Öncelikle merhabalar
Badem denince akla gelen ilk çeşit bilhassa batı bölgelerde el bademi dediğimiz nonperail badem çeşididir.Tozlayıcısı ise birçok bölgede teksas kullanılmaktadır.
Son günlerde gündeme oturan badem çeşidi ise Batı bölgelerin pek dikimini yapmadığı ferragnes bademidir.Buna ek olarak dikimi çok nadir yapılan ispanyol bademi bertina vardır.
Haziran ayı içerisinde mersin-osmaniye-urfa illeri arasında badem bahçelerinde yapmış oldugum gezilerde bazı tecrübeleri sizlere aktarmak istiyorum.
Osmaniye bölgesinin en kıraç olarak tasvir edilen arazisinde susuz olarak yapılan su an yaşı 6-8 olan badem bahçesinde en dayanıklı ağaç ferragnes ve ferradeul çeşidi olduğunu saptadım.Fidan dikiminde sadece can suyu verilmiş ve bir daha sulama yapılmamıstı.Sadece senede 1 defa pullukla bahçenin 20 cm aşağı inecek şekilde sürülmesi yapılmıştır.Görüşmüş oldugum çiftçi Osmaniye bölgesinde ilk badem tesisini yapan Yusuf Mart isimli arkadaştır.
Yusuf Bey bize aynı bakımı yaptıgım halde amerikan bademlerinin diğerlerine nazaran hastalıga(zamklanma-yaprak dürülmesi-sararma-kurtlanma-kuruma) yakalanmalarının daha fazla oldugunu söylemiştir. Gerçekten mükemmel bir yapsa acaba fransız bademi dediğimiz badem nasıl olacak gerçekten merak ediyorum.Yusuf beyin bahçesinde teksas-nonperail-ferragnes-ferradeul ve drake çeşidi badem bulunmaktadir.Kendi görüşmemi videoya kaydetttim.İzlemek için
tıklayabilirsinizVideoada 5 bademe çeşidini ait iç meyveleri rahat bir sekilde görebeilirsiniz.Kıyaslamayı yapabilirsiniz.
Urfaya yapmıs oldugum gezide urfa yaylak beldesinde ve urfa merkez köylerinde 2 tane büyük çaplı bahçe gezme fırsatı buldum.Yaylak beldesinde yaklasık 15000 ağactan olusan ve içerisinde 3 defa kayboldugumuz bir badem bahçesi beni hayretler içerisinde bıraktı
.Badem bahçesinde yaklasık 8 cins teksas-nonperial-cristomorto-ferrastar-drake-ferradeul-ferragnes-tuano çeşidleri mevcuttu.Bahçe kahyası Hıdır isminde bir arkadaş.Hıdır beye bu badem bahçesinde senelik tonaj olarak ne bekliyorsunuz sorusuna hıdır bey yaklasık 60-70 ton civarında dedi.Peki en verimli çeşitler nedir dediğimde ise ferragnes ve ferradeul dedi.Bir ferragnes agacında 40-50 kg badem alıyorsak diğerlerinden(tozlayıcıları ve cristomorto hariç) bunun 5 te biri kadar **** 4 te biri kadar alıyoruz şeklinde söyledi.Peki cristomorto nasıl dediğimde ise bu çeşidin sene aşırdıgını (Bir sene verip diğer sene az verdiğini) söyledi.Peki neden hepsini ferragnes yapmadıgını sordugumda ise bu bahce türkiyedeki yabancı ırklardan kurulan ilk büyük bahçelerindendir.Hangi ırkın ne kadar verimli oldugunu görebilmek için karma yapılmıştır diye söyledi.
Gezime devam ediyorum
Urfa merkeze baglı bir köydeki badem bahçesine ugruyorum.Yine aynı şekilde tecrübesizlikten karma yapılmış bir badem bahçesi.Halbuki cins secimi tonajı ne kadar belirliyor değil mi?
Şimdi ise Mersin bölgesinde teksas ve nonperial badem bahçelerini geziyorum.Gerçten bakımını düzenli bir sekilde yapabileciğinize inanıyorsanız bir badem bahçesinin belli bir kısmını nonperial(el badem) yapmanızı tavsiye ederim.Çunki piyasa değeri kabuklu 8-9 tl.Geriye kalan büyük kısmını ise ferragnes yapın derim.Onunda piyasa değer 5-6 tl.Tonaj olarak ferragnesin bademi hasat tonajı açısında önemli etkiler yapacağını göz ardı etmemek lazım .En son kısım mı tabiî ki bertina.Çünki meyveleri çok iri ikiz meyve oranı düşük .Teksas bademi nasıl derseniz tozlamadan başka bir işe yaramaz derim.Teşekkür
www.bademfidancisi.com