Diğerleri olmasa bile en azından ilk tohum kaynağı ve tohumu en son gönderen kişinin kim olduğu belirtilmeli. Geriye dönük bütün aşamaları takip etmek yıllar geçtikçe zorlaşabilir.
Çaprazlanmayla ilgili en önemli sorun, elimizde herhangi başka bir ticari ya da amatör üretici kaynağı bulunmayan yerli tohumlardan kaynaklanır. Burda dağıtılan yabancı tohumların çoğunun mutlaka bir kaynağını buluruz. En kritik durumda olan tohumlar yerli kabaklar, kavunlar ve karpuzlar.
Kabaklarda da çoğunlukla onlar dağıtıldığı için kendi içinde pepolar, maximalar, moschatalar. Örneğin aynı anda iki pepo (yemeklik kabak) yan yana yetiştiriliyorsa, izolasyon gerekir. Bir pepo ve bir maxima (ör. Adapazarı Kabağı) yan yana yetiştiriliyorsa, burda izolasyona gerek yok (ikisi arasında çok çok nadir çapraz tozlaşmanın söz konusu olduğu durumların varlığını bir kaynakta okumuştum).
Domates ve biberler ise görece az risk taşıyor. Örneğin yan yana yetiştirilen 100 domates çeşitli bir populasyonda çapraz tozlaşmanın %5'e kadar çıktığı biliniyor; oldukça düşük bir oran. Aynı şeyi kabak için yapsanız, ardını alamazsınız. Biberlerde de acı biberlerin çiçek yapılarından dolayı, kendi aralarında, tatlı olanlara göre daha çok çaprazlanmaya uğradığı biliniyor.
ANATOHUM Projesi için gönderdiğim tohumların özellikle kabak, kavun ve karpuzlara ait olanlarının, önce proje gönüllülerinin elinden geçmelerinin ana nedeni tozlaşma konusu. Beni kontrol edecek kimse olmadığına göre, bir sorun olup olmadığını anlamamın çok yolu yok. Tohum, saflığı bozularak dağılacağına biraz geç dağılsın.
Ben bir izolasyon mesafesi tablosu hazırlayayım, bitince genel yazışmalara eklerim. Uygun görürseniz kullanırsınız.
|