[Ferda Ülkümen]

Şebboy - Cheiranthus (Erysimum)
Kullanım amacı: Iki yıllık kışa dayanıklı, bu türün boylu çeşitleri saksılı olarak kullanılır. Ulkemizde Aralık, Ocak, Şubat ve Mart aylarında, yeşil alanlarda kullanılmak üzere poşetlerde yetiştirilir. Saksılı ve kesme çiçek olarak da ülkemizde kullanılmaktadır.
Kültür süresi: Tohum ekiminden çiçeklenmeye kadar geçen süre 7 aydır. Tohum ekiminden poşette çiçeksiz bitki olarak satışına kadar geçen süre 4-5 aydır.
Tohum ekimi: Temmuz-Ağustos aylarında kasalara ekilir. Tohumların üzerine hafifçe kapak atıldıktan sonra kasaların üzeri tohumlar çimleninceye kadar camla örtülür ve gölge bir yerde bırakılır.
Şaşırtma: Tohumlar ekildikten bir ay sonra veya fideler 5 cm. boya geldiğinde 8 cm. poşet veya saksılara, bundan 1 ay sonrada 12 cm. saksılara, kesme çiçek olarak yetiştirilecekse 25x25 cm. aralıklarla yastıklara şaşırtılırlar.
Yetişme ortamı: Tohumlar 18°C koyu gölge veya karanlık bir yerde 8-14 günde çimlenirler. Çimlenmeden sonra fidelerin ışık alması sağlanır. Sıcaklık önce minimum 1 2°C’ye, bundan bir ay sonra da 8-1 0°C’ye düşürülürse çiçek taslağı daha çabuk oluşur.
Bitki harcı ve gübreleme: Tohumlar bir kısım kumlu, tınlı ve bir kısım torf karışımı içerisine ekilir. Torfun her litresi için harca 2 gr. CaCO3 karıştırılarak pH’nın yükselmesi sağlanır. pH 6,8-7,5 arasında olması gerekir. Şaşırtma veya yetiştirme harcı 3 kısım tınlı toprak, bir kısım torf karışımından oluşur. Bu karışıma katılan her 1 litre torf için 2 gr. CaCO3 verilir. Fideler kök gelişimini tamamladıktan sonra sulama suyunun litresine potas ağılıklı 2 gr. kompoze gübre gelecek şekilde hazırlanan suyla her hafta bir defa gübrelenir.
Hastalık ve zararlılar : Solgunluk hastalığı, Plasmodiophora brassicae, mildiyö, Botrytis, beyaz pas (Cystopus candidus), Phyllotrea sp. ‘dır,
Önemli Seri ve Çeşitleri
Riesen Goliath, kadife görünümünde, kahverengi-kırmızı renkli, çiçekleri yalınkat, büyük, bitki boyu 50-60 cm. ‘dir. Yalınkat çiçekli kesme çiçek alternatifleri arasında en fazla tercih edilen bir çeşittir.
Zwerg-Busch-Goldlack Serisi
Yeşil alanlarda, çiçek parterlerinde ve saksılı yetiştiricilikte kullanılan 25-30 cm. boyunda bir seridir.
Önemli Çeşitleri
Tom Thump Viollett, menekşe,
Tom Thump Karmensinrot, karmen kırmızısı,
Tom Thump Braunrot, kahverengi - kırmızı,
Tom Thump Goldgelb, altınsarısı rengindedir.

Cheiranthus Cinsi ve Önemli Türleri
Cheiranthus ismi, Arap lisanında bu bitkiye verilen “khiri” kelimesi ile Yunanca çiçek anlamına gelen “anthos” kelimelerinin birleşmesinden kaynaklanmaktadır. Yaklaşık 10 kadar türü, Türkiye, Akdeniz Bölgesi, Iran ve buradan Hindi Çin yarımadasının kuzeyindeki Yunnan bölgesine, oradan da Kuzey Amerika’nın sahillerine kadar uzanan geniş bir bölgede doğal olarak bulunur. Otsu ve yarıotsu karakterlerde, çalı formunda büyüyen bitkinin çiçekleri, sarı, kahverengi, erguvan renginde ve bal gibi kokar. Ayrıca tavşanların zevkle yediği bitki olduğunu da, bahçede tavşan besleyenlerin unutmaması gerekir.
Önemli Türü
Cheiri, Türkiye ve Güney Avrupa’da bulunur. Çiçeklenme zamanı Nisan-Haziran, 25-80 cm. boyunda, yarı çalı formunda büyür. Iki yıllık çiçekleri sarı, kahverengi ve menekşe renginde olabilir. lslah edilmiş çeşitlerin boyları 20-80 cm., renk alternatifleri de oldukça fazladır. •

Kaynak;Tek ve çok yıllık Mevsimlik çiçekler, Prof. Dr. A. Hatipoğlu & Dr. B. Gülgün