[malina]

Koru ile ilgili bilgi;
Validebağ

Alıntılayayım, burada da bulunsun...

Doğal sit alanı statüsüyle “korunan” Validebağ Korusu, Üsküdar Belediyesi tarafından yapılaşmaya açıldı. Belediyenin restore ederek hizmete açarken “Aynı anda dokuz düğün birden yapılabilecek” diye övündüğü Validebağ Öğretmenevi’nin tarihi binası da aslında korunması gereken, tescilli bir yapı! Bu yapının yanındaki toprak otoparkın genişletilmesi ve beton dökülmesi hazırlıkları, çevre mahallelerde yaşayanları harekete geçirdi.

Validebağ Gönüllüleri ve mahalleliler bir süre önce, beton dökümü için hazırlanmış demir ızgaraları kaldırdı ve yapılaşma faaliyetlerine karşı nöbet başlattı. Validebağ Gönüllüleri 31 Ağustos 2014 Pazar günü otopark alanına dikmek için getirdikleri 60 fidanın yaklaşık yarısını, polisin engelleme girişimine karşın toprakla buluşturmayı başardı. Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen’in, 30 Mart seçimlerinde duyurduğu “çılgın proje”ye göre Validebağ Korusu, Londra’daki “Hyde Park” benzeri bir rekreasyon alanına dönüştürülecek.

Oysa koru gerek anıt ağaçları, gerekse göçmen kuşların konakladığı çayırlarıyla korunmayı hak eden bir flora ve faunaya sahip.

Koşuyolu (Kadıköy), Altunizade ve Barbaros mahallelerinin kesişim noktasında, yaklaşık 354 bin metrekare alana sahip arazi aslında Üsküdar Belediyesi’nin mülkiyetinde değil. Üsküdar Devlet Hastanesi’nin (eski Validebağ Öğretmenler Hastanesi) bulunduğu bölüm Sağlık; Adile Sultan Kasrı, huzurevi ve Abdülmecit Av Köşkü’nün bulunduğu kısım Milli Eğitim bakanlıklarının yetki alanında. Ancak Üsküdar Belediyesi son birkaç yıldır restorasyon, temizlik vb. gerekçelerle koruya müdahil oldu.

Yaklaşık 40 yıllık Üsküdarlı, Divan şairi de olan Adile Sultan üzerine araştırma yapmış biri olarak bu sürecin yakın tanıklarından biriyim. Her şey bir yana tescilli tarihi eser olan Adile Sultan Kasrı’nın (yapımı 1853) düğün organizasyonlarına tahsis edilebilmesi inanılır gibi değil! Yanı başında huzurevi olduğunu da anımsayalım.

Kasrın restorasyonu sonrasında bahçesi ve yakın çevresine de granit döşenerek toprağın tamamen kapatıldığı, park düzenlemesi sırasında ağaç sayısının azaltıldığı açıkça görülüyor. Otomobillerin, kasrın bahçesine kadar girişini sağlayan yeni parke taşı döşeli yoldan sonra sıra toprak otoparkın genişletilip beton dökülmesine gelmişti ki çevre mahallelerde oturanların sabrı taştı. Sit alanındaki bu hukuksuzluğa ve talana dur diyebilmek için Validebağ Gönüllüleri Derneği’nin (2001) de yol göstermesiyle harekete geçildi. (Validebağ Gönüllüleri’nin 1990’larda başlayan mahalleli dayanışmasının ayrıntılı öyküsü için bkz.: www.validebag.org)

Validebağ Korusu’nun 1999’da, İstanbul III Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından I. derece doğal sit alanı ilan edilmesinde de Validebağ Gönüllüleri’nin çabaları etkili oldu.

Milli Eğitim Bakanlığı’nın kullanımına 1927’de tahsis edilen koruda öğretmenevi olarak hizmet veren Adile Sultan Kasrı, Abdülaziz Av Köşkü, Çamlı Köşk gibi tarihi eserlerin yanı sıra Sağlık Meslek Lisesi ile Üsküdar Devlet Hastanesi ek birimleri de faaliyet gösteriyor. Anıt ağaçlar dahil çok çeşitli ağaç, bitki, böcek ve kuş türlerini barındıran, daha önce döner sermaye ile bakımlı bir durumda olan koru, 1980’li yıllarda kaderine terk edildi. İçinden akan dere 1990’lı yılların sonunda kurutuldu ve çevrede çok sayıda inşaat başlatıldı. Bu süreç korunun göçmen konukları leyleklerin artık gelmemesiyle sonuçlandı.

Atlas sediri, Himalaya sediri, kızılçam, fıstıkçamı, sahil çamı ve defnelerin büyük kümeler oluşturduğu korunun öğretmenevi çevresinde pavlonya, karaağaç, defne ve saplı meşeler görülür. Doğal güzelliğini ve ekosistem olma özelliğini bütün yozlaştırma çabalarına karşın koruyan Validebağ Korusu, Anadolu yakasının İstanbul sınırları içindeki en büyük yeşil alanı. Gün boyunca özellikle sabahları spor, yürüyüş ve gezinti amaçlı olarak yoğun ilgi görüyor.

Mevsiminde yolunuz düşerse aşılı armutları, ak ve mor dutları, ayvalarıyla da hizmetinizde olabilmesi için Validebağ Korusu’nun çığlığını duyun.

İbrahim Baştuğ