[malina]

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Komite, Değerlendirme, Kullanım Hakkı, Toplama Talepleri ve Yasaklar

Komitenin oluşumu ve çalışma şekli
MADDE 9- (1) Komite, Genel Müdürlükten iki, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğünden bir, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğünden bir, araştırma enstitülerinden üç, ziraat fakültelerinden üç, eczacılık fakültelerinden bir, fen ve fen-edebiyat fakültelerinden iki, Çevre ve Orman Bakanlığından bir, Türkiye Tohumcular Birliğinden bir, Bitki Islahçıları Alt Birliğinden bir temsilci olmak üzere onaltı temsilciden oluşur. İhtiyaç duyulması halinde, oy kullanma hakkı olmamak kaydı ile komiteye uzmanlar dahil edilebilir. Komitenin sekretarya hizmetleri Genel Müdürlükçe yürütülür.
(2) Komite, yılda en az bir kez ve gündemli olarak toplanır. Toplantı gündemi ve başvuru dosyaları Genel Müdürlük tarafından Komite üyelerine, toplantıdan en az on beş gün önceden iletilir. Komite, her toplantıda bir oturum başkanını kendi arasından seçer. Komitenin toplanma yeter sayısı dokuz olup kararlar oy çokluğu ile alınır.
(3) Azınlıktaki oyların gerekçeleri karar dokümanı ekinde yer almak üzere hazırlanacak bir tutanağa yazılır ve azınlıktaki oy sahipleri ve oturum başkanı tarafından imza altına alınır.
(4) Komitenin aldığı kararlar toplantı bitiminde katılan üyeler tarafından imzalanarak Genel Müdürlüğe teslim edilir.
(5) Komitenin çalışmaları ile ilgili tüm masraflar ile komite üyelerinin ve komiteye davet edilenlerin yolluk ve harcırah giderleri Genel Müdürlük tarafından karşılanır.

Değerlendirme
MADDE 10- (1) Başvuruların değerlendirilmesi Komite tarafından aşağıdaki şekilde yapılır.
a) Komite BGK’nı, bilimsel, teknik, sosyal ve ekonomik açılardan değerlendirir.
b) Komitenin kararları, Genel Müdürlük elektronik sayfasında otuz iş günü süreyle duyurulur.
c) Bültenin yayımlanma süresi sona erdikten sonraki onbeşinci iş gününün sonuna kadar, üçüncü gerçek veya tüzel kişiler itirazlarını başvuru yapılan kuruluşa yaparlar.
ç) İtirazlar, takip eden ilk Komite toplantısında incelenir. İlave bilgi ve belge istenecekse, bu bilgi ve belgelerin tamamlanması için başvuru sahibi ve itiraz sahibine en az otuz en çok altmış iş günü süre verilir. Verilen süre sona erdikten sonra Komite Genel Müdürlükçe belirlenecek bir tarihte toplantıya çağrılır. Bu toplantıda itiraz karara bağlanır. Komite, başvuru ve itiraz sahiplerini sözlü olarak dinlemek üzere davet edebilir.
d) Komitenin kararları, mahkemeye açık olmak üzere, nihai karardır.
e) Komitenin nihai kararı Genel Müdürlük elektronik sayfasında ve bültenle kamuya duyurulur.
f) Genel Müdürlük, kabul edilen başvuruları Kütüğe kaydeder ve başvurusu kabul edilenlere, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin dördüncü fıkrasına göre numuneler teslim edildikten sonraki otuz iş günü içinde bir kayıt ve kullanım hakkı belgesi düzenler.
g) Başvurusu Komite tarafından reddedilen BGK materyali ile ilgili yeni bir başvuru yapılabilmesi için en az bir yıl geçmesi gerekir. Bu durumdaki BGK için tekrar başvuru hakkı, feragat ettiğini yazılı olarak bildirmediği sürece, ilk başvurana aittir.
ğ) Aynı başvurunun iki defa reddedilmesi durumunda başvuru hakkı;
1) Doğal ve yerel popülâsyonların ile orijini ve/veya çeşitlilik merkezi Türkiye olmayan BGK için Bakanlığa geçer.
2) Geliştirilmiş popülâsyonların ve saf hatların başvuru hakkı ilk başvuru yapanda kalır. Ancak aradan en az üç yıl geçmeden yeni bir başvuru yapamaz.
(2) BGK’nın kütükte kalma ve kullanım hakkı sahipliği süresi, bültende kaydın kamuya ilan edilmesi tarihinden itibaren on senedir.

