[Eukalyptus]

Akdeniz ikliminde tropikal hiç bir bitki nitelikli yetişmez; heleki bizim ülkemizde bu risk daha fazladır, sadece bir kaç senedir yaver geçen ılık kışlar aldatıcı olmamalı diye düşünüyorum.

Tropik iklimlerin altında olan iklimlerde yetişen tropik ağaçlar sürpriz donlar ile bir günde soğuktan yanar ve bitkiler ölebilir. Dünyada bunun daha birçok örneği mevcuttur... Örneğin eski nostaljik fotoğraf arşivlerinde Orlando şehir merkezinde hindistan cevizleri mevcut iken aniden gelen kuzey esintileri nedeni ile ağaçlar ağır hasar görüp ölmüştür, hatta zaman zaman Orlandodan bir kaç derece daha sıcak olan miamide bile dondan hindistan cevizleri ölümleri kayda geçmiştir.

Bu bölgeler dahi ülkemizden açık ara farkla daha sıcak ve kurak olmayan mevsimlere sahip iken; Akdeniz iklimi bile kendi arasında farklılıklar gösterir, güney Türkiye sahilleri ve sahil yakınları akdeniz iklimidir, fakat buna rağmen, batı & güney avustralya gibi, kaliforniya gibi yahut ispanya endülüs bölgesi gibi bölgelerden daha serin bir iklime sahibiz...

Mango ile Avokado aşağı yukarı aynı iklim koşullarında yetişiyor, mesela ülkemizde yediğimiz muzlar gerçek muz değilmiş, ithal muzları alın yiyin nekadar lezzetli fark edeceksiniz. Öte yandan mangonun birçok türü vardır, aşılı ve güya soğuğu tolere edebilen tek bir türmüş, ülkemizde adaptasyon çalışmalarına ancak yanıt verebilmiş, o da nekadar nitelikli olacak şaibeli, bakıp göreceğiz.

Bir çok tropik bitki için ülkemizin enlemleride çok yetersizdir, mesela hindistan cevizi palmiyesi yetişse bile meyve veremezmiş, kimileri yetişme ihtimalinden bile kuşkulu. Hurma nemsiz kuru sıcak kışları gerektiren bir bitki türü, ülkemizde yetişen muz mesela dediğim gibi, soğuğu tolere edebilen türler içinde yaygındır, oda dahi serada yetiştiriliyor.

Serada yetişen muzun nişasta oranı yüksek, en önemlisi magnezyum oranı ise düşüktür, yani yetişenlerde sera bazlıdır, sera tarımcılığı ne kadar sağlıklı o zaten ayrı bir konu...

Daha önceleri bilinçaltımda akdeniz iklimini tropik iklime eşdeğer bir iklim gibi tahayyül ederdim. Ki akdeniz iklimi kışları serin, yazları kurak bir iklimdir, dolayısı ile serin ve yarı çöl iklimide diyebileriz. Bu sebeple de, aksine bilindiği üzere ülkemiz su zengini bile değil, su fakiri bir ülkedir, belki rize ve ona yakın bir kaç il hariç gerisi kuraktır.

Biz kendi endemik bitkilerimize öncelik göstermemiz gerekir, kültürümüze uygun meyveler ve sebzeleri koruma altına almalıyız, gerisi teferruat gibi...

Neden teferruat gibi, ticari tropik meyvelerde verimli olan ülkelerle yarışa girmemiz çok gereksiz bir çaba; oysa enerjimizi kesilip yok edilen zeytinliklerimize yoğunlaştırmamız gerekir...

Bu önceliği sigorta ettikten sonra, çeşitlilik olsun diye bir kaç örnek tropik bitki yetiştirilmesi elbette yanlış bir çaba değildir.

Dışardan zeytin ithal ediyoruz çok komik değilmi; bir gün paranın yenilmez içilmez bir şey olduğunu anladığımızda çok geç olabilir...