Havuç Yetiştiriciliği (Daucus carota)

[kürşad]

Elimde seedrack den gelme 100 kadar mor, 100 kadar sarı havuç var.
Evde strafor kutuda çimlendirip bahçeye şaşırtayım diyorum 10 cm ara ile.
Sonucu ne olur?

[Selahattin Yılmaz]

Eğer torfta ise hiç çekinmeden toprağa dikebilirsiniz. Dikerken torfun dağılmamasına ve havucun köklerinin zarar görmemesine dikkat edin. Aşağıda yetiştiricilik bilgisi bulacaksınız.

HAVUÇ (Daucus carota)

VİTAMİN KAYNAĞI HAVUÇ

Havuç, kökleri çiğ veya pişirilerek yenen iki yıllık bir sebze türüdür. Birinci yıl yenilen kök kısmı teşekkül eder, ikinci yıl çiçek açıp, tohum bağlar. Havuç, özellikle A vitamini bakımından çok zengindir, ayrıca B~ ve B2 vitaminlerince de zengindir. Son yıllarda uzun, sivri uçlu çeşitlerin yerini Nantes tipi dediğimiz küt, uçlu, odun kısmı denilen özü az ve yumuşak dokulu, ıslah edilmiş çeşitler almıştır.

DÜŞÜK SICAKLIK YETERLİ NEM

Havuç kısa gün bitkisidir. Bu nedenle az ışık, düşük sıcaklık ve toprak rutubeti yeterli yerlerde en iyi gelişmeyi gösterir. Yüksek sıcaklıklarda havuçların boyları kısalmakta düşük sıcaklıklarda uzamaktadır. Serin iklim sebzesi olan havuç için en iyi sıcaklık derecesi 15-20°C' dir. Bu sıcaklık derecesinde renk maddelerinin oluşumu en yüksek düzeydedir.

Şekil 1. Nantes tipi bir havuç çeşidinin hasat olgunluğu.




ZENGİN TOPRAK

Havuç derin, gevşek bünyeli, geçirgen, organik maddelerce zengin topraklarda en iyi ürün verir. Yüksek toprak asitliğine karşı oldukça hassastır. En uygun toprak reaksiyonu pH 6,5-7,5 arasıdır. Havuç yetiştirilecek topraklarda drenajında çok iyi yapılması gerekir.

ÇOK İYİ TOPRAK HAZIRLIĞI

Havuçlarda üretim tohum ile olur. Küçük yapılı havuç tohumları çevre koşullarından fazla etkilendiğinden toprak 2 defa işlenmelidir. Birinci işlemede toprak 30-40 cm derinlikte işlenmelidir. Birinci işlemeden sonra dekara 2-3 ton yanmış ahır gübresi verilip, ikinci toprak işlemesi yapılır.

YABANCI OTLARA DİKKAT

Havuç üretiminde yabancı ot mücadelesi de çok önemlidir. Yabancı ot kontrolü 2 devrede yapılır.

- Birincisi ekim öncesi, toprak hazırlığı sırasında, suda karışmış ot ilacı olarak toprağa püskürtülür. İlaçtan sonra toprak 5-8 cm derinliğinde karıştırılmalıdır. bundan sonra toprak tırmıklanıp, iri tezekler kırılır, yabancı maddeler ayıklanır ve hemen ekime geçilir.

- Tohumlar çimlendikten sonra bitkiler 2-4 yapraklı devrede ikinci yabancı ot ilaçlaması uygulanır.

MÜNAVEBE ŞART

Havuç yetiştirilen tarlalarda en az 3 yıl havuç, kereviz, maydanoz, dereotu yetiştiriciliği yapılmamış olması gerekir. Havuç ile münavebeye girmesi en uygun olan sebzeler; ıspanak, marul, fasulye ve bezelyedir.

TOPRAK TAHLİLİNE GÖRE GÜBRE

Havuç tarımında en uygun gübreleme toprak analiz sonuçlarına göre yapılan gübrelemedir. Toprak yapısına göre değişmekle beraber genelde dekara 30-40 kg Amonyum nitrat, 40-50 kg Süper fosfat ve 25-35 kg Potasyum sülfat verilmelidir.

NE ZAMAN ? HANGİ GÜBRE ?

Azotlu gübrenin 2-3, Potasyumlu gübrenin 1-2 seferde atılması uygun olur. Fosforlu ve potasyumlu gübreler ekimden 8nce, Azotlu gübrenin yarısı ekimden önce, diğer yarısı fideler kurşun kalem kalınlığını aldığında verilir. Havuç bitkisi azot ve potasyumdan çok hoşlanır. Her iki gübrede verimin artmasına ve kalitesinin yükselmesine etki eder. Potasyum, havuçta şeker miktarını ve depolama gücünü arttırır.