Kullanım hakkı
MADDE 11- (1) BGK’nın kullanım hakkı, adına kayıt yapılan gerçek veya tüzel kişiye aittir.
(2) Kullanım hakkı, Komite kararı ile on yıllık dönemler halinde uzatılabilir. Kullanım hakkını uzatmak için on yıllık süre sona ermeden en geç otuz iş günü önce, kullanım hakkı sahibi yenileme başvurusu yapabilir. Yenileme başvurusu yapılmadığı ve sürenin geçirilmesine ilişkin bir mücbir sebep sunulamadığı takdirde;
a) Doğal ve yerel popülâsyonlardan kayıt ettirilen BGK’nın kullanım hakkına ilişkin kararı Bakanlık verir.
b) Geliştirilmiş popülâsyon veya saf hatlara ilişkin BGK kullanım hakkı sahipliği Bakanlığa devredilmiş sayılır.
(3) Doğal ve yerel popülâsyonlardan kayıt ettirilen gerek yurt içi ve gerekse yurt dışı kaynaklı BGK materyalinin kaydı için başvuru yapanlar, bu Yönetmelikte belirlenen esaslar dâhilinde, kendi ihtiyaçları ile sınırlı kalmak ve yalnızca kendileri tarafından yürütülmek kaydı ile ticari kullanım ve üretim, araştırma ve geliştirme, ıslah ve biyoteknolojik çalışmalar yapabilirler.
(4) BGK materyalinin ikinci gerçek ve tüzel kişilere kullandırılması MTA ile yapılır. MTA’da belirtilen şartlara uyulmaması halinde kullanım izni iptal edilir. Uyumsuzlukla ilgili iş ve işlemler Bakanlık tarafından yürütülür. Yeniden bir kullanım iznine müracaat için en az iki yıl geçmesi gerekir.
(5) BGK materyalinin kullanımı için miktarı her yıl Bakanlıkça belirlenmek kaydı ile yıllık kullanım ücreti alınır.
(6)Yurt içinde veya yurt dışında yapılacak her türlü iş ve işlemle ilgili olarak imzalanacak olan ve asgari şartları içeren MTA, ulusal ve uluslararası kurallar dikkate alınarak Bakanlıkça hazırlanır ve ihtiyaç halinde yenilenir.
(7)Geliştirilmiş popülâsyonların veya saf hatların BGK kullanım hakkı sahibi, BGK’nı ikinci gerçek veya tüzel kişilere, ticari kullanım ve üretim, araştırma ve geliştirme, ıslah ve biyoteknolojik çalışmalar için bir veya birden fazla gerçek veya tüzel kişiye, aynı şartlarla MTA imzalamak kaydı ile izin verebilir. Bu kapsamda verdiği izinlerle ilgili MTA’nı Bakanlığa iletir. Bu belgelerin gizli belge sayılıp sayılmayacağı BGK kullanım hakkı sahibince beyan edilir.
(8) Geliştirilmiş popülâsyonların veya saf hatların kullanım hakkı başvuru sahibine aittir. Söz konusu BGK kütükte kaldığı sürece, kullanım hakkına sahip kişilerden, araştırma enstitüleri hariç olmak üzere, miktarı her yıl Bakanlıkça belirlenecek olan yıllık kullanım hakkı ücreti alınır.
(9) Doğadan toplananlar ve yerel popülâsyonlardan kayıt ettirilen BGK’nın idamesinden başvuru sahibi ve kullanım hakkı sahibi birlikte sorumludur. Geliştirilen popülâsyonlar ve saf hatların idamesiyle ilgili olarak kullanım hakkı sahibi, Bakanlığa her sene sonunda bilgi verir.
(10) Doğal ve yerel popülâsyonlardan kayıt altına alınan BGK’nın idame ettirilip ettirilmediği, Bakanlık tarafından en az üç yılda bir denetlenir. Denetleme sonucunda idamede yetersiz kalanların sahip olduğu haklar iptal edilir.
(11) Bu Yönetmelikte konulan hükümlere uyulmaması ve/veya kullanım hakkının ihlal edilmesi halinde, kullanım hakkı iptal edilir. BGK materyali, Genel Müdürlükçe uygun görülecek bir araştırma enstitüsüne devredilir.
(12) Kullanım hakkı iptalinden sonra yeniden başvuru yapılabilmesi için en az iki yıl geçmesi gerekir.

