvan'da bir fidanlıkta yüzlerce böyle bitkiden biri, tam çiçeklenmiş bir Adenium hibriti. Bu harika örnekler 1000 Amerikan dolarına kadar satılabiliyor, düğünlerde ve büyük açılışlarda iyi şans getirmek üzere hediyelik olarak alınıyor.