Sn. Biologus,
Bir bilim adamı Sn. Doğasever'in Osmanlı'da matbaa konusunda verdiği bilgileri ya doğrular, ya yalanlar ki bu durumda bir kaynak göstemesi gerekir ya da bu bilgilerden şüphe duyar ki bu durumda da konuyu ahkam kesecek kadar önemsiyorsa şüphe ifadesinin devamında ilgili kaynakları araştırmalıdır. Bu bilgilerin ... olduğunu sanamaz/düşünemez. Çünkü verilen bilgiler somut tarihleri ve kararları, somut rakamları içermektedir. Bu bilgilerin tamamı Osmanlı arşivinden veya bu arşivleri kaynak olarak kullanan yayınlardan rahatlıkla kontrol edilebilir. Bu bilgilere bakıp varsayımda bulunmak ben insanda 46 kromozom olduğunu sanıyorum/sanmıyorum demekten farkı yoktur.
Tarihi herkesin kendince yorumladığı pek çok yayın var, haklısınız. Örneğin son dönem buralarda Atatürk'ü Vahdettin'in vatanı kurtarmak için Anadolu'ya gönderdiğini yazanlar var. Herhangi biri bunun böyle olduğunu zannedebilir. Nitekim biraraya geldiklerinde ne konuştuklarının bir kaydı yok. Ne olduğunu ne de olmadığını kanıtlayabiliriz. Ama Anadolu'da yoksulluk içindeki bir avuç vatansever tarifsiz zalimlikler yapan düşmanla çarpışırken, çarpıştığı düşmana ait uçaklarla Vahdettin'in Atatürk'ü ve düşmanla savaşanları hain/dinsiz ilan eden yazılar/fermanlar attırdığı somut bir vakadır. Benim mantığım bu ve bunun gibi somut olaylara bakıp Vahidettin'in hain olduğunu düşünmeme yetiyor. Siz bunu başka şekilde yorumlarsınız buna bir şey diyemem. Sizin fikriniz sizin yorumunuz der öyle kabul ederim.
"... Cumhuriyet doneminde cikan gazeteleri okursaniz" gibi bir ifade kullanmışsınız. Hala Cumhuriyet döneminde olduğumuzun farkında olduğunuzu, burada "Cumhuriyetin ilk yıllarında" demek istediğinizi varsayıyorum. Gerçekten o tarihlere ait bir gazete okuyup okumadığınızı merak ediyorum. Günümüz Türkçesine çevrilmiş bazı gazeteleri okumuştum. Ben onları okuduğumda daha sıcağı sıcağına emperyalistlerin ve işbirlikçilerinin zalimliklerini, ihanetlerini, dedelerimizin yoksunluklarını, fedekarlıklarını, azmini hissediyorum. Bu hissiyat ihanet içindeki çürümüş Osmanlı'ya maalesef bir sempati duymama engel oluyor. Önyargılar olmadan onları okuyanların aynı hissiyata kapılacaklarını düşünüyorum. Tabii ki benim düşüncem bu siz ne hissedersiniz bilemem. Sizin yorumunuz der öyle kabul ederim.
Son bir söz de "uydurakça" sözünüze. Ne Türkçe, ne Farsça ne de Arapça da böyle bir söz yok. Harf hatası var varsayıp "uydurukça" derseniz öyle bir sözcük te yok. Doğrusu "uyduruk" ya da "uydurma" olacak. Hoş, bulduğunuz sözcük -uydurukça- uydurma da olsa bence güzel olmuş. Kullanılmasını da inanın hiç yadırgamadım. Görebildiğim kadarıyla Türkçe kurallara uygun üretilmiş bir sözcük. Nitekim tüm dillerdeki tüm sözcükler uydurma değil mi zaten. Hayatımıza yeni giren "şey"lere bir ad vermeyecek miyiz? Bundan 500-1000 yıl önce uydurulabiliyorsa 80 yıl önce ya da bugün uydurulmaması için bir neden var mı? Kaldı ki dil devrimiyle beraber yapılan Türkçeleştirmede yeni uydurulan sözcükler varolan Türkçe köklere Türkçe dilinin kurallarıyla yeni eklemeler yapılarak üretilenlere kıyasla çok daha azdır. Bunun neden yapıldığı, ne getirip ne götürdüğü burada birkaç sözcükle ifade edilebilecek bir şey değil bence. Mutlaka kaybettirdikleri var, ama kazancı daha büyük görmüşler ki böylesi zor bir işe girişmişler. Ben de kazancın çok daha büyük olduğunu düşünüyorum, tabii ki siz aksini düşünebilirsiniz. Sizin yorumunuz der öyle kabul ederim.
Sonuç olarak Sn. Biologus, herhangi bir konuda istediğiniz gibi düşünebilirsiniz. Olduğunuz gibi kabul ederim sizi. Ama lütfen somut olayları sanmayın, ya doğrulayın ya yalanlayın. Tabiat sözcüğünün sizin için bir kokusu olabilir. Benim için bir özelliği yok, konuşurken tercih etmem. Oysa sizce uydurukça olan doğa sözcüğü çocuğuma ad olarak vereceğim kadar özel benim için. Siz tabiat deyin, eminim hepimiz anlarız. Ama tabiyat derseniz muhtemelen yanlış anlarız.
Sn. Aksan'ı saygıyla anıyor, tüm yakınlarına ve yakın hissedenlere başsağlığı diliyorum.
Sevgi ve saygılarımla
not: Cumhuriyet'in ilk yıllarına ait bazı manşetleri Ankara Ticaret Odası'nın
Unutulan Arşivler çalışmasında görebilirsiniz.