[aylaylom]

ORGANİK TARIMDA KULLANILAN EV YAPIMI BAZI DOĞAL İNSEKTİSİTLER (BÖCEK ÖLDÜRÜCÜLER)

Biyolog Ayla ARAÇLI

Öncelikle yazıda geçen bazı terimleri açıklamak isterim :
Afit (Aphid) : Yaprak biti. Aromatik : Kokulu. Repellent : İtici , uzaklaştırıcı.
Toksik : Zehirli Armut Pisillası : Armutun zararlılarından biri.

1. ALKOL SPREYİ :
1-2 fincan %70’lik isoprophyl alkol ¼ su ile karıştırılarak kullanılır. Oluşturulan karışım bitkide önce test edilmelidir. 2-3 gün içinde olumsuz bir etki görülmezse tüm bitkilerde uygulama yapılmalıdır. Afitler,beyaz sinek,tripslere karşı uygulanmaktadır.

2. SARIMSAK YAĞ SPREYİ :
Zararlılar üzerinde repellent (tiksindirici ,itici , savar etki )etki yapar. Mineral yağ veya saf sabunla karıştırıldığında etkili bir insektisit meydana gelir. Afitler, (yaprak biti ) beyaz sinek, kulağa kaçan ve bazı tırtılların kontrolünde etkili olmuştur.

Spreyin hazırlanması için 3 tane 28 gramlık çok ince doğranmış sarımsak dişinin 2 çay kaşığı mineral yağ içersinde en az 24 saat bekletmek gerekir. Yavaşça içerisine yarım litre su ilave edilir. Karışımı sağlandıktan sonra süzülerek kavanoz içerisine bekletilmek üzere aktarılır. Karışımdan 1-2 çorba kaşığı alınarak yarım litre su ile karıştırılır. Bu oran etkili oluyorsa daha fazla su ilave edilerek uygulama yapılabilir. Uygulama tüm bitki yüzeyi ıslanacak şekilde yapılmalıdır. Yağa duyarlı olabilecek süs bitkilerinde uygulama kontrollü yapılmalıdır.

3. OTLARLA HAZIRLANAN SPREYLER :
Aromatik otlardan elde edilen solüsyonlar bir çok organik yetiştirici tarafından kullanılmaktadır. Bu solüsyonlar repellent etki yapmaktadır. Bu amaçla Sage, Tansy, Thyme gibi bitkiler kullanılmaktadır. Bu solüsyonlar yaprak yiyen bazı zararlılara karşıda kullanılmaktadır.

1-2 fincan taze yaprak 2-4 fincan su ile karıştırılır. Bu karışım bütün gece bekletilir. İçerisine ¼ oranında temizleyici sıvı sabun karıştırılır. Sıvı sabun ilacın yapraklara yapışmasında ve yayılışında etkili olmaktadır. İlaçlamada bitkinin tüm aksamının ilaçlanması başarıyı etkilemektedir. Gerekli görülmesi halinde haftalık periyotlarla uygulama tekrarlanabilir.

4. KIRMIZI TOZLAR:
Karabiber, kırmızı biber, dere otu, zencefil’in hepsi capsaicin içerir. Böcekler üzerinde repellent etki yapmaktadır.Sentetik capsaicin arazide kullanılmak üzere üretilebilir. Yapılan bir çalışmada capsaicin’in 28 gramının 1/25’i soğan bitkisi etrafına serpildiğinde Soğan sineği’nin yumurta sayısını azaltmıştır. Lahana sineğinin lahana ve havuçtaki zararını da engellemektedir.Uygulama sırasında hassas ciltlerde tahrişlere neden olabilmektedir.Uygulamada havuç,lahana veya soğan sıralarına serpilerek uygulanabilir.Yağmur veya sulama sonrası uygulama tekrar edilmelidir.

5. NİKOTİN SPREYİ :
Tütün bitkisinden elde edilir. Ev yapımı nikotin çayının en büyük avantajı etkinliğinin birkaç saat sürmesidir. Arılara toksik değildir. Nikotin toprak zararlılarına karşı kullanılmaktadır. Özellikle kök afitleri, tripsler, yaprak delicileri, armut pisillası‘na karşı kullanılmaktadır.

1 fincan kurutulmuş ,öğütülmüş tütün yaprağını ¼ çay kaşığı saf sabun ilave edilmiş 4.5 lt ‘lik su içinde yarım saat bekleterek süzmek suretiyle solüsyon hazırlanır.Bu solüsyon birkaç hafta kapalı bir kapta saklanabilir. Toprak zararlıları için bitkinin kök bölgesine toprak üstüne karışım uygulanır. Yaprak zararlıları için yaprak altlarının da iyice ilaçlanması gerekir. Güvenlik açısından yalnızca genç bitkilere ve hasattan bir ay öncesine kadar kullanımı daha uygundur. Patlıcan, biber,domates ve diğer Solanaceae’lerda kullanımı uygun değildir. Tütün mozaik virüsünü taşıyan tütünlerden hazırlanan solüsyon bu virüsün bitkilere bulaşmasına neden olabilir.

6. DOMATES YAPRAĞI:
Domates, patates ve tütün yaprakları zehirli alkoloid içerir. Bu toksinler suda çözünür ve iyice kıyılmış yapraklar suda bekletilerek ev yapımı ilaçlar elde edilebilir. Domates yaprak ilacı afitler içinde kullanılabilir.
Bu solüsyonun hazırlanması için domates yaprağı iyice kıyılarak 1-2 fincan hazırlanır. 2 fincan su içerisinde bütün gece bekletilir. Süzülerek yaklaşık 2 fincan su ile karıştırılır. Uygulama bitkinin bütün aksamını kapayacak şekilde yapılır.

7. TUZ SPREYİ :
Lahana kelebeği ve kırmızı örümceklere karşı kullanılabilir. 2 çorba kaşığı tuz ile 4.5 lt su karıştırılır. Karışım bitkiye uygulanır.

8. KADİFE ÇİÇEĞİNDEN HAZIRLANAN SPREY :
Kadife çiçeği su ve sabunla karıştırılarak bir solüsyon hazırlanır. Bu solüsyon afit, larvalar ve sinekler için repellent etki yapar.



9. ISIRGAN SUYU :
Ülkemizde Akdeniz Bölgesinde afitlere karşı uygulanmaktadır.

10. İNSEKTİSİT ETKİLİ SABUN SPREYİ :
2.5 çorba kaşığı sıvı el sabunu yaklaşık 1 lt su ilave edilerek karıştırılır.

11. BİTKİSEL YAĞ :
2 çorba kaşığı mısır veya ayçiçek yağı 2 çorba kaşığı sıvı sabunla karıştırılır. Uygulama yapılmadan önce iyice karıştırılarak uygulanır.