[hocam100]

TERS LALE SOĞANLARINDA ÇOĞALTMA İŞLEMLERİ

Üretimi devam ettirmek için soğanların çoğaltılması gerekir.
Çiftçi koşullarına uygun olan çoğaltma yöntemleri çiftçinin tercihine göre kullanılır.
Bu çoğaltma yöntemleri aşağıda sıralandığı gibidir
Çiçek soğanlarının ekilmesi yoluyla yapılan çoğaltma kolaydır, ancak vakit alır. Ekilen bir tohumun satılabilir ebatta bir soğan halini alması 4 - 5 seneyi bulur. Bu çoğaltma yöntemi aşağıda sıralandığı gibi uygulanır.
•Tohumlar tohum toplamak üzere ayrılan anaç soğanlardan toplanabilir.
•Haziran - Temmuz ayları tohum toplama dönemidir.
•Tohumlar tohum kapsülleri kuruduktan sonra toplanır. Bir çiçekte yaklaşık 3 - 5 tohum kapsülü olur. Her kapsül içerisinde de yaklaşık 200 tohum bulunur. Bu tohumlar kapsüllerde tam olgunlaşmadan toplanırlarsa çimlenmezler. Ancak bu tohumlar kapsüllerinde çok bekletilirlerse de su kaybı olur ve bu da çimlenme ihtimalini azaltır. En uygunu kapsüllerin ağzı açıldığı zaman tohumların toplanmasıdır.
•Tohumlar toplandıktan sonra 6 - 13 hafta içinde ekilmelidir. Çimlenme olasılığı en fazla sonbaharda yapılan ekimlerdedir.
•Bu süre içerisinde tohumlar bez torbalar içerisinde ağzı kapalı kuru bir ortamda saklanır.
•Tohumların ekimi için meyve kasalarına organik madde yönünden zengin bol humuslu toprak doldurulur.
•Tohumlar ekim aralıkları uygun olacak şekilde ne çok seyrek ne çok sık serpilir. Tohumların üstü elenmiş humus ve organik madde yönünden zengin olan 2-3 cm kalınlığında elenmiş toprak ile kapatılır. Toprak nemli kalacak şekilde düzenli sulanır.
•Tohumlar oda sıcaklığında, yaklaşık 22 derecede, çimlendirilir. Bu nedenle tohumdan üretimin sera ortamında yapılması tercih edilir.
• Dışarı koşullarında çimlenme oranı düşük kalabilir. Birinci seneden sonra kasalardan alınan yavru soğanlar önceden hazırlanmış uygun bir alana dikilir.

ANA SOĞANIN YANINDA OLUŞAN YAVRU SOĞANLAR İLE ÇOĞALTMA
Bu çoğaltma yöntemi ana soğanın etrafında doğal yolla oluşan yavru soğanların topraktan çıkartılarak yavru soğanlar için hazırlanmış yeni bir alana ekilip büyütülmesi ile yapılır Çiçek soğanları alana dikildikten 1 sene sonra yavru soğanlar oluşturmaya başlar. Bu yavru soğanların satılacak ebatı bulması 3-4 seneyi bulur.

ÇAPRAZ KESİM
Bu yöntem bitkinin hızlı çoğaltma yöntemlerinden biridir.
Anaç soğan keskin bir bıçakla soğanın kök kısmından orta noktasına kadar çapraz olacak şekilde kesilir. Bu bıçağın sırt kısmının tırtıklı olması yavru oluşumunda etkili olduğu için tercih edilir. Soğanı çapraz keseceğimiz bıçak mikroplardan arınmış olmalıdır. Bunun için her soğanı kesmeden önce bıçak herhangi bir alkol (etil alkol **** bir başkası) ile temizlenir veya kısık ateşte tutulur. Kesilen soğanlar açık havada fazla bekletilmeden Benlate - Captan karışımı (10 litre su 100 gram Captan 40 gram Benlate) içerisinde yukarıda açıklandığı şekliyle en fazla 30 dakika bekletilir. Bir elekle alınan soğanların durulanması sağlanır ve toprağa ekimi yapılır.

Çapraz kesim yapıldıktan sonra yukarıda açıklanan genel bakım işlemleri yapılır.
ikinci sene, bitkinin toprak üstü kısmı sararınca soğanlar topraktan çıkarılır. Çıkarılan soğanlar kesim yapılan yerlerinde dört tane soğan oluşturmuştur. Bazen ilk senede de yavru soğanlar oluşabilir.
Yavru soğanlar ayrılır ve uygun koşullarda saklandıktan sonra Eylül - Ekim aylarında dikilir.

DİLİMLERE AYIRMA
Dilimlere ayırma üretimde çok soğan elde etmek için kullanılan hızlı bir yöntemdir.
•Üretim yapacağımız anaç soğan keskin bir bıçakla eşit büyüklüklerde kök hizasından soğanın tepesine kadar kesilerek dilimlere ayrılır. Bu dilimlere ayırma ikinin katları (4 - 8 - 16 - 32) şeklinde ilerleyebilir. Fakat anaç soğanı çok dilimlere ayırdığımız zaman bu dilimlerin satılacak ebatta soğan haline gelmesi 3 - 4 seneyi bulabilir. Bu nedenle dilimler ne kadar az olursa o kadar çabuk istenilen büyüklüğe erişir. Tercih edilen soğanın büyüklüğüne göre 2 - 4 - 8 dilimlere ayrılabilir.
•Dilimlere ayırma da çapraz kesimdeki steril yöntemlerle yapılır.
Elde edilen dilimler yukarıda açıklanan Captan - Benlate karışlımı içerisinde bekletilir ve toprağa ekilir.
Çapraz kesim ve dilimlere ayırma Ağlayan Gelin ve Adıyaman Lalesi üretiminde en etkili yöntemlerdir.