Geleneksel ahşap el sanatları

[malina]

ekolog mehmet'le konuşurken, vakfın adı geçti

Geleneksel Türk El Sanatları Üretici ve Sanatkârlarının Sorunlarının Araştırılarak, El Sanatlarının Geliştirilmesi, Korunması ve Gelecek Kuşaklara Aktarılması İçin Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu

İnternette sadece bu bilgiyi ve iki haberi bulabildim... Daha fazla bilgiye ulaşanlar lütfen eklesin.

[aydolum]

TRT böle bi konu vardı zannedersem bi bakıyım da buraya ekleyi verem

[Sevelim]

TRT-2'de "El Yapımı" isimli bir program var ki izlemeye doyamıyorum. Şimdiye kadar varlığından haberdar olmadığım El Sanatlarıyla tanışma şansım oldu program sayesinde. Bildiklerimi de yeniden ve ayrıntılarıyla görmek çok güzel.

[arsakay]

Buraya da mı geldin demeyin ama
ben uzun süredir tahta kaşık konusuyla ilgileniyorum.
Bu konu Türkiye'de çok ama çok özel.
Bazı bölgelerde ciddi şekilde deteklenmiş ve
korunuyor olsa da ustası her geçen gün azalıyor.
Yurtdışına da ciddi miktarlarda satılıyor üstelik.
En kıymetlisi şimşirden yapılanı ama bu da
şimşir ağaçlarının yokedilmesine neden olmuş.
Uzman arkadaşlar daha iyi bilir ama şimşir
ağacının korunduğunu duydum.
Vakit bulursam bilgi toplar aktarırım. ))

[ekolog mehmet]

Geleneksel El Sanatları Vakfı, merkezi ankarada olan ve ülkemizin pek çok yerinde el sanatları ile ilgili araştırmalar yapan bir vakıf. 1 hafta onlarla çalışma yapma imkanı buldum. Gelen ekibin başında Şahika Ünal Hanımefendi vardı. GESAV diye kısa isimle bahsediyoruz. Konuyu araştırmak isteyenler yelizyavuz1983@yahoo.com adresinden Genç GESAVlılardan Yeliz Hanımla bağlantı kurabilirler.

[yaren33]

Bu ülkede geleneksel el sanatları ile ugraşmak kolay değil.
www.yorukler.org

[memet]

Geleneksel el sanatları deyince aklıma kündekari gelir...
Selçuklu'dan bu yana yaşayan ahşap sanatı..
Çok değerli kündekari sanatçılarımız var..

[sezinci]

memet, anladığım kadarıyla kündekari ahşaba çivisiz ve tutkalsız desen vermek. Çok zor bir iş olmalı

Ben hiç bu işçiliği yakından incelememiştim. Kündekariyi ilk defa duydum. Bu işin de ahşabın oyularak yapıldığını düşünüyordum.

[memet]

çok güzel bir örneği Birgi'de var..
Bir örneğini bulup foto ekleyeyim.. Gerçekten çok güzel ve bir o kadar ustalık isteyen bir iş.

[memet]

çok daha iyi örnekler var.. nette malesef bulamadım...

[memet]

Değişik renkte görülen parçaların herbiri teker teker ayrı parçalar olarak yapılıyor.Birbirine geçmelerle birleştiriliyor.Ne çivi, ne tutkal...

[malina]

Kündekarinin kelime anlamı ince marangozluk işi, kıymetli ağaçların işlenmesi ve kavramak anlamına gelmektedir.
Kündekari sanatının ilk örneklerine 12.yy’da Halep, Mısır ve Anadolu’da rastlanır. Bu teknik daha sonra Selçuklular ve Osmanlılar tarafından geliştirilmiştir.
Kündekari sanatının iki çeşidi vardır. Bunlar; hakiki kündekari ve taklit kündekari sanatıdır. Taklit kündekari sanatının da birçok çeşidi vardır. Kündekari sanatının estetiği ve sağlamlığı için birçok geçme tekniği kullanılmıştır. Bugüne kadar gelen tarihi eserler bu geçme teknikleri sayesinde orjinalliğini kaybetmemişlerdir.
Kündekari sanatında göze hitabet de çok önemlidir. Bunun için çeşitli yerli ve yabancı ağaçlar kullanılmıştır. Bu ağaçların özgül ağırlıkları ve nem dereceleri birbirinden farklı olduğu için kurutma işlemlerine tabi tutulurlar.
Kündekari tekniğinin uygulanması için çeşitli rendelerden faydalanılmıştır. Kündekari sanatı suyun ve havanın etkisine karşı çeşitli dayanım özelliği göstermiştir. Kündekari ile yapılan eserleri güzelleştirmek için çeşitli üstyüzey işlemleri uygulanmıştır. Tarihi mekanlara baktığımız da güzel kündekari örneklerini kolayca görebiliriz.

