[malina]

BAKANLIĞI GEREKÇESİ

Yeni bitki çeşitlerinin ıslah edilmesi, yetenekli işgücü, gerekli materyal, sermaye ve zaman gerektiren önemli bir yatırımdır. Yeni bitki çeşitlerinin yasal olarak korumaya alınması ve çeşidi ıslah eden ıslahçılara bu çerçevede bir hak ödenmesi bitki ıslahçılarına giderlerini karşılama ve daha sonraki çalışmaları için yeterli desteği bulmalarını sağlayacaktır. Ayrıca, yeni çeşitlerin koruma altına alınmasıyla korunan çeşitlerin çoğaltım materyallerinin ticareti konusunda ıslahçılara muhik bir hak ödenecek ve böylece ıslahçıların, üstün vasıflı yeni çeşitler ıslah etmeleri yeni kaynak ve imkan sağlanarak teşvik edilecektir.


Ülkemizde, son zamanlara kadar, Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası Sözleşmesi'ne uygun olarak yapılan yasal bir düzenleme bulunmadığından, ıslahçıların büyük emek ve zaman harcayarak ıslah ettikleri veya bulup geliştirdikleri çeşitleri için herhangi bir koruma sağlanamadığı gibi, yasal düzenlemenin olmaması nedeniyle ülkemizin, Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası Birliği) (UPOV)'ne üyeliği de gerçekleşememiştir.


Ancak, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından, UPOV’un 1991 tarihinde gözden geçirilmiş Sözleşmesi ile Avrupa Birliğinin 2100/94 ve 1768/95 sayılı Direktifleri esas alınarak hazırlanan "Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına ilişkin Kanun" 15 Ocak 2004 tarihli ve 25347 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.


Bu Kanunun yürürlüğe girmesiyle UPOV'a üyelik konusunda önemli bir adım atılmıştır. Sözkonusu Kanunun tanımlar maddesindeki UPOV Sözleşmesi tanımında, UPOV'un 1991 yılında gözden geçirilmiş Sözleşmesi esas alınmış olup, anılan Kanunun bir çok yerinde hükümlerin uygulanması bakımından, UPOV Sözleşmesine atıf yapılmıştır. Dolayısıyla UPOV'a üye olmak ve Sözleşmeye taraf olmak bu Kanunun uygulanması açısından zorunludur. Ülkemiz (UPOV)’a üye olmakla, dünya çapında kabul gören ve desteklenen prensipler ve kurallarla bitki ıslahçılarının haklarını koruma isteğini göstermiştir.

Bu Kanunun uygulanmaya başlamasıyla kendi bitki ıslahçılarımızın haklarının diğer üye ülkeler tarafından da korunması imkanı elde edilecektir. Bunun yanında, yabancı bitki ıslahçılarının hakları koruma altına alınarak, ülkemizde yeni çeşit ıslah etme ve tohumluk üretimi amaçlı yatırımlar için ortam hazırlanacak ve bunun neticesinde teknoloji transferi yapılarak yabancı ıslahçıların ve diğer üye ülkelerin çeşit ıslah etme ve geliştirme deneyimlerinden yararlanılabilecektir.


Sonuç olarak, 10 Kasım 1972, 23 Ekim 1978 ve 19 Mart 1991 tarihlerinde Cenevre'de gözden geçirilen 2 Aralık 1961 tarihli ''Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Uluslararası Sözleşmesi”ne katılımımız ve UPOV’a üyeliğimiz, ülkemiz tarımının daha da gelişmesi ve ıslahçıların, üstün vasıflı, yüksek verimli ve kaliteli, pazar, sanayi ve dışsatım isteklerine uygun yeni çeşit geliştirmelerine imkan tanıması açısından önem arz etmektedir.

www.basbakanlik.gov.tr