|
7. Koşniller
*
Homoptera takımımın Coccoidea üstfamilyasına dahil olan koşniller, tropik ve subtropik bitkilerin yaygın bir şekilde bulunduğu seralarda büyük bir problemdir, fakat birçok türü park ve bahçe bitkilerine de arız olur. Bazı meyveler, özellikle şeftali, nektarin ve üzüm zarar görür, fakat bu böcekler süs bitkilerinin başlıca zararlısıdır. Sebzelerde zarar çok ender görülür.
*
Yaprak; gövde ve meyveler üzerinde larva ve ergin dişilerden oluşan koloniler özsu ile beslenir ve çoğu türler balşebnemi salgılar. Bu madde bitkilerin üzerini yapışkan hale getirir ve isli küf mantarlarının büyümesini teşvik eder. Kalıcı bulaşmalar bitkinin görünüşünü çirkinleştirdiği gibi büyümeyi de engelleyerek ölümüne neden olur. Kızılçamlar üzerinde yaşayan Marchalina hel!enica (Genn.)'nın anüsünden ifraz ettiği bal şebneminden ise bal arıları yararlanarak bal üretmektedirler. Örneğin, Büyükada'nın Ada balı ve Marmaris'in Çam balı bu şekilde üretilir ve ülkemiz ekonomisine önemli katkılar sağlar. Fakat bu şekilde zayıf düşen kızılçamlar üzerinde sekonder zararlı birçok kabuk böceği, örneğin Blastophagus spp. üreyerek ağaçları kurutmaktadır.
*
Koşniller nispeten hareketsiz türlerdir. Sadece I. dönem larvaları hareket eder, fakat bunların hareketleri de oldukça sınırlıdır. Nadiren böcek, kuş veya rüzgarla yayılırsa da esas dağılımını bulaşık bitkilerin bahçelere getirilmesi ile yaparlar. Bu yüzden yeni edinilen tüm bitkiler çok iyi incelenmeli ve gerekirse bahçe, sera ve evlere yerleştirilmeden önce uygun bir insektisitle muamele edilmelidir.
*
Aspidistra, Citrus, Codiaeum, Dracaena, kauçuk, Hedera, orkide, paşa kılıcı gibi nispeten sert yapraklı olan bazı sera ve ev bitkilerinin gövde ve yaprakları üzerindeki koşniller, sabunlu suya batırılmış bir sünger veya fırçayla silinerek uzaklaştırılabilir.
Kimyasal savaş, genç l. dönem larvalar bitki üzerine yerleşmeden ve koruyucu kabuklarını oluşturmadan önce uygulanırsa çok etkilidir. Bir lup kullanarak l. dönem larvalar kolaylıkla görülebilir. 1. dönem larvalar Diazinon, Malathion gibi kalıcı olmayan temas insektisitleri ile kolayca öldürülebilirler. Bu dönem bahçede yetişen bitkilerde ilkbahar sonu ve yaz başıdır. Fakat ısıtılmış seralarda ve evlerde l. dönem larvalar yıl içinde her zaman bulunabilir. Fakat bazıları muameleden kaçtıkları için birinci uygulamadan 2 hafta sonra ikinci bir uygulama yapılmalıdır.
*
Eğer yumurtaların açıldığı ve 1. dönem larvaların aktif oldukları devrede bir insektisit muamelesi yapılamazsa, Dimethoate veya Formothion gibi sistemik insektisitler kullanılabilir. Fakat bu insektisitlerin de süs bitkilerine fitotoksik etkileri olduğu gözönünde tutulmalıdır.
Yapraklı ağaçlar, tam uyuşuk oldukları Aralık ve Ocak aylarında kışlamış yumurtaları ve erginleri öldürmek için fırça ile veya pülverize şeklinde kış yağları ile muamele edilebilirler. Bu uygulama özellikle kayınların gövde ve dallarındaki Phyllaphis fagi (L.)'ye karşı kullanılır. Kış yağları, diğer bahçe bitkilerine zarar vermemek için çok dikkatli kullanılmalıdır.
|