View Single Post
Eski 11-06-2006, 14:22   #20
bonsaisever
Ağaç Dostu
 
bonsaisever's Avatar
 
Giriş Tarihi: 13-08-2005
Şehir: İstanbul
Mesajlar: 3,775
BİTKİ BESİN MADDELERİ:

Bugüne kadar bitki türleri üzerinde yapılan sayısız analiz sonuçları çeşitli bitki türlerin de organik bileşikler halinde 60 kadar elementin bulunduğunu göstermiştir. Bitkilerde organik bileşikler ya da bitki özsuyunda iyonlar halinde bu elementlerin ancak 17'si yüksek bitkilerin yaşamaları için mutlak gereklidir. Mutlak gerekli elementlerin birisinin bile eksikliği bitki gelişmesini engellemektedir.

Mutlak gerekli elementler; karbon, oksijen, hidrojen, azot, potasyum, kalsiyum, magnezyum, fosfor, kükürt, demir, bakır, mangan, çinko, molibden, bor, klor ve sodyumdur.

Mutlak gerekli elementler arasında bitki kuru ağarlığının büyük bir bölümü nü C,O,H, N,K,Ca,P,Mg,S oluşturur. Bunlara Makro besinler adı verilir. Bitki kuru ağırlığındaki miktarları az ya da çok az olan Fe,B,Cu,Mn,Zn, Mo elementlerine mikro ya da iz elementler adı verilir.

Nitrojen -. Bitkide genç ve büyüyen kısımlarında bulunur. Tohum ve yaprakta bulunur. Topraktaki normal miktarı bitkinin toprak üstü kısımlarının iyi gelişmesini sağlar. Noksanlığında bitki soluk bir renk alır. Büyüme yavaştır, Kök sistemi küçük kalır. Olgunlaşmış bitkilerde gövdede küçük olup az mahsul verirler. Gerektiğinde fazla miktarda olduğunda toprak üstü kısımlarda önemli rol oynar. Kök sisteminin gelişmesi ve yayılmasını sağlayarak bitkininin topraktan faydalanma oranını artırır. Bitkilerde olgunlaşmayı hızlandırır. hastalık ve zararlılara karşı direnci artırır. Noksanlığında kök sistemi ve bitki hacimce küçük kalır ve ürün azalır. Olgunlaşma gecikir bitki donlardan zarar görür.

Potasyum: Potasyuma genellikle kumlu topraklarda ve organik topraklarda ihtiyaç vardır. Bitkilerde kök sisteminin gelişmesini artırır. Bitkide nişasta ve şeker teşekülünde rol oynar. Bitkinin hastalıklara karşı dayanıklılığını artırır. Danelerin, dolgunluğunu sağlar. Noksanlığında bitkilerde büyüme yavaşlar. Yapraklarda kıvrılma, renk değişimi olur.

Kalsiyum: Yaprak ve sapların dayanıklılığını artırır. Bitki sağlığı üzerine etki yapar.. Noksanlığı durumunda bitkilerin uç kısımları parçalanır ve deforme olur. Bitki büyümesi yavaşlar. Ürün miktarı düşer. Toprakta fazla bulunması halinde demir, fosfor ve diğer bazı elementleri bitkilerin faydalanamayacağı şekle sokar ve bitkide bu elementlerin noksanlığına yol açar.

Magnezyum:
Klorofilin bileşiminde bulunur. Ayrıca tohumlarda bol miktarda bulunmaktadır. Noksanlığında klorofille birlikte bulunduğunda yapraklarda yeşil rengin solması ve sararması durumu görülür. Ayrıca yaprak dökülmesi görülür..

Kükürt: Kök büyümesini teşvik eder. Noksanlığında bitkilerde yavaş büyüme yapraklarda sarımsı yeşil renk oluşur.

Bor: Bitkilerde tepe tomurcuklarının uzaması için gereklidir. Noksanlığın da tohum verimi düşer. Yapraklar anormal derecede koyu yeşil renk olur. Borun fazlası bitkide zehir etkisi yapar.

