Salonlarda Bahar Telaşı: Saksı Değiştirme
İç mekan bitkinizi satın aldıktan bir süre sonra saksılarının değiştirmeniz gerekir. Çok hızlı büyüyen bitkiler, her yıl saksı değiştirmek istese de, yavaş gelişen bitkilerde 2-3 senede bir saksı değiştirmek yeterlidir. İçinde bulunduğumuz ay bu işin tam zamanı. Burada dikkat edilmesi gereken çok basit bazı kurallar var.
Hangi mevsimde saksı değiştirilir?
Genel olarak, mart ayı başında saksı değiştirme işlemi yapılır. Bu, bitkilerin büyüme, gelişme dönemlerinin başlangıç zamanıdır.
Saksı değiştirme zamanı nasıl anlaşılır?
Saksı değiştirmenin gerekip gerekmediğini anlamanın yolu çok basittir. Saksıyı kaldırıp altına bakınız, drenaj deliğinden kökler çıkması, değişim zamanına dair bir uyarıdır.
Saksıyı çıkarıp köklere bakın, toprağı sarmışsa zaman gelmiş demektir. Hatta eğer geç kaldıysanız, kökler kuş yuvası gibi toprağı sarar. Bu bitki için tehlikeli bir oluşumdur.
Nasıl bir saksı seçmeli?
En önemli şartlardan biri saksı seçimidir. Plastik, toprak veya seramik saksı seçebilirsiniz, burada önemli olan kullanışlılıktır. Toprak veya seramik saksıları yenilemek zordur. Sonraki saksı değiştirme işleminizde zorlanabilirsiniz. Bu kaplardan bitkiyi çıkarmak kolay olmayabilir. Sırsız toprak saksılardaki bitkilerin kökleri sıcaktan fazla etkilenmezler, suyu çabuk kaybetmezler ancak madensel tuzları, hastalık patojenlerini daha fazla üzerlerinde tutarlar, ağırdırlar. Plastik saksılar ise hafiftir, saksı değişiminde kolaylık sağlar, temizlenmeleri kolaydır.
Saksı Büyüklüğü Ne Olmalı?
Hiçbir zaman çok büyük bir saksı tercih etmeyiniz.
Bitkinizin içinde bulunduğu saksıdan, en fazla 2 numara büyük saksı seçiniz.
Saksı harcı nasıl olmalı?
İç mekan bitkileri genel olarak, torfa dikilerek satışa sunulmaktalar. Çiçekçilerde ve bahçe marketlerde bitki toprağı olarak da, torf satılmakta. Oysa, torfun içinde bitki besin elementi fazla değil. Torfa dikilen bitkileri düzenli olarak beslemeniz gerekir. Torfun su tutma kapasitesi de yüksektir, ancak suyunu kaybederse yeniden aldırmak zordur. Bunu, verdiğiniz suyun, hemen saksının altından çıkmasıyla çoğu kez gözlemişsinizdir. Bu yüzden, saksı harcınızı mümkünse kendiniz hazırlayın.
İç mekan bitkileri için kullanılabilecek standart karışım, 1 ölçü torf, 1 ölçü kompost, ½ ölçü perlit veya pomzadır.
Bu karışımın her metreküpüne 150 gr 15-15-15 kompoze gübre katınız. Bu gübreyi zirai ilaç ve malzeme satıcılarından ‘3 -15’ diyerek isteyebilirsiniz. Tarif edilen saksı harcını ‘özellikle belirtilmiş bir yetişme ortamı’ istemeyen bütün salon bitkilerinizde kullanabilirsiniz.
Eski saksılar yeniden kullanılır mı?
Eski saksılarınızı yeniden kullanmamanız için hiçbir neden yok. Ancak unutmamanız gereken nokta, eski saksıyı çok iyi yıkamanız ve dezenfekte etmeniz gerek. Önceki bitkinizden kaynaklanan bir hastalık varsa, yeni bitkinize geçmemesi için buna çok dikkat edin. Dezenfeksiyon için çamaşır suyu da kullanabilirsiniz.
Bitkiyi saksıdan çıkarma işlemi kolay mıdır?
Bitkinizin öncelikle yapraklarını toparlayınız. Plastik saksıda ise işiniz kolay, iki yandan hafifçe saksıyı sıkıştırın. Bitkiyi kök boğazından dikkatlice tutun, havaya kaldırın, saksının kenarlarına vurun ve çıkarın. Toprak veya seramik saksılarda ise, bir bıçak yardımıyla, saksı ve toprak arasını ayırın. Bıçağı saksının kenarına sokun ve keskin olmayan tarafı yönünde, saksı kenarınca çevirin. Sonra plastik saksıda olduğu gibi bitkiyi tutarak hafifçe yukarı çekin. Ancak asla zorlamayın. Gerekirse bitkiniz için saksıyı kırarak feda edin.
Eski saksıdan çıkan bitki doğrudan yeni saksıya dikilir mi?
Bitki saksıdan çıkınca öncelikle kökleri incelenir. Drenaj deliğinden çıkan kökler keskin bir bıçakla kesilir, uzaklaştırılır. Kuş yuvası gibi oluşum varsa, yani kökler saksıyı sımsıkı sarmışsa ve saksı tabanında birkaç tur dolanmışsa, bu şekildeki bir bitkiyi yeni yerine dikmeniz kötü sonuç verir. Çünkü, bu kökler açılıp da yeni toprakta çalışmaz.
Peki ne yapacaksınız?
Öncelikle, elinizle toprağı gevşetip, dipteki kökleri çözün. Fazla uzun olanları kesin. Yan yüzlerde ise bıçakla, boydan toprağı dört noktadan çizin. Bu esnada kökler de kesilecektir. Bitkinizin bozuk dal ve yapraklarını temizleyin, budanması gerekiyorsa budayın. Toprak yüzeyinde beyaz renkli alkalileşme veya yeşil renkli asitleşme belirtileri olabilir. Her durumda üstten 2-3 cm’lik kısmı mutlaka temizleyip atın.
Yeni saksıyı nasıl hazırlarız?
Yeni saksınızın drenaj deliğinin açık olmasına azami dikkat edin. Yoksa bitkinizi çürütebilirsiniz. Deliğin üzerini, tıkanmasına sebep olmayacak şekilde saksı kırıntısı, çakıl taşı, filtre kağıdı gibi bir materyal kullanarak kapayın. Üzerine saksı harcınızı ilave edin.
Bitki dikiminde dikkat edeceğimiz noktalar var mı?
Saksınızı hazırladıktan sonra, bitkinizi dikkatle tabana serdiğiniz harcın üzerine oturtun. Yüksekliği kontrol edin. Bitkinizin kök boğazı, saksı kenarından 2 parmak aşağıda olsun. Kenardan harcınızı akıtmaya başlayın, bir yandan da elinizle sıkıştırın. Üst seviyeye gelince, ince bir kat harç daha yayın. Bitkinizin doğrultusunu kontrol edin, bazen yana yatabilir.
Son olarak can suyu verin. Ancak bu işlemi birkaç kerede tamamlayın. Az bir miktar oda sıcaklığındaki suyu verip bekleyin, su tamamen çekilince bir miktar daha verin. 3 veya dört kez yavaş yavaş ve azar azar olmak kaydıyla bu işlemi de tamamlayın. Fazla suyu süzülen saksınızı eski yerine alın.
Tebdil-i mekanda ferahlık vardır, unutmayın.
Mine Pakkaner