KADEMELİ TOHUM EKİMİ

Havuç tohumlarının ekim zamanı belgelere ve çeşitlere göre değişmekle beraber, şubattan kasım ayına kadar yapılabilir. İklim koşullarının uygun olduğu yerlerde, devamlı havuç hasatı sağlayabilmek amacıyla bu tarihler arasında 2-3 hafta ara ile tohum ekilebilir. Dekara ortalama 0,5-1 kg tohum gider.

SIRAYA EKİM EN İYİSİ

Havuçta en iyi üretim şekli sıraya ekimdir. Tarlada 105-110 cm genişlik ve 15-20 cm yükseklik ve aralarında 45 cm'lik su yolu bulunan tahtalar ekim için hazırlanır. Bu tahtalar üzerine 25-30 cm aralıklara açılan çizilere belli aralıklarla tohum ekilir. Böylece her tahta üzerinde 4 sıra bulunur.

EL İLE VEYA MİBZERLE EKİM

Ekim elle yapılabildiği gibi mibzerle de gerçekleştirilebilir. Ekilen tohumların üzerine 1-2 cm kalınlığında harç atılır ve tahta tokmaklarla bastırılıp, süzgeçli kovalarla can suyu verilir.

3 HAFTADA ÇİMLENME

Havuç tohumları çeşit özelliğine, çevre koşullarına, ekim derinliğine göre değişmekle birlikte ekimden 3 hafta sonra çimlenirler.

ÇAPA + SEYRELTME BERABER

Körpe fideler, birkaç yapraklı olduklarında birinci çapa ve seyreltme yapılır. Seyreltme ile bitkiler arasında 5-10 cm aralık bırakılır. tohum ekiminden yaklaşık 4 ay sonra havuçlar hasat edilecek duruma gelirler.

DÜZENLİ SU

Pratik olarak, her çapadan sonra yağış durumuna g6re sulama yapılmalıdır. Suyun yeteri kadar olmaması halinde havuçlar gelişemez, suyun devamlı aynı düzeyde olmasında yarar vardır. Kurak bir devreden sonra yağmur yağacak veya sulama yapılacak olursa havuçlarda yarılma ve çatlama meydana gelir.

ÇATALLANMA - KIRILMA VE YARILMAYA DİKKAT

Havuç köklerinde görülen bozukluklar, çatallanma, eğri uçluluk, enine ve boyuna yarılma, yan kök gelişmesi, kırılma gibi durumlardır. Bu bozukluklar; toprak özelliği, toprağın işlenme durumu, sulama şekli ve zamanı, gübreleme durumu, yetiştirme mevsimi, tohumların sık veya seyrek ekilişi ve topraktaki kireç miktarı ile yakından ilgilidir.

TARIM TEŞKİLATINA DANIŞ

Havuçta hastalık ve zararlılar ile mücadele konusunda zirai Mücadele teşkilatlarının önerileri dikkate alınmalıdır.

DİKKATLI HASAT

Havuçlar normal iriliklerini aldıkları vakit, köklerin fazla sertleşmesine meydan bırakmadan hasat edilmelidir. Havuçların kolayca topraktan çıkarılabilmesi için bir gün önceden sulanması çok faydalıdır. Havuçlar çatal veya kürek bel veya çapa ile toprak kazılarak hasat edilirler. Yapraklar kesilir, atılır, çıkan havuç kökleri topraklı olduklarından bol suda yıkanır, iriliklerine göre demet yapılarak pazara gönderilir.

Kaynak

[limon]

Ben amatör olarak yetiştiriyorum. Havuç ekilecek toprağın yumuşak olması ve derin bir şekilde toprağın bellenmesi gerekiyor. Kumlu bol gübreli toprakta verim oldukça iyi oluyor. Gerçi ben sadece evde tüketeceğimiz kadar ekiyorum. Toprak hazır olduktan sonra çizgiler halinde tohumları atıyorum ve üzerlerine biraz toprak serpiyorum. Havuç yetiştirmede en önemli konunun sulama olduğunu olduğunu öğrendim. Toprağın neminin hep aynı ayarda kalması gerekiyor yoksa havuçların şekli düzgün olmuyor. Tohumlar filizlenmeye başlayınca seyreltme yapmak gerekiyor yoksa yine havuçların şekli bozuk olur. Sulamayı da delikli bir kovayla yapmak gerekiyor. Benim bildiklerim ve uyguladıklarım bunlar... Ha bir de yabani otları arada bir temizlemek gerekiyor tabi...