kaynak




http://www.vgm.gov.tr

Sahte kündekari tekniğinde ahşap parçası

Demek tekniğin tam uygulanmadığı bir yöntem de var...

[malina]

TAHİREFENDİ (OSMANLI) KONAĞI (kastamonu)
Kündekari ahşap işlemeli kapı

Kaynak

[memet]

Benim verdiğim örneğin aslında gerçek tekniğin örneği olduğundan şüpheliyim..

parçaları birbirine geçme olarak değilde öyleymiş gibi birleştirildiği daha basit bir teknik daha var sanırım..

[memet]

eski bir sanat.. neredeyse yapanı yok..İzmir'de bir doktorun yaptığını biliyorum.
kağıtlar kesilerek yapılıyor..kat kat yapıştırılıyor

[sevil]

Katı sanatı kursu Sayın Dürdane Ünver tarafından Yıldız Sarayı Şale köşkünde verilmektedir. Geçtiğimiz sezon ilk mezunlarını verdi ve bu sene iki sınıf olarak devam etmektedir. Ayrıca bu merkezde diğer geleneksel sanatların kurslarıda zamanımızın en iyi sanatkarları tarafından verilmektedir. Katı'nın yanı sıra Tezhip, Minyatür, Ebru, Osmanlıca ve yanılmıyorsam bu sene Kalemişi bölümüde açılacak.

Ayrıca sizler için kündekari hakkında bilgi ve bolca resimde ekleyebilirim geçen sene yaz ödevimiz geometrik süsleme ve kündekari üzerine idi. şuanda resimler bu bilgisayarımda olmadığı için en kısa zamanda diyorum.

[memet]

gizli bilgiler ortaya çıktı...
Sevil elbete bilgilerini buraya aktarmanı isteriz..

[sevil]

gizli bilgi mi

şuanda İstanbul'a dönme hazırlıkları içinde olduğumuzdan resim ve bilgi ekleyemiyorum birkaç gün içinde elimdeki herşeyi paylaşmaya hazırım.

benim bilgim daha çok geometrik süsleme üzerine elimde İstanbul'daki 4 büyük caminin kündekari ile yapılmış tüm kapı ve pencere kapaklarının resimleri mevcut

[memet]

Üye bilgilerine hiç bir şey eklememişsin..gizli bilgi diye onu kastettim..
Merakla bekliyorum fotoları
Nette Kündekari hakkında fotoğraflar çok yetersiz..görsel malzeme olarak katkısı olacağına eminim...

[sevil]

kusura bakmayın birkaç gün dedim ama araya bayramda girince daha da gecikti
ekleyeceğim iki resim Süleymaniye Camii pencere kapaklarından detay
dosya boyutlarını küçültmek zorunda kaldım umarım detaylar belli olur.

[sevil]

teşekkürler mine hanım
bende neden görünmediğini nasıl düzeltebileceğimi araştırıyordum

[sevil]

