Ne demeye çalışıyorsunuz anlamadım.
Evde fide yetiştirmek doğal olmayan bir şey mi?
Fideler düzgün gelişsin diye tepelerine ışık koymak mı problemli olan.
Siz evde fide yetiştirmeseniz ya da tepesine ışık koymasanız doğal mı oluyor. Domates ve biber de doğal değil zaten, en azından içinde bulunduğunuz yerin doğalı değil.
Röntgen neyin nesi ve ne alakası var hiç anlamadım.
Röntgen
0.0001nm – 40 nm arasındaki
X ışınımlardır ve görülmezler.
40-400 nm arası UV ışınımlarındır (onlar da UVA ve UVB diye dalga boyu aralıklarına göre isimlendirilirler).
PAR (photosyntatically Active Radiation) ışınımlarının dalga boyu
400-700 nm arasındadır. Dünyayı aydınlatan, bitkilere fotosentez yaptıran, görülen ışık da bu dalga boyu aralığıdır.
700nm - 1 mm arası IR (infrared) ışınımlarıdır, değdikleri yüzeyde sıcaklık yükselmesine sebep olurlar ve görülmezler. Devamında
1 metre dalga boyuna kadar uzun ve uzak ışınımlar vardır.
Güneş ışınımlarında tüm dalga boylarını içeren ışınımlar vardır. Çok şükür ki, X ışınları ve UV dalga boylarının büyük kısmı atmosfer tarafından tutulur (aksi halde dünyada büyük ihtimal canlılık olmazdı).
Bunlar ilkokulda anlatılan bilgilerdi diye hatırlıyorum.
Bitki fizyolojisine gelince, esasında bitkilerin fotosentez için kullandığı dalga boyu PAR ışınımları (400-700 nm) içindeki
çok dar bir aralıktır.
Beyaz ışık, bitkilerin kullandığı dar aralık dalga boylarının dışındaki spektrumları da içerir. Özel olarak sadece fotosentez için daraltılmış dalga boyunda ışık veren bitki yetiştirme lambaları da var. Bunların ışığı kırmızı veya kırmızıya yakın görünür.
Bu bilgiler bilimsel kriterlere göre ölçülmüş ve denenmiş olarak yıllardır var. Seralarda özel ışıklandırma (daha dar fotosentetik dalga boyları) ile başından sonuna kadar bitki de yetiştiriliyor. Yeni bir şey değil yani.
Beyaz ışık, fotosentez yaptıran daha dar dalga boylarını da içerdiği için fide yetiştirmek için pahalı lambalar almaya gerek yok, bitki kendine lazım olanı alır. Karanlık veya loş ortamlarda beyaz ışık kullanmak, fide yetiştirmek için ucuz ve kolay bir yöntemdir. Mecburi de olmayıp isteğe bağlıdır
Yeterli fotosentez yapamayıp kök ve vegetatif gelişimini tamamlayamamış fide, dışarıdaki hayatına 2-0 geriden başlar, muhtemelen de o günleri hiç göremez.
Ha, evet, direk dışarıda toprağa ekilmiş tohumdan yetişen bitki her zaman daha iyidir. Fasulyeyi, salatalığı öyle ekiyoruz zaten. İsterseniz biberi patlıcanı da öyle ekmekte bir engel yok. Ne ki, şanslıysanız sonbaharda 1-2 meyve alırsınız o kadar.
Amacımız, dışarıda koşullar uygun hale geldiğinde yetişmiş fideyi yerine dikerek mevsimi ayrıca çimlenme, fide yetişmesi
vb. gibi ortalama 6-8 hafta süren süreç için harcamadan ürün almaya başlamak ise, dış koşullar hazır olduğunda elimizde yetişmiş fide olmalıdır. Bu fideler de iyi kök yapmış, sağlıklı, yeterince büyümüş olmalıdır. Sıcaklık ve su dışında gerekli şart ise fotosentezdir. Çok özetle ne kadar fotosentez, o kadar iyi fide.
Photoperiod and plant growth: a review