View Single Post
Eski 28-01-2006, 21:01   #8
backyard
Ağaç Dostu
 
Giriş Tarihi: 25-07-2004
Şehir: Adana
Mesajlar: 3,563
Soğanlı Bitkiler

Eğer ilkbaharda bahçenizde açan lale, fulya, sümbül gibi rengarenk çiçekler görmek istiyorsanız bunları sonbaharda dikmiş olmalısınız. Bu yazımızda, uygun araç gereç ve dikim teknikeri ile bu işin nasıl zevkli bir sonbahar aktivitesine dönüşebileceğini göreceğiz

Genel olarak soğanlı bitkiler ilk donlar başlamadan 4-6 hafta evvel dikilmiş olmalıdırlar. Soğanlı Bitkilerin tercih ettikleri yaşama alanları güneşli, drenajı iyi fakat nemli topraklardır

Çiçek soğanları geofitler grubuna mensupturlar. Bu bilimsel jargona göre; soğanlıların büyüme noktaları toprak yüzeyinin altındadır. Ayrıca hepimiz biliyoruz ki; soğanlı bitkiler besin maddelerini sonbaharda kullanmak üzere toprak altında soğan içerisinde depolar.

Soğanlı Bitkilerin dilinden konuşmak gerekirse; ilkbahar soğanları, ilkbaharda dikilir fakat yaz sonu veya sonbaharda çiçek verirler. Sonbahar soğanları ise sonbaharda dikilir ve ilkbaharda çiçek verirler.

Çiçek Soğanı Çeşitleri

Halk arasında soğanlı bitkiler denildiğinde kastedilen gruba lale, zambak, patates, havuç gibi aslında hepsi de soğanlılar sınıfına girmeyen bitkiler anlaşılır. Aşağıda kısaca soğanlılar ve benzeri olan başlıca grupların özelliklerine değineceğiz

A-Soğanlılar:

Çiçek soğanları da denilen soğanlı bitkiler genellikle damla şeklinde olup, sivri uçludurlar ve alt kısımları yuvarlaktır. Dış yüzeyleri koyu kahverengidir ve kağıda benzer

Üremesi bölünmeyle olur. Yavru soğanlar her ilkbaharda soğanın alt kısmında anaca yapışık halde oluşurlar. Birkaç yıl boyunca anaçtan ayrılmadıkları takdirde, yaşama alanı ve besin maddesi rekabeti neticesinde bitkinin ve çiçeklerin veriminde düşüş olur.

Ortak Ad Bilimsel Ad Dikim Zamanı Çiçeklenme Zamanı
Zambak Hippeastrum Yaz Yaz sonu
Sümbül Hyacinthus Sonbahar İlkbahar
İris Iris Sonbahar İlkbahar
Lale Tulips Sonbahar İlkbahar

B- Rizomlular veya Yumrulular

Rizomlular, kök benzeri gövdeye sahip bitkilerdir. Gövde; köklerini aşağı, çiçeklerini ve kendisini yukarı yönlendirerek toprak altında gelişir. Üreme; yumruların, üzerlerinde en az bir göz bulunacak şekilde, bölünmesiyle olur

Bu gruba sebzelerden verilebilecek birkaç örnek; patates, zencefil ve yer elmasıdır.

Ortak Ad Bilimsel Ad Dikim Zamanı Çiçeklenme Zamanı
Begonya Begonia İlkbahar Yaz
Caladium Caladium İlkbahar Yaz
İris Iris Sonbahar Yaz
Vadi zambağı Convallaria Sonbahar İlkbahar

C-Yumrumsu Kökler:

Yumrumsu kökler de rizomlara benzerler. Ama en önemli farkları, bunların gerçek kökler olmasıdır. Gelişen kök, gövde ve yaprakları oluşturur. Üremesi köklerin ayrılmasıyla olur.

Ortak Ad Bilimsel Ad Dikim Zamanı Çiçeklenme Zamanı
Yıldız çiçeği Dahlia İlkbahar Yaz

Sonbahar Soğanlarının Dikimi

Genel bir ilke olarak dikim ilk donlardan 4-6 hafta önce yapılmalıdır. Fakat eğer bu süre kaçırılırsa endişeye gerek yok. Bu sürenin sonrasında da dikim yapılabilir. Tabii bu durumda doğru dikim ve bakım teknikleri daha da önem kazanır

Adım adım dikim

1. Çiçek yatağının hazırlanması Öncelikle tüm yabani otlar temizlenmeli. Ardından toprak, alt üst edilerek ve iri topaklar ufalanarak gevşetilmeli. Eğer çalıştığımız alan ilk defa çiçek yatağı olarak kullanılacaksa ve özellikle de toprak killi ise, toprağa yosun eklemek son derece faydalı olur. Düşük kotta veya ıslak alanda çalışılıyorsa, dışarıdan getirilen bir miktar toprakla çiçek yatağının yükseltilerek drenajının iyileştirilmesi sağlanabilir

2. Bir desen belirleme İstenilen soğanlı bitkiler seçildikten sonra karar verilmesi gereken şey bunların nasıl bir düzen içerisinde dikileceğidir. Bu noktada yaratıcılık işin içine girer. Kazmaya başlamadan evvel çeşitli çıtalar, toz boyalar vb aracılığıyla uygulanacak desen toprak üzerinde işaretlenir.

