Soğanlı bitkilerde soğanların çoğaltılması
Soğanların çoğaltılması her tür için farklıdır. Dolayısıyla ayrı ayrı açıklamaya çalışayım..
1.Lale soğanlarında çoğalma: Lale soğanlarında besin birikmesi SCALE denilen (yaprakların toprak altında şişmesi ile oluşmuş) yapılarda olur. Bu scaleler soğan tablasına çember şeklinde birleşmiştir. Soğan tablasının ortasından çiçek çıkar. Soğan tablasını çok kısa bir gövde gibi düşünürsek scaleler bu gövdeden çıkan yapraklardır. her scale nin soğan tablasına birleştiği yerde bir tomurcuk oluşur (Tıpkı bir daldaki yaprakların dibinde oluşan tomurcuklar gibi)Bu tomurcuklardan yavrular oluşur.
Ana Soğanı diktiğimiz zaman köklenir, ve sürgün verir, yaprak ve çiçek verir. Yapraklar soğan tablasından çıktığı için yaprakların yaptıkları besinler soğan tablasında oluşan yavruları besler. Merkeze en yakın yavru en iyi beslenir ve en iri olur.Sezon sonunda yapraklar sarardığı zaman yavrular beslenebildiği kadar irileşmiş olur. Ancak ana soğan parçalanmıştır. Bazen soğanın dibinden bir yavru daha yapar ve bu toprağın alt taraflarına kaçar. Bu da yine ana soğanın yapraklarından beslenir. Drop soğan derler. Soğanlar söküldüğü zaman ana soğan ölmüş, Koltuklarda değişik iriliklerde yavrular oluşmuş bazen de 1-2 adet drop soğan oluşmuştur.
Yavruların daha iri olması için, bitkinin Mart-Mayıs arasında uzun süre yeşil kalıpbol ışık ile fotosentez yapması, hafifçe gübrelenmesi, sulanması ve yapılan besinleri tüketmemesi için çiçeklerin AÇMADAN KOPARILMASI gerekir.Böylece yapılan besinler soğana gider.
Bu yavrular 2-3 yıl tarlada bol güneş altında büyütülerek çiçek için kullanılacak soğanlar üretilir. Çevre uzunluğu 6/8 cm. den küçük olan lale soğanları çiçek vermez veya çok zayıf çiçekler verir. Saha iri soğanlar daha güçlü bitki yapar ve daha iri çiçekler verir.
Lale soğanı üretimi için yavrular, Söküm ile dikim arasındaki sürede serin ve havadar (18-20 oC)ve kuru bir depoda/yerde muhafaza edilir.Son baharda (Ekim) ayında iyi hazırlanıp, kabartılmış toprağa 8-10 cm. derinlikte dikilirler. Sulanırlar. Ekim Kasım aylarında kök yaparlar ve 1-2 kın yaprak çıkarırlar ve kışa girerler. Kışın kar altında 5-9 oC arasında beklerler ve ilkbaharda havalar ısınınca yapraklanırlar, Nisan-Mayıs gibi çiçeklerini verirler. Çiçekleri açılmadan kopartılarak soğanların daha iri olması sağlanır. Fotolarda sökülmüş lale soğanlarını görebilirsiniz
|