KÜNDEKARİ TEKNİĞİ

Kapı kanatlarında ve minberin yan aynalıklarında daha çok kullanılan bu teknik en özgün ve en zor işçilik gerektiren bir tekniktir. İslam sanatında ilk örneklerini XII. yüzyılında Mısır, Halep ve Anadolu’da bulduğumuz kündekari tekniği bu üç merkezde birbirine paralel olarak gelişmiştir. (*) Kündekari tekniği büyük ustalık isteyen zor bir tekniktir. Sekizgen, baklava, yıldız vs. gibi geometrik şekillerin bir çatma tekniği ile birbirine bağlanmasıyla oluşturulur. Bu ahşap parçalar oluklu ahşap kirişler iç içe geçirilerek bağlanır. Bunları bağlamak için çivi veya tutkal kullanılmaz. Parçalar birbirine geçme olduğundan ağaç kuruduğunda ufalıp parçaların ayrılmaması için satıhların altında ahşap bir iskelet bulunmaktadır. Genellikle geometrik şekillerin oluşturduğu bu parçaların içleri arabesk, rumi, kıvrık dal ve çiçeklerle oyma veya kabartma olarak desenlenmiştir.
Bursa Ulu Cami’si minberi (1400), Bursa Yeşil Cami’nin kapısı (1419), Bursa Yeşil Türbe kapısı (1419), Edirne Üç Şerefeli Cami kapı ve pencere kepenkleri (1443-1447), Manisa İvaz Paşa Camisi minberi (1484), Edirne II. Beyazıt Cami’si kapısı (1484), Amasya II. Beyazıt Cami’si kapısı (1486), Tokat Hatuniye Cami’si kapı ve pencere kepenkleri (1485), Bursa Başçı İbrahim Cami’si minberi (1491), hakiki kündekari tekniğinin uygulandığı erken Osmanlı dönemi eserleridir.


YALANCI KÜNDEKARİ

Minber yan aynalıklarında, kapı ve pencere kepenklerinde uygulanan bu teknikte çakma ve kabartmalı, çakma ve yapıştırmalı olmak üzere kendi içinde farklılıklar göstermektedir. Bu tekniğin uygulanışında ayrı ahşap blokların yan yana getirilerek yapıldığı görülmektedir. Bu ahşap bloklar yine sekizgen, altıgen, yıldız veya baklava gibi geometrik şekillerden oluşur. Bu şekillerin içleri kabartma halinde ince bitkisel motiflerle desenlenmiştir. Geometrik şekilleri meydana getiren ahşap bloklar arasındaki çıtalar çiviyle tutturulmuştur. Daha kaba ve daha az ustalık isteyen bu teknikte ahşap bloklar kuruduğu zaman aralarda yarıklar oluşmaktadır. Çakma ve kabartmalı kündekari tekniğinde çıkıntılı satıhların arasına geometrik örgüyü oluşturan kirişler çakılmıştır. Çakma ve yapıştırma kündekaride ise ahşap bloklar üzerine sekizgen, yıldız veya baklavalar ve geometrik kafesi oluşturan ahşap kirişler çakılmıştır.
Ankara Ahi Elvan Cami’si minberi (1413), Merzifon Çelebi Mehmet Medresesi dış kapısı (1414), Amasya Mehmet Paşa Cami’si kapısı (1485), Ankara Hacı Bayram Veli Cami’si kapısı ve minberi (1427), Bursa Muradiye Cami’si kapısı (1424), Bursa Cem Sultan Türbesi kapısı (1429), Bursa Şehzade II. Ahmet Türbesi kapısı (1441), İstanbul Fatih Cami’si kapısı (1470-71), bu teknikte yapılmış ilk Osmanlı eserleridir.






*. Gönül Öney, “Anadolu Selçuklu ve Beylikler Devri Ahşap Teknikleri”, Sanat Tarihi Yıllığı III, İstanbul, 1969-70 sayfa 137.

[sevil]

aşağıdaki resimler Üsküdar Mihmimah Sultan camiinden

[sevil]

Üsküdar Mihrimah Sultan Camii

[sevil]

Sultan Ahmet Camii
Sedef kakmalı pencere kapağı

[sevil]

Şehzade Camii pencere kapağı

[sevil]

sultan ahmet Camii
yine bir sedef kakma pencere kapağından detay

[sevil]

Sultan Ahmet Camii
Ahşap tavan

[memet]

çok güzel bir dosya oldu kündekari konusunda..

[Mahmut Leventoğlu]

Bütün bunlara ilave Ödemiş Birgi deki Aydınoğlu Mehmet Bey Camii, Beylikler döneminin en güzel eserlerinden biridir. Bütün pencereleri ile minber ve mihrabı muhteşemdir. Kündekari nin bence en güzel örneğidir.