Bu arada dün akşam bu karışım konusunu ana hatlarıyla gözden geçirdim. İlgili you-tube videosunu da izledim. İlk bulgular şöyle;
Videodaki tarifte 50 lt suda 1 kg kekiği kaynatıyor. Soğduktan sonra içine %70 sodium didecyl sulfosuccinate içeren şişeyi boşaltıyor. Sonra da garip bir çevirme ritüeli ile 10 gün boyunca "mayalanmaya" bırakıyor. Bunu ağaçlara uyguladığında böceklerin yumurtalarını öldürüyormuş.
Ortaya çıkan karışımı bir pestisit olarak düşünürsek, buradaki aktif madde nedir? Öncelikle bunu tanımlamak gerekli. Kekik kaynamış su mu sodium didecyl sulfosuccinate mı (bundan sonra SDS diyeceğim)?
Kekik kaynamış suya sonra geleceğim, önce SDS maddesine bir bakalım.
Sentetik bir kimyasal olan bu madde bir çeşit deterjan. Uzun yıllardır pestisitlerde yüzey gerilimini düşüren bir yayıcı olarak kullanılıyor.
Bu malzemenin yayıcı olarak kullanımı 2003 yılında Avrupa Birliği tarafından
yasaklanmış (başka 300 küsür madde ile birlikte).
İyi haber, bu madde zehirli değil (doz aşımı olmadığı sürece). AB'nin bu maddeyi yasaklama sebebi inert (kendisi etkisiz) olması gereken SDS'nin inert (etkisiz) olmayıp aktif olması sebebiyle.
Yani, sadece yüzey gerilimini düşürüp yayıcı işlevi görmesi gereken bu malzeme, sadece bu işlevi yapmıyor, kendisinin de doğrudan aktif bir işlevi var. Bu sebeple zehirlerle birlikte kullanımının yaratacağı katlanmış etki olasılığı sebebiyle yasaklanmış olduğunu düşününüyorum.
Peki, ne menem bir etkiden söz ediyoruz. Linkini verdiğiniz sitede SDS için "böceklerin kitin tabakasını eritir" demişler. Gerçekten öyle mi?
Maalesef hayır. SDS'in kitin eritme özelliğine dair hiç bir bilgiye rastlamadım. Satıcının verdiği bu bilgi doğru değil. Kitin eritme özelliğine sahip madde kitinaz denen bir enzim ve bu enzimin SDS ile uzaktan yakından alakası yok. Kitinaz bazı bakteriler, hatta bazı funguslar, bazı bitki ve diğer canlılar tarafından üretilebilen bir enzim.
Kitin tabakasını eritmediğine göre etkisi nereden geliyor?
SDS'in bir deterjan olduğunu söylemiştik. Etkisi de buradan geliyor. Yeni bilinen bir şey de değil.
1996'da bir firma SDS'in insektisit olarak kullanılmasıyla ilgili bir
patent almış zaten.
Patent dökümanında kullanılan dozaja göre yaprak bitlerinin yumurta, larva ve erginlerini öldürdüğünü belirtmişler.
Yeni yayınlanan bir araştırma makalesi SDS'in insektisit etkisini tamamen ortaya çıkarmış. Dört madde kullanılarak bir tür yaprak biti üzerinde yapılan araştırmada maddelerden biri sıfatıyla "deterjan" olarak SDS de kullanılmış.
Ve evet SDS'in yaprak bitlerini önemli ölçüde gerilettiği araştırmanın sonuçları arasında. Araştırmada kullanılanlardan biri olan bir sentetik pestisiti (ki tam başarı sağlamış) sentetik olması sebebiyle dışarıda bırakırsak, "insecticidal soap" (böcek öldürücü sabun)'un SDSden daha başarılı sonuç verdiği de görülmüş. Bunların etki mekanizmaları ise bitlerin kitin iskeletlerini eritmesi değil, mumsu koruyucu tabakanın çözünmesi, tamamı kaplanan böceğin oksijensiz kalarak ölmesi.
Linki verilen SDS içerikli malzeme kaça satılıyor bilmiyorum ama böcek öldürücü sabun herkesin kendinin yapabileceği ve kesinlikle çok daha ucuza mal edilecek bir malzeme. Böcek öldürücü sabunun Türkçe yapım tarifi bir yerlerde var mıydı bilmiyorum ama son derece basit bir şey. Lazım olanlar kostik olarak KOH (Potasyum hidroksit) ve yağ'dan ibaret. Belki bir ara tarifini önce deneyip sonra yayınlarım.
Hal böyleyken SDS içerikli şişeyi satın almak da gerekmiyor. Aksine bu amaçla yapılacak (sıvı) sabun hem daha etkili hem de çok daha ucuz.
Kekik konusuna gelirsek, kekik, biberiye
vb. başka bir çok ıtri ve aromatik bitkide olduğu gibi bir çok bakımdan faydalı bir bitki. Bu gibi bitkilerden elde edilen ekstrelerin, özellikle de uçucu yağların
fungus'ları baskıladığı, bazılarını öldürdüğü eskiden beri biliniyor ve üzerlerinde onlarca bilimsel araştırma makalesi var.
Kekiğin kaynama suyunda ne kadar kekik ekstresi vardır, ölçülmüş müdür bilinmiyor ama fayda olasılığı bulunmakla beraber zararının olmayacağını net olarak söyleyebiliriz. kekik uçucu yağı söz konusu olsaydı durum elbette çok farklı olurdu çünkü kekik yağı kitinaz enzimi de içeriyor.
Uçucu yağlar başka bir alem. Bunlardan biri ile her türlü böceğin %100 başarıyla direnç geliştiremiyecek şekilde mekanik yolla öldürülmesini aylarca çalışmıştım. Bu yağların handikapı ise su ile kolay yoldan karışmamaları, etkisini azaltmayacak ama su ile güzel karışmasını sağlayacak uygun bir emulgatör bulunması güçlüğü.
Videodaki kaşif vatandaşın Antalya Organize Sanayi çarşısının çatı tamiri sırasında çatıdan gözetlediği kekikli ilaç yapımını ne kadar iyi kaptığını bilemiyeceğim. Bu arada önceki mesajınızda adını verdiğiniz ilaçların nasıl yapıldığını da anlamış olduk ancak benim bildiğim o ilaçların ilkinde kullanılan malzeme kaynamış kekik suyu değil, kekik yağı idi. Tabii bir de PF bakterisi meselesi vardı. PF bakterisini kazanda mı üretmişler bilmiyorum artık. Kekik suyunu 10 gün bekletirseniz bir takım bakteriler muhakkak ürer ama ne ürer Allah bilir
Şimdilik bu kadar.