3. Dikim çukurunun açılması: Aslında her tür soğanın kendine has bir dikim derinliği vardır. Eğer çok derine dikilirlerse, ilkbahar geldiğinde toprak yüzeyine ulaşamazlar. Eğer çok sığ dikilirlerse de kışın donarak ölebilirler. Genel olarak soğanlar, çaplarının iki katı derinliğe dikilmelidirler.

4. Soğanın çukura yerleştirilmesi Bu, çok sık hata yapılan bir konudur. Soğanlar, sivri uçları yukarı gelecek şekilde dikim çukuruna yerleştirilmelidirler

5. Soğanın üzerinin toprakla hafifçe örtülmesi nin ardından gübre eklenir. Soğanlı bitkiler için üretilmiş gübreler kullanılmalıdır. Kullanım miktarı için gübre pakedi üzerindeki bilgilerden faydalanılabilir. Gübre eklendikten sonra yine toprak eklenerek dikim çukuru tamamen kapatılır

6. İstendiği takdirde bir miktar malç eklenir. Ağır ağaç kabuğu kullanılmamalıdır. Eğer malçı kalın bir tabaka halinde uygularsak, bir kısmını ilkbaharda uzaklaştırmalıyız ki soğanlar toprak üzerine çıkabilsinler. Ayrıca çiğdem gibi hassas türlerde malç kullanımı tavsiye edilmez.

Bekleme aşaması Bu safhada kış boyunca beklemekten başka yapabileceğimiz bir şey yok maalsef.

* Eğer yaşadığınız yerde kışlar uzun ve soğuk geçiyorsa, donların toprağın derinliklerine inmesini önlemek için malç veya başka herhangi bir çeşit örtü materyali kullanabilirsiniz

* Çiçekleriniz ilkbaharda solduktan sonra, ölü yaprak ve çiçekleri temizlemek için en az birkaç hafta beklemelisiniz. Çünkü yaprakların, bir sonraki ilkbaharda kullanılmak üzere soğana besin maddesi göndermek için zamana ihtiyaçları vardır.

Çiçek Soğanları-Gübreleme

Soğanlar, sonbaharda dikildikten çok kısa süre sonra büyümeye başlarlar. Büyüme toprak altında gerçekleştiği için bunun farkına varmayız. Soğan neredeyse dikilir dikilmez kök sistemini geliştirmeye başlar. Bu sistem, karlı günler başlamadan önceki son haftalarda kendini çok iyi geliştirmelidir. Bu şekilde bitki, ilkbaharda kullanmak üzere yeteri kadar su ve besin maddesini depolar ve bahar geldiğinde de kısa sürede çiçeğe döner

Kök sisteminin sonbahar büyümesi, su ve besin maddelerinin kullanımıyla olur. Bu nedenle doğru uygulanan gübreleme işlemiyle bitkinin istediği besin maddesi sağlanmalıdır. Soğanlı bitkiler için özel olarak üretilmiş gübreler kullanılmalıdır. Bunlar bahçe malzemesi satan marketlerde bulunmaktadırlar. Dikim çukurunda, gübre pakedinin üzerinde tarif edilen şekliyle gübreyi kullanmalıyız. Tamamlanmış çiçek yataklarında gübreyi, serpme ve ardından toprağa karıştırma yöntemiyle uygulayabiliriz. Fakat bu uygulama sırasında toprağı fazla derinden karıştırıp da soğana müdahale etmemeye çok dikkat etmeliyiz. İlkbahar geldiğinde soğanlar, ihtiyaçları olan tüm enerjiye sahip olarak çiçeğe döneceklerdir. Bu aşamada da fosforlu gübre uygulanabilir.

Çiçekler solduktan sonra çok amaçlı gübre uygulanmasıyla, bitkinin sonraki sene için ihtiyacı olan besini depolaması sağlanmalıdır. Bitkinin yaprak ve çiçeklerinin tamamen ölünceye kadar üzerinde kalmasına özellikle dikkat edilmelidir ki bitki sonraki ilkbaharda gerek duyacağı besini mümkün olduğunca depolasın.

Çiçek Soğanları-Dikim Derinliği

Soğanların dikim derinliği çok önemlidir. Zira çok derin dikildikleri takdirde, toprak yüzeyine ulaşamazlar. Ayrıca derine inildikçe toprağın nem oranı da artacaktır. Soğanlar soğuğa ve ıslak topraklara alışık olmalarına rağmen yine de fazla su çürümelerine sebep olabilir. Çok sığ dikildikleri takdirde ise kış donlarının toprak derinliklerine inmesiyle soğanların da donarak ölmeleri söz konusu olur.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi en uygun derinlik olarak genellikle soğan çapının 2 katı değeri verilir

http://cicek.weblistesi.com/soganli_bitkiler.html

Bugün sümbül aldım da

backyard Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön