Topiari, ağaç ve çalılara budanarak formal ya da informal olarak dekoratif biçimler verme sanatıdır. İlk kez Eski Romalılarca uygulanmıştır. Daha sonraları yaygın biçimde kullanılan bu sanat, bir teknik olarak bahçe sanatında yüzyıllardır birçok uygarlıkça da benimsenmiştir.
Romalılar isimlerini, çeşitli hayvan figürlerini ve hatta savaş sahnelerini topiari çalışmalarında canlandırmışlardır. Günümüzde Roma Dönemi'ne
ait bu sanatın Örneklerinden biri, A.B.D.'de J. Paul Getty Müzesi'nde bulunmaktadır. Müze ve bahçesinde, Pompei kenti kalıntıları arasında kalmış klasik Roma villa bahçelerinden Villa dei Papiri yeniden canİandırılrnıştır.
Budama sanatının uygulamaları daha sonraki dönemlerde özellikle İngiltere, İtalya, Fransa, Japonya ve ülkemizde de görülmüştür.
Eski Türk bahçelerinde 18. yüzyıldan itibaren Avrupa etkisinin görüldüğü dönemlerde İstanbul'da budama sanatı ile ilgili çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
Özellikle Abdülmecid döneminde Dolmabahçe Sarayı bahçesi ile H. Abdülhamid
döneminde Yıldız Sarayı bahçesinde budanarak şekil verilmiş mazı (Thuja sp.) türleri dikkati çekmiştir.
Bitkileri doğal formda bırakmaya tamamiyle karşı olan bu sanatta, bitkilere verilen şekiller genel olarak dört ana grupta toplanmaktadır.
Bunlar:
• Mimari eleman olarak budayarak şekil
verme,
• Hayvan figürleri, savaş sahneleri
vb.
kompozisyonlar oluşturacak şekilde budayarak
şekil verme,
. Sınırlandırıcı eleman olarak budayarak
şekil verme,
•Parterlerde bordur oluşturacak şekilde
budayarak şekil verme şeklinde olabilmektedir.
KAYNAK
http://www.ekolojidergisi.com.tr/resimler/15-2.pdf
Topiari sanatından bir kaç örrnek: