[ayazkentli]

Şimdi de;
Kozak’ta açılması planlanan altın madenciliği işletmesine ait verilere bakalım:

Kozak Yaylası’nda Gelintepe ve Kaplan köyü mevkiinde açılacak Koza altın madenine ait ocakların işletme süreleri ortalama 7 yıl. (Kaplan ve Gelintepe ÇED olumlu raporunda belirtilmiştir)
Kozak Gelintepe mevkiinde açılacak ocaktan elde edilmesi öngörülen net gelir 2.101.760 USD/yıl.(Kaynak:ÇED raporu)
Kozak Kaplan Köyü mevkiinde açılacak ocaktan elde edilmesi öngörülen net gelir 87.000.000 USD/yıl.(Kaynak:ÇED raporu)

Toplam ortalama 89.200.000 USD/yıl eder.Yani Kozak Yaylası’nda kurulması planlanan bu iki ocaktan elde edilecek net gelir 89 milyon dolardır.Yedi yıl çalışacak olan ocakların 7 yıl sonunda elde edeceği gelir ise ortalama:624.400.000 USD’dır.

Tabiî ki bu rakamların ardından üzerinde şiddetle durulması gereken en önemli konu, ocakların birer maden faaliyeti olması sebebiyle bıraktıkları atıklardan, yarattıkları kirliliğe, kesecekleri ağaçlardan, bozulan bitkisel dokunun yeniden oluşturulma maliyetine kadar hiçbir konuya yer verilmemiş olmasıdır!

Yani bu rakamların içerisinde, ocakların yedi yıl boyunca bırakacakları atığın yarattığı kirliliğin yanında,bu atıkların taşınması veya yok edilmesi ile ilgili bir ıslah projesi maliyeti yoktur. Kesilecek 8000 ağacın hem maddi hem de ekolojik sisteme vereceği zarar maliyeti yoktur.

Bir günde bir ocakta 33, diğerinde 100-120 sefer sayısı ile yapılacak nakliyenin, o yörenin yollarına vereceği zarar maliyeti ile bu yoğun seferlerin yaratacağı karbondioksitin çevreye ve doğaya vereceği zarar maliyeti yoktur.

Daha bunun gibi onlarca zarar maliyetleri…

Kısacası bu rakamlar asıl maliyetlerin hesaplanmadan verildiği rakamlardır. Bu maliyetleri de hesapladığımızda, madencilik faaliyetinden elde edilecek gelirin çok çok düşük seviyelere ineceğini net bir şekilde görebiliyoruz. Çünkü sadece atıkların yok edilmesi ve ocakların kapatılıp yeniden eski haline döndürülmesi bile, bu şirketin ürünü elde etmek için yaptığı yatırımın çok üstünde yatırımlar yapmasını gerektiriyor. Ve bu da bir şirket için kesinlikle rantabl olmayacağından, bu konu ÇED raporlarında ayrıntıları ile irdelenmeyip, üstünkörü geçilmektedir.

Şimdi, Kozak’ta bu iki ekonomik değerin, yani Tarım ürünleri ve Fıstık İşletmeciliği ile Altın madeni işletmeciliğinin karşılaştırmasını net olarak ortaya koyalım:

Tarım gelirleri ve Fıstık İşletmeciliği Altın madeni işletmeciliği

Bir yılda oluşturduğu değer açısından;

*170-180 milyon dolar *89 milyon dolar

İstihdam açısından;

*Tam zamanlı 300 kişi *Toplam 100 kişi
Yevmiyeli 5 ay 5649,3 ay 4035 kişi
Diğer tarım ürünlerinde yevmiyeli 650 kişi

Yedi yılda elde edilecek toplam değer açısından;

*1.190.000.000 USD *623.000.000USD


Bıraktığı atıklar açısından;

*Sıfır atık (Her atık yakıtta kullanılıyor) *Ağır metal ağırlıklı, devasa boyutlarda pasa yığınları

Doğaya verdiği zarar açısından;

*Az bir miktar tarım ilacı dışında sıfır zarar *Ağaç kesimi, bitki örtüsünün bozulması, ağır metallerin doğaya yayılması, pasa yığınları, ekolojik dengenin bozulması

Geleceğe yönelik yatırım açısından;

*300 yıllık geçmişi ve 30 yıllık ihracat * 7-8 yıllık bir yatırım
mazisini baz alırsak, birkaç yüzyıl daha
yüksek gelir getirecek bir faaliyettir.


Ortaya çıkabilecek zararların yok edilme süreci ve maliyeti açısından;

*Böyle bir zararı yok. *Zarar gören bölgenin yeniden ıslahı için 50-60 yıl ve çok ciddi maliyetler gerekiyor.

Bölgede yaşayan insanların refahı açısından;

*30 yıldır sosyal,kültürel ve ekonomik hayat- *Böyle bir etkisi yok.
Fıstık çamı sayesinde en iyi düzeye gelmiş.

*Türkiye’nin kendi kendine yeten pilot bölgesi.
*8.000 kişinin tamamı ve çevre köylerden
gelenler için en büyük gelir kapısı. Köyden
kente göç yok. Gelecek için en büyük umutları.


Ve son olarak, Madencilik etiği açısından;

Bir madenin açılabilmesi için, o madenin topluma sağladığı fayda, üzerinde kurulduğu alanların sağladığı faydadan kat kat fazla olması gerekiyor!
Yukarıdaki bilançoya bakarak hangi değerin, ne durumda olduğunu net olarak görüyoruz. İlgili tüm merci, kurumlar ve kamuoyunun bilgisine…

Saygılarımla
Gülden Karabudak
Uluslar arası İlişkiler ve Dış Ticaret Uzmanı
Kozak Yaylası Çev.Kor.Dern.Basın Sözcüsü
Aralık 2009