|
Türkçe'nin doğru kullanımı ve Türkçe karşılığı olan kelimelerin yabancı karşılıklarının kullanılmamasını Türkçe'ye olan borcumuz gibi görüyorum. Yaygın olarak yıllardır kullanılan Türkçe bitki isimleri de zaten hepimizin aklında kalan ve farkına bile varmadan ağzımızdan çıkan ya da yazdığımız isimler oluyor.
Öte yandan bu siteyle ilişkisi olan birçok meraklı insan, genel kabul gören isimleri olan bitkilerin alt türleriyle veya anavatanı Türkiye olmayan bitkilerin Türkiye koşullarında yetiştirilmesiyle ilgileniyor ki bu durumda bitkiyle ilgili araştırma yapıp herkesle paylaşabilmede Latince isimler hayat kurtarıcı oluyor. Latince tür isimlendirmeleri dünya genelinde kabul gören bilimsel isimlendirmelerdir ve belli bir sınıflandırmaya göre yapılmaktadır. Bunu yapan insanlar da o türü bulan kişiler olup, belli kurallar dahilinde isimleri vermektedirler. Yani bitkiye kendi isimlerini vermek isteseler dahi bitkinin ait olduğu aileye ait ismi değiştiremezler.
Türkiye farklı doğası, farklı iklimi, farklı kültürü olan bir çok bölge içeriyor. Prof.Dr. Ertan Tuzlacı'nın hazırladığı "Türkiye'nin yabani besin bitkileri ve ot yemekleri" kitabında Achillea biebersteinii isimli bitkinin yerel adları şu şekilde: Amel otu, arı çiçeği, ayvadana, ayvadene, çetuğçe, gırtkesan, kılıç otu, kurt otu, mayalık otu, papatya, pazıma, pazvanat, pazvat, sarı çiçek, sarılık otu, sırçan otu, teleme otu, yayla çiçeği, yılan pungu. Hangi ismin esas alınacağı sıkıntı olabileceği gibi başka bitkilerle karıştırma sıkıntısı da var.
Yakın zamanda forumda okumuştum, bir üyeye yaban mersini diye mersin satılmış. Mersin dediğimiz bitkinin de yaban mersini ile benzer renk ve büyüklükte meyveleri olabiliyor ve ikisi de mersin adıyla satılabiliyor. Görsel olarak karıştırmak mümkün olduğu gibi ismen de karıştırılabiliyor.
Bana kalırsa isimlendirme hassas bir konu ve insanı kolayca yanıltabilir. Ben plumeriaya dinozor çiçeği desem ve böyle bir başlık açıp plumeria fotoğrafı koysam, birileri harıl harıl dinozor çiçeği ararken bir başkası seradan plumeria diye aldığı bitkiyle ilgili bilgiye buradan ulaşamayacaktır. Bana göre en güzel bilgi, en kapsamlı olanı, yani bitkinin varsa Türkçe ismi ve dünyada genel kabul gören isminin doğru bir şekilde bir arada verilmesi ki hem yerel hem de yerel olmayan bilgilere erişebilelim.
|