[inci gül]

BİRLEŞİMİNDE;
a-) Saponinler % 2-3 arasında olup bu saponinler serbest olarak bulunmazlar. Bunlar furostanolglikozitlerin hidrolizi (Suda çözülmesi) ile C-26’ dahi çözülme sonucu furostanolglikozitler spirostanolglikozitler’e dönüşür.
b-) %25-40 oranında müsiliaj içerir
c-) %7-8 aranında yağ asitleri içerir
d-) Proteinler ve aminoasitler %20-30 arasında
e-) Flavonitler
f-) Alkaloitler %0,5 oranında

Çemen bitkisinin yeni bir çeşidi Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü’nde geliştirildi. 9 Nisan 2004 tarihinde GÜRARSLAN adı ile tescil edilmiştir.

Tesir şekli; antidiabetik (kandaki şekeri düşürücü), kandaki kolesterol ve trigliseridi düşürücü, yağ metabolizmasını sağlayıcı, iştah açıcı, sindirim kolaylaştırıcı, iltihapları önleyici, vücuda zindelik kazandırıcı, kadınlarda süt artırıcı ve erkeklerde cinsel gücü kuvvetlendirici ve cesaretlendirici olarak kullanılmaktadır. Erkeklerde bu etkiyi vücudun kendi erkeklik hormonu gibi rol oynayan diosgenin sayesinde gösterdiği düşünülmektedir

FAYDALANMA YÖNLERİ
Eski çağlardan beri yem ve ilaç olarak kullanılmaktadır. Kullanılan kısmı; Tohumu, yağı ve yapraklarıdır.
Tohumları kurutulup çerez olarak yenildiği gibi öğütülmüş halda mutfakta baharat karışımlarında, turşularda, çorbalarda, salatalarda, güveçlerde, soslarda ve et yemeklerinde kullanılmaktadır. Ayrıca gıda sanayinde fırın ve et ürünleri, alkolsüz içecekler, şekerlemeler, çeşni ürünleri, dondurma, şurup ve şekerli soslar ile jelatin, pudingler, cikletler ve şekerli kremalara ilave edilir.
Yeşil aksamı; yeşil baklaları ve taze sürgün uçları ve özellikle tohumları insan beslenmesinde kullanılır. Bazı yerlerde çemen otunun yaprakları salatalara eklenip çiğ olarak yendiği gibi, haşlanarak sebze olarak da tüketilir.
Eski Doğu Ülkelerinde iştah açıcı ve besleyici özelliğinden dolayı vücut dolgunluğu sağlamak için çemenden yapılan bir tür pasta fazlaca tüketilmiştir. Hatta kavrulmuş tohumları kahve olarak dahi değerlendirilmiştir.
Günümüzde Ortadoğu ve Hint mutfağında kullanılmaktadır. Güneydoğu Bölgemizde hazırlanan yöresel bazı acıların da terkibindedir.

Tibbi Etkileri ve Kullanımı

•Öksürüğü hafifletir, göğsü yumuşatır ve balgamı söktürür.
• Bronşiti ve boğaz ağrılarını hafifletir, rahatlama sağlar.
• Acı oluşu nedeniyle sindirim sistemini uyarır, sindirim işlemini kolaylaştırır.
• Mide ve bağırsak gazlarım söktürür. Diyarenin iyileştirilmesinde yararlı olur.
• Bedeni güçlendirici bir toniktir. Nekahat halindeki hastalara iyi gelir.
• Afrodizyak (cinsel gücü artırıcı) etkisi vardır.
• Emzikli (süt veren) annelerde süt gelişini artırır.
• Kadınların aybaşı dönemini rahat atlatmalarına yardımcı olur.

Karaciğer ve böbrek hastalıklarına, çarpıntıya, kan zehirlenmesine, görme yeteğinin azalmasına, ateşi düşürmeye, barsak ve mide tembelliğine, saçları beslemeye, rahim iltihap ve akıntılarına, böbrek ve idrar yolları kum ve iltihabına, böbrek ve mesane taşlarını parçalamaya, şekeri düşürmeye ve nefes darlığına iyi gelir. Yağı bal mumu ile karıştırılırsa elde edilen merhem, soğuktan ileri gelen çatlaklara iyi gelir
Çemenotu ayrıca çıban ve yaraların iyileştirilmesinde de etkili olur.
– Bunun için tohumlan ezilip toz haline getirilir. Biraz suyla karıştırılıp yara lapası hazırlanır. Bu lapa yara ve çıbanlara dıştan uygulanır.

KULLANIM BİÇİMLERİ

Yağı harici olarak saçlara, lekelere ve cilt güzelliğine sürülerek kullanılır. Tohumları dövülüp toz halinde yutulur, bala karıştırılarak yenir, kaynatılıp suyu içilir. Harici olarak yara, şişlik ve urlara lapası konur. Baharat, biber ve sarmısakla karıştırılıp çemen yapılarak yenir. Taze yaprakları ve çiçekleri kaynatılarak suyu içilir.
Rahatsız edici el ve ayak terine karşı, yarım yemek kaşığı tohum ununa bir su bardağı su hesabına göre hazırlanan çaylarla, 10-15 dakikalık el ve ayak banyoları yapılabilir.
Çemen yagi, mersin yapraginin suyuna karistirilir, saçlara sürülürse, saçlari besler ve parlatir, dökülmesini önler. Çemen incir ile birlikte lapa haline getirilir, vücuttaki sislik üzerine konulursa, sisligi yumusatir.


Uyarı: Boyotu tohumunun bilinen hiçbir yan etkisi yoktur ama tüm herşeyin fazlası zarar olacağı gibi bu bitkininde tüm droglarının fazla alınması yan etki gösterebilir.

KAHVALTILIK ÇEMEN: Çemen unu; kimyon, karabiber ve sarımsak ile karıştırılarak elde edilen hamur özel olarak kahvaltılarda kullanılır.

PASTIRMADA ÇEMENİN YERİ (ÇEMEN ve ÇEMENLEME)
Çemen, buy otu (trigonellafoenum graecum) tohumlarının unu, toz, kırmızı biber, kıyılmış veya dövülmüş sarımsak ve yeterince su katılarak elde edilen hamur kıvamında bir karışımdır. Tuzlanmış, denklemede kalmış ve kurumuş olan pastırma etleri, bu hali ile bırakılacak olursa zamanla mikroplar etrafından bozulurlar ve fazlaca kuruyarak çok sert bîr hale gelirler. Bu durumların önüne geçmek için pastırmalar çemenlenirler. Çemenleme sayesinde hem pastırma etlerinin fazla kurumaları, hem de mikroplar tarafından bozulmaları önlenmiş olur.