[Kahraman Koray]

Afrika menekşesini amatör olarak Türkiye de tohumdan ilk çıkaran ya da bilgilerini yayınlayan hobici olarak sizlerle bazı püf noktaları paylaşacağım (Belki amatör olarak bunu başarmış ama yayınlamamış birileri olabilir onların haklarını yemek istemem).

2 ay önce ektiğim tohumların bazılarını saşırtarak (yer değiştirerek) yeni bir seraya almıştım. Tekrar seralama zamanı geldi çünkü yine sıklaştılar ve eski serada yosunlandı. %100 e yakın nem sağlamanın bazı dezavantajları oluyor.

Bir de tavsiyem tohumların ekimi sırasında kullanacağınız sera toprağını önceden fırınlamak. %50 kumlu toprak ve %50 perlit ve vermikülit kullanacaksanız sera toprağını bir elek ile eledikten sonra fırınlayın ve en son perlit ve ezilmiş inceltilmiş vermikülit ile karıştırın.

Mikrodalga fırın kullanmayı biliyorsanız orada da yapabilirsiniz. İçindeki mantar ve parazit tohumları yok olmalı. Çim tohumları kalmamalı. Toprak %10 kurutulup ince elenmiş torf %30 ince kum %30 perlit %30 havanda ezilmiş ince vermikülit (ezerken bir poşetin içinde olmasına ve perlit ve vermikülit ile uğraşırken nemlendirmeye ve tozlanmasını engellemeye toz zerreciklerini solumamaya dikkat edin,sağlığınız için zararları olabilir) şeklinde olursa fırınlamaya gerek kalmaz. 2 cm kalınlığı geçmesine gerek yok.

Aralarında 2 cm kadar boşluk olacak şekilde yeni yerlerine şaşırtabilirsiniz. Bu tohum işinde püf nokta tohumun dalında olgunlaşmasını beklemek. Dalda bulduğunuz tohum kapsülünün kapsül sapını kontrol ederseniz diğer tohum oluşmamış kapsüllere oranla kalın olduğunu görürsünüz.

Bu kalın ve sağlıklı görünüm sona erene kadar dalında kalmasında fayda var. Bu tohum kapsülünün dalı incelince çiçek sapı ile beraber koparıp 1-2 ay dışarıda kurumaya bırakın. Bu arada kapsül olan çiçek sapını daha sonra toprağa karışıp gitmesin diye bir kurdela ile işaretleyebilirsiniz. Çünkü kuruduğunda eskisi gibi iri ve rahat bulunabilecek bir renkte olmayabilir. Genelde rengi küf yeşiline doğru döner. Dışarıda kuruyunca da açık bir kahverengi olabilir.

Toplam süreç 6 ay alabilir. Tohum kapsülü kuruduktan sonra içindeki tohumları kapsülü bir bistüri ya da maket bışağının ucu ile keserek beyaz bir kağıda alın. Toz gibi olduklarını göreceksiniz. Kapsülün büyüklüğüne göre 50-250 arasında bir sayıda olabilir ve cinsine göre iri ya da daha ufak olabilir.

Toprak yüzeyi serada düzlendikten sonra seranın sulanması gerekli. Sera tabanında küçük delikler aracılığı ile alttan sulanabilecek bir sistem şart. Ben sera olarak marketlerde satılan plastik ayakkabı saklama kutularını kullanıyorum. Dilerseniz alt kısmına sulama delikleri açabilirsiniz.

Fitilli sulama için seranın bir köşesine mutfaklarda kullanılan mikro fiber bezlerden kesilen 30 cm uzunluğunda 1 cm eninde bir fitili toprağa 2 cm kadar gömerek fitilin dıştaki ucunu seranın dışında bir su kabına bırakarak da yeterli nemi sağlayabilirsiniz. Toprak nemlendikten sonra beyaz kağıttaki tohumları toprağa bir uçtan gezdirerek ekim işlemini tamamladıktan sonra ince bir sprey ile tohumların oturması için üzerilerine su püskürtebilirsiniz.

Tohumların üzeri kapatılmayacak ve 12-16 saat parlak ışık görecek bir yerde 8 gün çimlenmeye bırakılmalıdır. Ben yapay bir floresan ışığını 20 cm üzerine gelecek şekilde bırakarak kışın bunu başardım ama ışığın en uzun olduğu 21 haziran civarı belki de en uygun zaman eğer yapay ışık kullanmıyorsanız.

O tarihlerdeki sıcaklık ve kuruluk işin handikabı olacaktır. Nem zerrecikleri tohumdan çıkan filizlerin üzerinde kondanse olmayacak kadar ama kuru da kalmayacak kadar fazla olmalı toprağın her zaman nemli olduğu mutlaka kontrol edilmelidir. Tohumlar 1.5 2 aylık olunca şaşırtarak başka seralara alarak fazla yakın olmaları engellenebilir.

Bir kapsülde türlü renkte menekşe çıkabiliyor. Koyu yapraklı olanlar pembe ve açık yapraklı olanlar mor diye düşünüyorum. Aşağıdaki resim seramdan ve 2 aylık menekşelerimden.