Toplama talepleri
MADDE 10- (1) Doğal ve yerel popülâsyonlardan toplama talepleri, toplamanın yapılacağı tarihten en az bir yıl önce yapılmak kaydı ile değerlendirmeye alınabilir.
(2) Doğal ve yerel popülâsyonlardan toplama taleplerinde, talep sahibi ortak çalışma yürütmek isterse;
a) Toplama çalışmalarını, masrafları kendilerince karşılanmak üzere en az bir araştırma enstitüsü ile ortak hazırlanacak bir proje dâhilinde yürütmeyi,
b) Toplanacak materyalin bir setini, Genel Müdürlükçe bildirilecek Gen Bankasına teslim etmeyi,
c) Toplanan materyalle yapılacak DNA ve benzeri laboratuar çalışmalarını öncelikle ülke içinde yapmayı,
ç) BGK materyalinin kullanılması ile elde edilecek bilgileri birlikte çalıştığı araştırma enstitüsü ile paylaşmayı,
d) Toplanan materyale dayalı olarak yapılan her yayını, birlikte çalıştığı araştırma enstitüsünde projede görev alanlarla birlikte yapmayı,
e) Toplanan materyal üzerinde hiçbir sahiplik, fikri ve sınaî hak, ya da ıslahçı hakkı iddia etmemeyi,
f) Toplanan ve/veya bundan elde edilecek herhangi bir materyali Genel Müdürlüğün izni olmadan ticari amaçla kullanmamayı,
g) BGK materyalini üçüncü kişilere vermemeyi,
ğ) MTA kapsamındaki konuyla ilgili teknolojiyi Genel Müdürlüğün bilgisi ve onayı dâhilinde Türkiye ile paylaşmayı,
h) BGK materyaline dayalı olarak geliştirdiği her türlü çıktılar için fikri, sınaî veya ıslahçı hakkını Türkiye’de talep etmeyeceğini, diğer ülkelerde talep etmesi durumunda ise, maddi ve manevi faydaları, şartları bir protokolle belirlenmek kaydıyla Genel Müdürlük aracılığıyla Türkiye’ye aktarmayı,
yazılı olarak taahhüt eder.
(3) Kayıt altına alınan veya alınacak BGK materyali hakkında toplama, ıslah veya biyoteknolojik çalışmalarda kullanma amaçlı yurtdışından gelen bir talep olduğunda;
a) Araştırma enstitülerince geliştirilmiş popülâsyonlara ve saf hatlara ilişkin BGK ile ilgili olarak, MTA formu doldurularak, kullanım hakkı sahibi ve talep eden arasında imzalanır. Bu MTA Genel Müdürlüğün onayından sonra yürürlüğe girer.
b) Doğal ve yerel popülâsyonlara ilişkin BGK ile ilgili MTA imzalama yetkisi Genel Müdürlüğe aittir.

Kısıtlama ve yasaklar
MADDE 11- (1) Kütüğe kayıt edilen BGK ile ilgili Tanımlama Listelerinde yer alan bilgiler gizli bilgi olarak kabul edilmez. Dokümantasyon verilerinden hangisinin gizli bilgi olacağı başvuruda belirtilir.
(2) Geliştirilmiş popülâsyonların ve saf hatlara ilişkin BGK’nın kullanım hakkı sahipliğinin devri, Türkiye’de yerleşik T.C. vatandaşı gerçek veya tamamı yerli sermayeli tüzel kişilere yapılabilir. Bu hakkın devredildiğine dair belgelerin Genel Müdürlüğe iletilmesinden sonra BGK Kayıt Sistemindeki gerekli değişiklikler yapılır.
(3) Doğal ve yerel popülâsyonlara ilişkin BGK’nın kullanım hakkı sahipliği devredilemez.
(4) Genel Müdürlük, kullanım hakkı sahibinin yaptığı ve yapacağı iş ve işlemlerden ulusal ve toplumsal çıkarlarla, genel çevre veya halk sağlığı veya ahlaka aykırı olanları Komitenin görüşünü almak kaydıyla durdurma yetkisine sahiptir. Durdurma kararına kendisine verilen süre içinde uymayanlara, yapılan iş ve işlemi esas alarak Türk Ceza Kanununun ilgili maddeleri uygulanır.
(5) Doğal ve yerel popülâsyonlardan kayıt altına alınmayanların yurtdışına çıkarılması yasaktır. Bunlardan kütüğe kaydedilen BGK materyalinin yurtdışına çıkarılması Bakanlık iznine tabidir.
(6) BGK olarak kayıtlı veya kayıtsız araştırma enstitüleri tarafından geliştirilmiş popülâsyonlar veya saf hatların yurt dışına çıkarılması, BGK’nı geliştiren tarafından Genel Müdürlük iznine tabidir.
(7) Doğal ve yerel popülâsyonlardan kayıt ettirilen BGK’nın, kütüğünde belirtilen orijin merkezi ve/veya çeşitlilik merkezinde yerleşik T.C. vatandaşı gerçek kişiler veya bu kişilerin kanunlarla kurulmuş örgütleri, bu Yönetmelikte belirlenen esaslar dâhilinde, kendi ihtiyaçları ile sınırlı kalmak ve yalnızca kendileri tarafından yürütülmek kaydı ile ticari faaliyetlerine devam ederler.


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Özel Tohum Bankaları

Kuruluş, başvuru ve izin
MADDE 12-(1) Özel tohum bankalarının kurulması Bakanlık iznine tabidir. Özel tohum bankalarının kurulması ile ilgili izin Komisyonun kararı ve Bakanlık onayı ile verilir.
(2) Özel tohum bankalarını kurmak için, T.C. vatandaşı gerçek kişiler ile aşağıdaki şartlara sahip tüzel kişiler başvurabilir:
a) Üniversitelerin ilgili bölümleri,
b) TÜBİTAK’a bağlı araştırma kuruluşları,
c) Kanuna göre kurulmuş birlik ve alt birlikler,
ç) Ziraat Mühendisleri ve biyologların meslek odaları,
d) Biyolojik çeşitlik, genetik kaynaklar ve bitkisel üretim konusunda faaliyet gösteren ve T.C. vatandaşı olanlar tarafından kurulmuş ve yönetim kurullarının tamamı T.C. vatandaşı olan vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler,
e) Tamamı yerli sermayeli araştırma kuruluşları,
f) Botanik Bahçeleri,
(3) Özel tohum bankalarında en az aşağıdaki şartlar aranır:
a) Başvuru yapana ait en az, net 50 da tapulu tarla arazisi,
b) Tohum örneklerinin muhafazası için ısı kontrollü, ısısı 0 º C (±1) olan en az 60 m3 hacme sahip depolama odası,
c) Vejetatif örneklerin muhafaza edileceği durumlarda 50 da’dan az olmamak üzere tapulu etrafı muhafazaya alınmış tarla veya bahçe arazisi,
ç) Muhafazaya alınan örneklerin herbaryum örneklerinin saklandığı en az 50 m2 taban alanına ve örnek saklama dolaplarına sahip herbaryum odası,
d) Tohum hazırlama ve kurutma odaları ile gerekli alet ve ekipmanlar,
e) Bitki yetiştirmede kullanılacak traktör, toprak işleme ve harman makineleri ile gerekli diğer alet ve ekipmanlar,
f) Sigortalı olarak çalışan Tarla veya Bahçe bitkileri konusunda eğitim almış, ya da bitkisel üretimle ilgili konularda en az 5 yıl çalışmış en az bir Ziraat Mühendisi ve taksonomi konusunda eğitim almış ya da taksonomi ile ilgili konularda en az 5 yıl çalışmış bir Biyolog,
g) Sigortalı olarak bitkisel üretimde çalışan en az iki işçi,
ğ) Yukarıdakilere ilave olarak Bakanlıkça belirlenecek ve istenecek kuruluş ve idameye yönelik diğer tesis, arazi, personel ve ekipman,
(4) Başvuruda aşağıdaki belge ve bilgilerin temin edilmesi zorunludur:
a) Bu maddenin (2) inci bendinin;
1) (a), (b) ve (c) fıkralarındakilerin en üst organlarından özel tohum bankası kuruluşu ile ilgili verilmiş onay yazısı ve kuruluş işlemini yürütecek kuruluş ve kişilere yetki verildiğine dair onaylı belge,
2) (ç), (d), (e) ve (f) fıkralarındakilerin ise tüzel kişiliklerinin başvuruya uygun olduğu gösterir resmi belgeleri ile en üst yönetim organlarının özel tohum bankası kuruluşu ile ilgili kararlarının noter tasdikli asıl nüshası,
b) T.C. vatandaşı gerçek kişilerin noter tasdikli nüfus cüzdanı sureti ve özel tohum bankası kuruluşu ile ilgili noter tasdikli beyanı,
c) Bu maddenin (3) üncü fıkrasında belirtilen şartlara sahip olduğuna dair resmi belgeler ve ilave bilgilendirme dokümanları,
ç) Özel tohum bankasını ve herbaryumunu en az 10 yıl süre ile idame ettireceğine, başka herhangi bir kuruluşa devretmeyeceğine ve bu yönetmelikte belirtilen şartlar ve kurallar ile Bakanlıkça belirlenecek diğer şartlara ve kurallara uyacağına dair noter tasdikli taahhütname,
(5) Başvuru değerlendirme ve izin
a) Başvurular Genel Müdürlüğe yapılır.
b) Başvuru dosyası tamam olanların, bu maddenin 3 üncü bendinde belirtilen şartları sağlayıp sağlamadığı, Genel Müdürlükçe uzmanlardan oluşturulacak olan 5 kişilik bir heyet tarafından yerinde tespiti yapılır. Yeterli bulunanlar Komiteye gönderilir.
c) Komite, incelemesini bu yönetmeliği ve bu yönetmeliğin hukuki dayanaklarını esas alarak yapar,
ç) Komite kararı Bakanlıkça onaylandıktan sonra başvuru sahibi adına bir izin belgesi düzenlenir.
d) İzinler 10 yıl süre ile geçerlidir. İzin süresi dolmadan en geç üç ay önce başvurmak ve izin işlemleri tekrarlanmak kaydı ile izin süresi uzatılabilir.
e) Bu yönetmelikte belirtilen şartlara ve kurallara uymayanların izinleri Komite kararına bağlı olarak Bakanlıkça iptal edilir. İzni iptal edilenlere tekrar izin verilmez.
(6) Görev, yetki ve sorumlulukları
a) Muhafazaya alınacak örnekleri BGK olarak kaydettirir ve idame ettirir,
b) Muhafazaya aldığı BGK’larla ilgili bilgileri ve belgeleri tutar, bu bilgi ve belgelerdeki bilgileri Bakanlılığın belirlediği şekilde kullanabilir ve/veya açıklayabilir,
c) Toplama yapmak için Bakanlıktan izin almak ve toplama sonucunda elde ettiği materyalin bir kopyası ile düzenlediği belgeleri bir rapor eşliğinde Bakanlığa vermek zorundadır,
ç) BGK olarak kaydedilen materyali Bakanlık iznine bağlı olarak kullandırır,
d) Yurt dışından gelen taleplerin karşılanması Bakanlık iznine tabiidir.
d) Bakanlıkça izin verilen talepleri karşılar,
e) Özel tohum bankalarının kendi aralarında yapacakları değişimler Bakanlığı bilgilendirmek şartı ile serbesttir,
f) Muhafaza edilen örnekler kullanılarak geliştirilen ve piyasaya sürülen ürün ya da teknolojilerden karşılıklı anlaşmaya bağlı olmak ve MTA’de belirtilmek kaydı ile gelir elde edebilir,
g) Talep edilen örnekler için Bakanlıkça belirlenecek sınırlar içinde kalmak kaydı ile ücret alabilir,
ğ) Bakanlık dışındaki bir kuruluşla ortak proje ya da çalışmayı Bakanlığı bilgilendirmek kaydı ile yapmakta serbesttir,
h) Bakanlıkça kendisine verilen diğer görevleri yerine getirir,
ı) BGK olarak kayıt başvurusu yaptığı örnekler için bu yönetmelikle belirlenen haklara sahiptir,
(7) Denetim ve izleme
a) Bakanlık, özel tohum bankaları üzerinde her türlü denetim ve izleme yetkisine sahiptir.
b) Özel tohum bankaları her yıl yazılı olarak bir faaliyet raporu sunmak, Genel Müdürlükçe düzenlenen Program Değerlendirme Toplantılarına katılarak bilgi vermek zorundadır,
c) Özel tohum bankaları en az iki yılda bir teknik ve idari bakımdan denetlenir. Denetlemeler Genel Müdürlükçe görevlendirilen ve en az 3 uzmanda oluşan bir heyet tarafından yapılır,
ç) Denetimler sonucunda görülen eksikliklerin giderilmesi ile ilgili olarak en fazla bir yıllık süre tanınır. Bu süre sonunda eksiklik giderilmezse faaliyet durdurulur. Altı ayı geçmemek kaydı ile ilave bir süre tanınır. Bu süre sonunda eksilik giderilmediği takdirde izin iptal edilir.