[Oğuz Alper]

GÜZEL BİR ÇALIŞMA DAHA !!!

3. Proje No : TA/04/02–02/005 DOKTORA

Proje Adı: Fluoresan Pseudomonas’ların Pamukta Verticillium Solgunluğu (Verticillium dahliae Kleb.)’na ve Bitki Gelişimine Etkileri

Lider : Dr. Oktay ERDOGAN (Nazilli PAE)

Alınan Kararlar: 1. Proje lideri tarafından gruba bilgi verilmiştir. Yürürlük Durumu: Sonuçlandırılmıştır.

Yayın Durumu: Yayınlanabilir. Bitki Koruma Bülteninde yayınlanması önerilmektedir. Bilime ve Uygulamaya Verilen

Sonuçlar: Ülkemizde V. dahliae’nın neden olduğu solgunluk hastalığına karşı Fluoresan Pseudomonas bakterilerinin biyolojik mücadelede kullanımı ve pamukta bitki gelişimine etkilerineyönelik olan 2 yıllık tarla denemeleri ile desteklenen bu çalışma ile hastalığın kontrolü ve bitki gelişimi konularında ümitvar sonuçlar elde edilmiştir.

Tarla denemelerinde, tohuma bakteri uygulamalarının hiç bir ilaçlı mücadelesi olmayan Verticillium solgunluk hastalığını %33,8–45,1 oranında baskı altına alındığını ve paralel olarak%12-17 arasında değişen oranda bir verim artışı sağlandığını göstermiştir. Etkin bir mücadele yöntemi bulunmayan bu hastalığa karşı entegre mücadele yöntemi üzerinde önemle durulmaktadır.

Özellikle çalışmamız dayanıklı çeşit ve biyopreparat uygulamasının daha etkili sonuçlarverebileceğini göstermiştir. Basit laboratuvar olanakları ile yürüttüğümüz tohum bakterizasyon çalışmaları ticari olarak çok daha etkili ve kolaylıkla uygulanabilen bir yöntemdir. Bu açıdan da çalışmanın pratiğe verilmesi daha kolay olabilecektir. Çalışmamızda FP’ların etki mekanizmalarına değinilmemiştir. Ancak farklı bitkilerden çok farklı ve değişik etki mekanizmalarına sahip bakteriyel izolatlar elde edilerek uygulamayaverilebilir.

Örneğin çalışmamızda en etkili olarak bulunan FP23 nolu Fluoresan Pseudomonas izolatı semiz otundan, FP22 nolu izolat ise domuz pıtrağı rizosferinden elde edilmiştir. Etkili bulunan bu bakterilerin biyokontrol etki mekanizmaları ve bitki gelişimini teşvik edici etkilerine yönelik mekanizmalar için daha ayrıntılı çalışmaların yapılması gerekir. Pamukta %5-10 ve 50-60 koza açımında yapılan hastalık sayımlarında en yüksek etki FP23 ve FP22 iolatlarından elde edilmiştir.

Çalışmalarımızdaki hastalık sayımlarına göre FP izolatlarıtolerant Acala Maxa çeşidinde Vd’ye karşı daha başarılı bulunmuştur. Bu amaçla solgunlukhastalığı ile mücadelede dayanıklı çeşit antagonist kombinasyonu biyolojik mücadelenin entegre mücadelede en iyi alternatiflerden biri olabileceği sonucuna götürmüştür.

Çalışmalarımızda Verticillium solgunluk hastalığı ile pamuk gelişiminde bazı fenolojik kriterler (NAWF değeri), verim ve 100 tohum ağırlığı, kütlü pamuk verimi, lif mukavemeti ve iplikolma indeksi arasında negatif yönde önemli bir korelasyon saptanmıştır. Bilinen bu korelasyonların solgunluk hastalığına karşı dayanıklılık ıslahı çalışmalarında seleksiyon kriterleri olarak da alınmasının uygun olacağı kanaatine varılmıştır.

Bu çalışma ülkemizde tohuma antagonistik bakteri uygulaması yapılarak tarla koşullarında rizobakterilerin Verticillium solgunluğuna ve bitki gelişimine olan etkilerinin araştırıldığı ilkaraştırmadır. Bu nedenle çalışmalarımızdan elde edilen sonuçlar bundan sonra yapılacak olanbiyolojik mücadele çalışmalarına da ışık tutacaktır.

Verticillum solgunluğu ile gübre dozu, gübre sınıfı, sulama yöntemleri, sulama sayısı ve bitki sıklığı gibi kültürel uygulamalar arasında doğrudan bir ilişki söz konusudur. Entegre mücadele kavramı içerisinde çalışmamız sonucunda ümitvar bulduğumuz rizobakterilerin yukarıda bahsedilen konular ile kombine edilerek ayrıntılı bir çalışmanın da yapılması gerekmektedir.

Günümüzde V. dahliae etmeni çok sayıda konukçusu olması nedeni ile pek çok kültür bitkisinde özellikle ülkemizde zeytinde tahripkar boyutlara ulaşabilen bir yaygınlık göstermektedir. Bu açıdan da mücadelesi zor olan bu hastalığa karşı biyopreparatlardan tarla denemeleri ile ümitvar sonuçların alınması ilerde pratikte entegre mücadele kavramı çerçevesinde uygulandığında hastalıkla ile mücadele ve verim kayıpları açısından ülke ekonomisine ve üreticilerimize önemli katkılar sağlayabilecektir.

Henüz pamukta solgunluk hastalığına karşı etkin ve ekonomik bir kimyasal mücadele olanağı yoktur. Bu sebeple çalışmada başarılı bulunan FP bakterilerinin ileriki dönemde hastalıkla entegre mücadelede kullanılmasına katkıda bulunacaktır.