Demir: Klorofilin oluşu için önemlidir. Demir noksanlığında genç yapraklarda renk açık sarı olur. Yapraklar koyu renkli olduğu halde damarlar açık renk kalır.

Manganez: Klorofil teşekkülü için gereklidir. Çoğu bitkide noksanlığı bitkinin bodur kalmasına yol açar. Bodur kalmasına neden olur. Aynı zamanda üst yapraklarında lekeler görülür.

Bakır: Klorofil teşekkülü için gereklidir. Noksanlığını da büyüme yavaşlar. Bakırın fazlası zehir etkisi yapar.

Çinko: Klorofil teşekkülü için gereklidir. Yapraklarda orta damar yeşil kaldığı halde damarlar arası beyaz renk alır.

Molibden:
Baklagil bitkilerinin köklerinde azot tespit eden bakterilerin faaliyetlerini artırır. Noksanlığında yaprak damarlar arasında sarı benekler oluşur.

http://www.bahce.biz/gubre/bitbesinmad.htm


GÜBRE
İçerisinde bir veya birkaç bitki besin maddesini bir arada bulunduran bileşiklere gübre denir.

Gübreler yapılarına göre işletme ve ticari gübre olmak üzere iki gruba ayrılır.

İŞLETME GÜBRELERİ
İşletme gübreleri hayvan gübresi, yeşil gübre,kemik unu, kan tozu, boynuz ve tırnak tozu, gibi çeşitleri vardır.Ancak işletme gübreleri içinde en çok hayvan gübresi kullanılır.

AHIR GÜBRESİ NEDİR?
Ahır hayvanlarının ve katı dışkıları ile yataklıklarının artıklarından oluşan karışıma denir.

BESİN MADDELERİ NEYE GÖRE DEĞİŞİR
Ahır gübrelerinin içerdiği bitki besin maddeleri, elde edildikleri hayvanın türüne göre farklılıklar gösterir. Koyun ve tavuktan elde edilen ahır gübrelerinin besin maddesi kapsamı, sığır ve beygirden elde edilen gübrelere oranla daha yüksektir. Genç hayvanların gübreleri azot, fosfor, potasyum ve kalsiyum gibi bitki maddeleri açısından, yaşlı hayvanlardan elde edilen gübrelere göre daha düşüktür. Çünkü genç hayvanlar, kemik ve kas yapılarını geliştirmek için besin maddeleri ile proteinlere daha fazla gerek duyarlar ve kullanırlar.


Hayvanların cinsine göre ahır gübresi içindeki besin maddesi dağılımı


Hayvan Cinsi Azot Potasyum fosfor kalsiyum
KOYUN0,550,150,310,46
SIĞIR 0,290,100,170,34
TAVUK1,70 0,901,402,00
BEYGİR0,440,35 0,350,15

AHIR GÜBRELERİNİN BİTKİLERE YARARLI OLMASI NELERE BAĞLIDIR Ahır gübresinin bitkilere yararlı olabilmesi için, içerdiği karbon/azot oranı büyük önem taşır. Bu oran yataklıkla birlikte taze sığır dışkısında 60/1 beygirde ise 40/1’ dir. Ahır gübresi taze halde toprağa verilirse yüksek olan karbon/azot oranından dolayı, bitki bundan yararlanamaz, toprakta kurur. Bu nedenle ahır gübresinin fermantasyonu gerekir.Ahır gübresindeki organik madde ve besin maddeleri kaybını önlemek için, gübre tarlaya verilir verilmez pullukla toprak altına gömülmelidir. Aksi halde, gübre tarlada bekletilme süresine bağlı olarak değerinden çok şey kaybeder.

