View Single Post
Eski 10-02-2009, 18:29   #10
kgursan
Ağaç Dostu.
 
Giriş Tarihi: 17-01-2009
Şehir: YALOVA
Mesajlar: 3,802
2. Lilium soğanlarında çoğaltma

Lilium türleri çok geniş bir aile olduğu için 9 ana gurup altında incelenmektedir. Bu guruplardan bazıları çok ticari değerdedir. Bazılarının ticari değeri azdır. Ticareti çok yapılan türler;
1.Lilium longiflorium ,
2.Asiatic (Mid-century) melezleri,
3.Oriental melezler,
4.Lilium candidum,
5.Lilium martagon ve melezleri,
6.Lilium speciousum,
Bunların dışında Asiatic-Oriental melezleri (AO), Longiflorum-oriental melezleri (LO), Longiflorum-Asiatic melezleri (LA) gibi karışık türler ve her tür içinde onlarca renk ve çeşit bulunmaktadır.

Lilium soğanı yine bir soğan tablasından çıkmış yaprakların besin biriktirmesiyle oluşmuş bir yapıdır. Burada besin biriktirmiş kısımlara yine scale denir. Balık puluna benzedikleri için türkçede PUL diyoruz. Lilium soğanlarında lale gibi koruyucu TUNİK (Sert kabuk) yoktur. Bu nedenle çabuk zedelenir ve SU KAYBI daha kolay olur ve zarar yapar. Bu nedenle daha naziktirler. Depolamalarda daha dikkat ister ve su kaybını azaltmak için nemli torf, nemli rende talaşı vb. gibi maddeler içinde muhafaza edilip depolanırlar. Ayrıca laleden farklı olarak kökleri vardır. Kökleri ile birlikte depolanırlar. genellikle eksantrik- konik biçimdedirler.

Lilium soğanlarının çoğaltılması genellikle pullar (Scaleler) üzerinde bulbil (yavru) oluşturarak veya yaprak koltuklarında koltuk soğanı (bulbil) oluşturularak yapılsa da özellikle virüslerden arındırmak için tohumla çoğaltma da yaygın olarak kullanılmaktadır. Kısaca çoğaltma önce küçük yavrular sonra da bunların büyütülmesiyle yapılır.

Pullardan yavru (Bulbil) oluşturma: Ağustos ayında, Çiçeklenmenin sonuna doğru güçlü kuvvetli bitkiler sökülür ve soğanlarının dış sırasındaki 2-3 sıra pul (scale) soğan tablasından bir parça ile birlikte koparılır. Yıkanır, temizlenir. Hafif kuruttuktan sonra bir plastik torba içine kaşık kadar mantar ilacı (Captan vb.) konur ve pullar torbaya koyularak çalkalanır. Bu arada 1 gün önceden sulanmış ıslatımış fakat gece boyunca süzülerek nemlendirilmiş perlit, torf, temiz dere kumu vb. maddeler hazırlanmıştır. Delikli bir plastik torba, poşet vb. içine 1 sıra perlit (Torf,Kum vs.) 1 sıra ilaçlanmış pullar dizilir. Zımba ile delinmiş olan poşetin ağzı sıkıca kapatılarak 21 oC sıcaklığı olan sakin bir yere konur. Yaklaşık 2 ay sonra soğan pullarının kopma noktalarında küçük yavrular oluşacaktır. Yavrular sürgün vermeye başlayınca poşetten çıkarılır, pul ile birlikte oluşmuş olan yavrular ayrılmadan,birlikte iyi hazırlanmış toprağa dikilirler. Bu yavrulardan oluşan bitkiler ilkbahardan yaz ortasına kadar büyütülür, sulanır, çok hafif gübrelenir ve bakımı yapılır. Sezon sonunda (Ağustos-Eylül) irileşmiş lilium soğanları elde etmiş olursunuz. İri olanlar Çiçek için kullanılır. Küçükler ise tekrar soğan irileştirmek için kullanılır. Çiçek verecek lilium soğanının iriliği türlere göre değişmektedir. Asiatic liliumlarda çevresi 10/12 cm. olan soğanlar çiçek verirken, oriental melezlerde çevre en az 16 cm. olmalıdır.

Diğer taraftan bazı lilium çeşitleri yaz aylarında gelişirken çiçekleri kırılırsa yeşil bitki sapı üzerinde yaprakların koltuklarında küçük soğancıklar oluşur. Bu soğancıklar da soğan üretiminde kullanılabilir.

Liliumlar tohumdan da çoğaltılabilir. Ancak tohumlarda çimlendirme sorunlu olmaktadır. Liliumlarda 2 tür çimlenme görülmektedir:
1. Epigeal çimlenme: Tohumlar toprak altında çimlenir , yaprak verir bu yapraklar soğanı besler.
2. hypogeal çimlenme : Tohumlar toprak altında çimlenir kök verir soğancık yapar sonra yaprak çıkarır.

Fotoların açıklamaları: Lilium soğan üretim tarlası Kasım/1989,

Eklenen Resimler
     
kgursan Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön