[birnefestoprak]

Offf ben bu "yerli domates var mı yok mu" tartışmasından hakikaten çok yoruldum. Tarlada yaptığım iş bu kadar yormuyor.

Domatesin Güney Amerika çıkışlı olduğu doğru ama daha sonra ilkin Avrupa'ya yayılarak insan eliyle bir nevi ehlileştirilip çeşitlenmiş. Bu çeşitlenme de farklı kültürlerin farklı mutfaklarına, damak tatlarına vs göre gerçekleşmiş. Bulgar domateslerinin içinde baskın sayıda şeker oranı yüksek pembe domateslerin olmasının bir nedeni var, değil mi?

Türkiye'de amatör seleksiyonla geliştirilmiş yüzlerce domates var. Tahminime göre, 20. yüzyılda endüstriyel tarıma geçilme aşamasına kadar ortaya çıkarılmış 1000 civarında atalık çeşit olduğu (bunların bir kısmı Osmanlı coğrafyasından bugünkü topraklarımıza geçmiş). Mutfağa girdikten sonra benimsenmiş ve her alanda kullanılmaya başlanmış. Hindistan bugün en büyük domates ithalatçılarından birisi ama domatesli yemeklerin Hint Mutfağı'nda geniş yer bulduğunu söyleyebilir miyiz? Aynı şey Çin Mutfağı için de geçerli. Bu yüzden Sugoren Pembesi de Maniye de bal gibi yerlidir.

Genel kabul gören tanım:

Eğer tohum, seleksiyon ya da amatör çaprazlama yoluyla sizin tarafınızdan geliştirilip çocuğunuza aktarılmış ve çocuğunuz tarafından da yetiştirilerek dolaşımda en az iki nesil (50 yıl kadar) kalmışsa, sizin yaşadığınız yörenin/ülkenin yerli domatesidir. Burda yazılı ve siz öldükten sonraki nesle aktarılacak şekilde kayıt tutulmasının, domates adlandırılırken ve/veya sonraki nesillerce yetiştirilirken, sizin adınızla birlikte anılması açısından önemi büyüktür.