FAYDALARI NELERDİR ?
Ahır gübreleri bitkilerin gelişimleri için gerekli besin maddeleri sağlar.aynı zamanda toprağın yapısını tarıma uygun hale getirir. Toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini düzenler.ahır gübresinin toprağa verilmesi toprağın su tutma kapasitesi artar,geçirgenliği olumlu yönde etkilenir. Böylece ahır gübresi,suyun toprak yüzeyinden bağımsızca akmasına buharlaşmasına ve tarıma elverişli toprakları taşıyıp götürmesine engel olur. Gübreleme ile toprağın tarlada tutulması erozyon tehlikesine karşı tedbir olarak düşünülmelidir.
Ahır gübrelerinin uygulandığı topraklar daha kolay tava gelir ve işlemesi kolaylaşır.İnce yapılı kumlu toprakların parça bağlılığını gevşetir, hava boşluluklarını artırır ve toprağa bitki gelişimi için uygun bir yapı kazandırır.
YEŞİL GÜBRE :
İşletme gübrelerinden biri de yeşil gübredir. Yeşil gübre baklagil cinsi bitkilerinden seçilir. Baklagiller havanın azotundan yararlanarak, köklerinde azot depolayan ve toprağın azotça zenginleşmesini sağlayan bitkilerdir.

TİCARET GÜBRELERİ:
Gübreler içerisinde en sıklıkla kullanılan tür, ticaret gübreleridir. Gübre bayilerinde satılan ticaret gübreleri, bileşimlerinde bir veya birden fazla bitki besin maddesini bir arada bulundurur. İşletme gübrelerinden farklı olarak yüksek miktarda bitki besin maddesi içerir ve suda kolayca çözünürler.

ÇEŞİTLERİ
Ticaret gübreleri içerdikleri besin maddelerine göre;
Azotlu,Fosforlu,Potasyumlu ve kompoze Gübreler olmak üzere 4 ana gruba ayrılırlar.

AZOTLU GÜBRELER : Amonyum sülfat, Amonyum nitrat ve Üredir. Amonyum Sülfat: Amonyum sülfat, beyaz renklidir. Ve toz şekere benzediği için halk arasında şeker gübre olarak da bilinir. Kimi zaman açık yeşil, açık mavi veya grimsi yeşil renkli de olabilir. Terkibinde % 21 azot bulunan amonyum sülfat, asit reaksiyonlu topraklarda uzun süre kullanılırsa asitleşme yapabilir. Bu nedenle amonyum sülfat yerine amonyum nitrat kullanılmalıdır.
Amonyum Nitrat: Amonyum nitrat, kireç ihtiva eder ve 100 kilosunda 20 ile 26 kg arasında saf azot vardır.
Üre: Azotlu gübrelerden üre, içerisinde en fazla azot bulunduran gübredir. 100 kilogramında 45-46 kilo saf azot bulunur. Suda tamamen erir, beyaz renkli ve yuvarlak tanelidir. Üre bütün bitkilere rahatlıkla uygulanır. Sonbahar ve İlkbahar gübrelemelerinde, bitkinin gelişme dönemlerinde de kullanılabilir. Ürenin fazlaca verilmesi gerektiği durumlarda, verilecek miktar birkaç kısma bölünerek uygulanmalıdır. Azotlu gübreler ise toprakta hareketlidirler, toprağa tutunmazlar.Erken atıldıklarında genellikle toprağın alt tabanlarına kadar ilerlerler dolayısıyla bitkiye faydalı olmazlar.Bir bölümü ekimle beraber diğer bölümü bir veya ikiye bölünerek bitki gelişimi sırasında bitkinin ihtiyacı olduğu zaman verilmelidir

FOSFORLU GÜBRELER : Süper fosfat, Triple süper fosfat olmak üzere iki çeşittir
Süper fosfat: Süper fosfat danecikler halinde yani granül görünümdedir. Açık gri veya boz renkli olan süper fosfat içerisinde % 16-18 oranında suda eriyebilen fosfor asidi vardır.
Triple süper fosfat: Fosforlu gübrenin diğer bir çeşidi de triple süper fosfattır. 100 kilogramında 43-46 kilo arasında fosfor asidi vardır. Kirli beyaz veya gri danecikler halindedir. Uzun süre rutubetli yerlerde saklandığında su çekerek topaklaşır. Eğer topaklaşmış ise bu kesekler kırılarak kullanılabilir.
Yurdumuzda en çok kullanılan Fosforlu gübreler Triple Süper Fosfat ve DAP’tır.
Fosforlu gübreler toprakta sıkı şekilde tutunurlar ve fazla hareket etmezler.Onun için bu gübrelerin Sonbahar ve Kış aylarında toprağa verilmeleri uygundur.Bu gübreler toprak yapısına göre belirli derinliğe atılmalıdır.

POTASYUMLU GÜBRELER :Ticaret gübrelerinin potasyum içerenleri de iki tanedir. Bunlar; Potasyum sülfat, Potasyum nitrattır. Yurdumuz toprakları genelde potasyum bakımından yeterli durumda olduğundan, potasyumlu gübre tüketimi de sınırlıdır. Potasyum sülfat % 48-52 oranında potasyum bitki besin maddesi içerir. Potasyum nitrat ise % 46 oranında potasyum bitki besin maddesi içermektedir. Potasyumlu gübreler ancak, toprak analizi yaptırıldıktan sonra verilen tahlil sonuçlarına göre ihtiyacı olan yerlerde, uygun miktarda kullanılmalıdır.

KOMPOZE GÜBRELER : Kompoze gübreler birden fazla bitki besin maddesini bir arada bulundururlar. Kompoze gübrenin içerisindeki bitki besin maddeleri azot, fosfor, potasyumdur. Bunlar sırasına göre % olarak ifade edilir.Örneğin 15-15-15 terkibindeki bir kompoze gübrenin 100 kilogramında 15 kilo saf azot, 15 kilo fosfor, 15 kilo da potasyum oksit var demektir. Diamonyum fosfat: Diamonyum fosfat 20-20-0, 26-13-0 ve 15-15-15 terkibindedir. Diamonyum fosfat fosfor ve azot gibi iki önemli bitki besin maddesini içerir. Koyu gri veya kirli beyaz renkli danecikler halindedir. içerisinde her bir kilo azota karşılık, yaklaşık 3 kg fosfor bulunur. Bütün bitkilerde kullanılabilir.
20-20-0 terkibindeki kompoze gübrenin 100 kilosunda, 20 kilo saf azot, 20 kilo saf fosfor var; potasyum ise yok demektir. Gri-kahverengi granüller halindedir. Uygun şartlarda uzun süre saklanabilir ve her türlü toprakta kullanılabilir. 15-15-15 şeklindeki kompoze gübrede azot, fosfor ve potasyum gibi temel bitki besin maddeleri vardır. Bu gübrenin 100 kilogramında 15 kilo saf azot, 15 kilo fosfor, 15 kilo potasyum vardır.

Gübreleme şekilleri: Gübre toprağa, banda verme, serpme, üstten veya yandan gübreleme, püskürtme, damla sulama şekillerinden hangisi uygunsa o şekilde verilir. Gübreyi yukarda belirtilen şekillerden biri ile uyguluyorsak uygulamaya geçmeden önce, ne miktarda verileceğinin belirlenmesi önemli bir konudur.Gübrenin az veya fazla verilmesinin pek yararı olmayacağının da bilinmesi gerekir. En uygun gübre türüne ve miktarına karar verebilmek için, mutlaka ekilecek tarladan toprak örneği alınmalı ve tahlil yaptırılmalıdır.
Hububat ekimde DAP gübresi kullanırız. Böylelikle Fosforun tamamını,azotun bir kısmını ekimle birlikte veririz.Gelişme döneminde de Azotlu gübreler kullanarak kalan azot ihtiyacını gideririz.
Bitkinin ihtiyacı olan besin maddelerinden azotu toprağa baklagiller aracılığı ile de verebiliriz.Baklagiller havadaki serbest azotu toprağa verirler.

http://www.ardahantarim.gov.tr/g%C3%BCbreleme.htm

bonsaisever Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön