Yani geçen 5 günde iki kez, ilki geldiği gün bir çay bardağı, ikincisi ise bu sabah bir su bardağı şeklinde su verdiğinizi anlıyorum. Ve sulamalar öncesinde toprak kurumuştu.
Eğer toprağın alt katmanlarındaki drenaj özelliği çok sıkıntılı değilse sulama rejimi doğru yapılmış gibi görünüyor, her ne kadar ağacın bulunduğu ortamdaki hava şartlarını bilemediğim için net birşey söylemek zor olsa da.
Şu durumda ağacın susuzluktan bu hale gelmiş olması da olası.
Ağacı internetten sipariş verdiğinizi belirtmişsiniz, bu ne yazık ki alıcı için büyük sorun oluşturuyor. Ağacın size gelmeden önceki durumunu, bulunduğu ortamın özelliklerini, sulama şeklini ve rejimini bilemiyorsunuz. Bunların bir standardı da olmuyor. Elimdeki 16 bonsai adayının 9 tanesi market ağaçlarından oluşuyor. Bunların içinde örneğin bir hafta arayla aynı marketten aldığım iki ulmus'tan birinin toprağı inanılmaz derecede, benim kendi toprak karışımımdan bile daha geçirgen, diğeri ise son derece balçıklaşmış, verdiğim suyu çok zor alt katmanlara indiren bir yapıdaydı.
Şu anda sizin durumunuzda aslında bu teşhisi en iyi yapabilecek kişi yine sizsiniz. Toprağın geçirgenliği yüksek olmalı, verdiğiniz suyu birkaç saniye içinde drenaj deliklerinden atabiliyor olmalı.
Su verirken benim yöntemim tüm ağaçlarımda aynıdır, yüzeydeki çoraklaşmış, kurumuş toprağı sprey ile güzelce ıslatırım, toprak yeni sulanmış gibi bir görünüm almalı, gevşemeli. Ardından yavaş yavaş tüm yüzeyi eşit şekilde sulamaya başlarım, suyu toprağın her yerine eşit şekilde yavaşça verir toprağı iyice doyururum. Yeterli olduğunu düşündüğümde durup bir süre drenaj deliklerinden fazla suyun gelmesini beklerim. Eğer 5-10 saniye içinde deliklerden su gelmiyorsa azar azar sulamaya devam ederim. Bir delikten su gelmeye başladığında durup genelde diğerlerinden de gelmesini beklerim. Eğer sadece tek bir delikten su gelmeye devam ediyorsa bu kez yalnızca diğer deliklerin üzerinden biraz daha sular oradan da drenajı görmeyi beklerim. Yani tüm toprağı suya güzelce doyururum. Ardından fazla suyun süzülmesini bekler, bitince de balkondaki rafımda duran tabağına geri alırım.
En detaylı böyle anlatabilirdim sanıyorum. Daha detaylısı video ile olur ancak.
Bu şekilde sulama benim gözlemime göre sulamanın en doğru şekli, özellkle de bu gibi "stres yaşamak için bahaneye bakan" market bonsailerinde. Yoksa balkonumdaki 25 litrelik saksılarında duran begonvil ve zeytinlerimi hortumla, baya bahçede ağaç sular gibi suluyorum, bir şikayetleri de yok.
Sulamayı bu şekilde özenli ve mutlaka toprağın tamamını doyurarak yapmalısınız. Bir bardak suyu kupkuru toprağa boca ederseniz o suyun büyük kısmı kendine bulduğu en kolay delikten, ki bu genelde kurumuş topraktan dolayı saksı kenarlarıyla toprak arasında açılmış boşluk olur, aşağı akar ve haliyle toprağı yeterince ıslatmış olmazsınız. Böyle yapıyorsunuz demiyorum elbette ama bu sık yapılan bir hatadır, özen göstermek gerekir.
Sulamayı en doğru şekliyle yapar ve sulama aralığını çok iyi tutturursanız ağacınıza bu saksıda bakabilirsiniz ama ben bu tür için ne yazık ki bunu tavsiye edemeyeceğim. Ulmuslarımın hepsine aldığım saksılarında mutlu mesut bakmaktayım, ama fukien tea ağaçlarımın sadece bir tanesi aldığım saksısında duruyor, o da nispeten biraz genişçe bir saksıya sahip olduğu için. Üstelik bir kez hafif kök budaması ve toprak değişimi yaparak aynı saksıya geri diktim o ağacı, onun dışında hepsi daha geniş saksılardalar.
Fukien tea sulama ve büyüme konusunda biraz hassas bir ağaç, bu nedenle bakımı kolay değil de orta seviye diyebilirim. Bu zorluğu aşmanın en kolay yolu uygun bir toprak karışımıyla daha geniş bir saksıya almak. Uygun toprak karışımı için en doğru reçeteyi verecek kadar da tecrübeli değilim bu tür üzerinde ama 2 ölçü kaliteli torf, 2 ölçü ince dere kumu, 1 ölçü kaliteli bahçe toprağı şekline yakın bir karışım kullanıyorum ve başarılı oluyorum. Daha iyi bir karışım varsa da henüz denemiş değilim.
Yerinizde olsam, her ne kadar mevsim itibariyle saksı değişimi için en uygun zaman sayılmasa da, bir sonraki sulamadan önce toprak kuruyken ağacı çıkarır köklerin ve toprağın durumuna bakardım. Büyük olasılıkla da daha geniş bir saksıya alırdım. Yalnız eğer yapacaksanız toprağı bir kalıp halinde çıkarmalı, dağıtıp köklere zarar vermemeye özen göstermelisiniz. Önceden toprak karışımını ve yeni saksıyı hazırlamalısınız. Köklere zarar vermeden, olduğu haliyle yeni toprağa geçirmek en sağlıklı çözüm olacaktır. Sadece eğer kökler saksı çevresi boyunca sarılıp kendini boğmaya başladıysa biraz açarsınız.
Ben geçen sene ağustos ayında ve Antalya'nın en sıcak zamanında aldığım fukien tea ağaçlarımı toprak yapısının sağlıksız olması nedeniyle saksılarını değiştirdim. Eğer ihtiyaç varsa saksı değişimi için illaki sonbaharı ya da ilkbaharı beklemek yanlış olabilir. Köklere zarar vermeden dikkatli ve hızlı bir şekilde yapılan saksı değişimi ve sonrasında iyi bakım bu ağaçlara neredeyse hiçbir stres yaşatmaz. Asıl problem yaratabilecek işlem saksı değişimi değil kök budamasıdır.
Yalnız eğer problemin az sulama, köklerde kuruma olduğuna kanaat getirirseniz öncelikli tavsiyem yukarıda anlattığım gibi özenli bir sulama yapmanız ve ağacın her yerini kireçsiz ve klorsuz bir suyla spreylemek olmalıdır. Fotoğrafta görünen yaprakların büyük kısmının malesef geri dönüşü olmayacak ama bundan sonra doğru müdahaleler yaparsanız kısa sürede aynı yerlerden yenilerini çıkaracaktır.
Gelişmelerden haber verin. Ne kadar detay verebilirseniz o kadar doğru şekilde yardımcı olabiliriz.
Kolay gelsin.
Umarım sağlığına kavuşur.