Kendime yeni yıl ve yeni okul hediyesi olarak iki tane orkide aldım. Uzun zamandır hayalim Bigleaf Orchids'in özel ve nadir türlerini yetiştirebilmekti. Dolayısıyla araştırmamı yaptım kendime iki tane özel tür seçtim ve Amerika'ya gelmeyi bekledim.
Bunlardan biri Mituo Prince. Mituo Prince M1-101 Mituo Taiwan'ın doğusunda yer alan bir kasabanın ismi. Kayıtlı hybridlerde isim hakkı üreticilerdedir. Mituo Orchids'in aynı sn.meneksecibaba gibi uzun uğraşlar sonucunda ürettiği bir tür. Bu ailenin çok değişik varyasyonları var. Ana hatlarıyla sarı bazlı çiçekler olduğunu okudum ve mavimsi tonlarda çıkıyor (Not 1: Phalaenopsis ve orkidelerde maviden kasıt mora çalan bir mavidir. Bildiğiniz maviden bir rengi yoktur). Benim aldığım Mituo Prince 'de ise mavi tonlar bulunmuyordu. M1-101 ise çaprazlama bilgisini bize veren bir kod. Kokulu olduğunu biliyorum. Ağustos'tandır itinayla gözlemimi, araştırmamı yaptım ve alma kararını aldım. Fiyatının pahalı oluşu orkidenin gelişmişliğine, çiçeklerinin yapısına, genetik üretimine (aşağıda bahsedeceğim) bağlı. Elimdeki orkidenin çiçekli hali :
Big Leaf Orchid forum • View image - Phalaenopsis Mituo Prince '101-M1' 161013
İkinci orkidemse Big Leaf Orchids'in yanı aldığım yerin ürettiği bir türdü. Tam adı : Phal (Tying Shin Forever Love AM x Yungho Gelb Canary)
Daha çiçek açmadığı için nasıl olacağı bilinmiyordu ancak tahmin yapılabiliyor çünkü ataların birisi AOS. Yeni türler olduğu için fiyatları daha uygundur. Süpriziyse hem işin zevki hem de sevdiğim yerin özel bir türü.
Orkide fiyatlarında 100 dolar civarında seyreden orkidelerde oluyor 20 30 dolar civarında seyredende. Euro / pound para birimlerinde de aşağı yukarı fiyat bu aralarda oynar. Orkidenin fiyatlarını belirleyen çeşitli etkenler var.
Mesela bunlardan birisi nasıl üretildiği. Çünkü üretim esnasında mutasyonlar oluşabiliyor. Ve bazı türler var ki mutasyon istenilmiyor ne de olsa çiçeği özelliğinden ötürü sevenler var. Orkide ne kadar özenli üretilirse fiyatı o kadar artar. Stem propagation denilen yöntem mutasyonu azaltır ve aldığınız orkidenin atasına tıpatıp benzer çünkü genetik olarak aynıdır. Örneğin tohumla üretim çok çeşitlilik doğurur;aynı bir kedinin farklı renklerde yavruları olması gibi düşünebilirsiniz. Şayet bir orkide istenien standartı yakaladıysa mutasyon oluşturmayacak ve şekli korunacak üretim yöntemleri seçilir. Diğer yöntemler ise daha ucuza sevilen türe benzeyen bir okdide şansını sağlar.
Türün ataları: Amerikada ve Birleşik Krallık'ta gerçekleşen orkide yarışmalarında bazı türler çiçek boyu
vb özelliklerine göre ödüllendirilirler. Ödüllü soydan gelen türler her zaman daha pahalıdır çünkü kabul gören özellikleri taşırlar. Tabii bu özelliği taşıyan ancak yarışmaya girmeden de bu özelliğe sahip olan türlerde aynı şekilde daha pahalıdır.
Orkidenin yaşı: Minik orkideler yani fidan orkideler daha küçük olduğu için bakımı daha zordur. Dolayısıyla büyük olanlar her zaman daha pahalıdır çünkü kök sistemi daha sağlıklı ve çiçek açmaya daha elverişlidir. Fakat küçük olanların avantajı fiyatta ve yetiştirmenin verdiği zevktedir.
Aldığınız satıcı: Ben Ebay'den de alışveriş yapmayı çok seven bir insanım ve o yoldanda güzel orkidelerim oldu. Ancak bu işi özenle yapan satıcılarda vardır ve onlardan aldığınız üründe onların verdiği özveriyi görürsünüz. Dolayısıyla genelde bu işi severek yapanların fiyatları azıcık daha tuzlu oluyor. Tabii dediğim gibi yine ucuzu da var pahalısı da.
Ben bu sevdaya başlamadan önce vereceğim parayı sorgulardım çünkü neden orkidelerin bu kadar pahalı olduğunu anlamlandıramıyorum. Size de tavsiyem başlarda ucuz orkidelerle başlamanız (ebay ya da aşağıda bahsedeceğim yabancı sitelerin ucuz türleriyle) çünkü orkideler ölebilir. Noid yani tanımsız orkideler Acemi ve Orkide Heveslilerinin Sorunlarında nasıl sulamalıyım diye soruyorsanız tercih edilmeli; yoksa bakım olarakta pek benzemiyor maalesef. Tabii elbette koleksiyonunuzda Noid orkideler olabilir;kendimdeki Noid orkidelerde en az diğer orkidelerim kadar değerli. Ancak özel orkidelerin bakımı farklıdır çünkü özel türler özel ilgi ister.Daha nazlılardır daha dikkatli olunmalıdır;bazısı daha sıcak ister,nem ister,soğuğa gelemez vs.
Peki orkide çok seviyorum ama çok pahalı mı diyorsunuz? Size şöyle söylesem;
Yapı marketinde orkideler - 30 lira
Kapalıçarşıda - 40-50 lira
Çiçekçide - 90-100 lira
Şecereli orkide - 100,120 ile 650 lira arası
Mesela fotoğraçılıkla uğraşmak istiyorsanız 2000 -3000 lira gibi bir masraf ödemelisiniz. Ya da her gün aldığınız 1 kola (2 lira) bir yıl içerisinde sizi en pahalı orkideye kavuşturur.
Ebayde 30 doların üstüne çıkmamayı hedefleyin
Schwerter Orchideenzucht Avrupada yaşayan ağaçlar net üyeleri için iyi bir seçim. 50 euroya kadar alacağınız ürünler pahasının değerindedir. Bigleaforchids ise Amerika kıtasındakiler için ve inanın orkideleri çok seven birisi tarafından yetiştiriliyor.
Bu arada küçük bir hatırlatmada bulunkak istiyorum. Noid orkideler güzel değil diye bir tanımlama yapmıyorum ki kendi en sevdiğim orkidem Noid orkidemdir. Ancak bu işe biraz ciddiyetle bağlanmak istiyorsanız koleksiyonunuzu sadece tanımsız orkidelerden oluşturamazsınız.
Sn.Maynavira sayfasında benden Ebay örneği istemişti. Şimdi bu güzeli paylaşmazsam olmazdı. Daha ucuzlarıda vardır elbette ama Violacea kokusuyla bilinen bir tür. Büyük olasılıkla bu orkideninde koktuğunu düşünüyorum Violacea atası sebebiyle.
Phalaenopsis Jennifer Palermo x violacea 'blue-alba' Orchidee | eBay