[binali]

Hangi aylarda ekim yapılır.Küçük bir behçemiz var.Komşularla bir şeyler ekiyoruz.Bahsettiğiniz toprak ise toprağımız yumuşak toprak var.

[Tüysüz Kartal]

Ben defalarca denedim. Yapamıyorum, havuç tohumunu yeşertemiyorum.

[Belmas]

Herkese Merhaba,

Hem Selahattin hocama hem de konuyla ilgili tecrübe sahibi olanlara sormak istiyorum. Ben pazardan havuç tohumu almıştım (Haziranda). Bunu bir saksıya torfun içine eksem evimin salonunda yetişir mi? Salon çok soğuk olduğu için kışın kullanmadığımız atıl bir alan. Amacım bir kaç tane havuç yetiştirmek. 5 lt.lik su bidonlarını her bidona bir tane fide olmak üzere kullanabilirmiyim? Ya da nasıl bir yöntem izlemem gerekir?

[Penelophe]

Selahattin bey, yaklaşık bir ay önce havuç tohumları ektim.



Yazınızda drenajın iyi olmasından bahsetmişsiniz. Fideleri şaşırtacağım bahçem dökme topraktan oluşuyor ve derinliği yaklaşık 30 cm. Dip kısım beton. Toprak yumuşak. Hem bahsettiğiniz derinliğe uymuyor hem drenaj sorun yaratacak gibi. Bu durumda fideleri bahçeye şaşırtmalı mıyım?

Genel bir sorum daha olacak, ben tohumdan sebze ektiğimde genelde fideler cansız ve uzun boylu oluyor, bunun nedeni nedir?

Teşekkürler..

[Selahattin Yılmaz]

Tohumlarınızı bahçenize ekin zira bitki zaten kendisini toprağınıza göre ayarlayacaktır. Bunun dışında fidelerinizin cansız olmasının nedeni sık ekim, aşırı sulama ve tepeden güneş ışığı alamamasıdır. Bütün tohumlar için çimlenme ortamı çamur yerine hafif nemli omalı ki suyu bol bulan çim kendisini süratle gökyüzüne doğru fırlatmasın yani öyle bir nem olmalı ki çim kendisini az biraz zorlamalı su bulabilmek için. Bunun dışında direkt güneş ışığı göremezse ışık yönüne doğru döner veya o tarafa doğru uzar...

[Penelophe]

Selahattin bey, tohum çimlendirirken güneş ışığı almayan gölge yerlerde çimlendirmek lazım diye biliyordum, bu yanlış mı? Tohumlar çimlendikten hemen sonra güneşe çıkarmak mı gerekli?

Teşekkür ederim.

[Selahattin Yılmaz]

Orijinal Mesaj Sahibi Penelophe

Selahattin bey, tohum çimlendirirken güneş ışığı almayan gölge yerlerde çimlendirmek lazım diye biliyordum, bu yanlış mı? Tohumlar çimlendikten hemen sonra güneşe çıkarmak mı gerekli?...

Yanlış bir bilgi. Tohumu toprak altına koyduğunuzda zaten güneş göremez. Ancak ilk yaprakçıklarını toprak üstüne çıkardıklarında klorofilleri aracılığıyla güneşe doğal olarakta ışığa yönelirler. Su fazlaysa uzarda uzar, gölge fazlaysa da aynen öyle uzar. Ancak direkt güneş ışığında ve nemli toprakta ideal şekilde büyür. Her çimlenen tohumun kotiledon dediğimiz ilk çıkan yaprakları belli bir süre o halde kalır ve genelde bu süre 5-15 gündür işte bu sürede ortamda aşırı su olmazsa toprak seviyesiyle bu ilk yaprakların arasındaki mesafe uzamaz uzayamaz ancak bu şartların olumsuzluğunda veya suyun fazlalığında bu gövde uzama karakterindedir hiç durdurmazsınız uzar..

[Penelophe]

Önceki mesajınızda tohumlarınızı toprağa ekin demişsiniz, ben fideleri sorduğum için fideleri kastettiğinizi düşünmüştüm. Şimdi bu fideleri bahçeye şaşırtmayayım ve yeniden bahçeye tohum mu ekeyim?

[Sergüzen]

Ben tohumlarımı direk bahçeye diktim. 17 gün sonra tohumlar çimlendiler. Şu anda 2-3 cm boyundalar ve çok sıklar. Fideler biraz daha büyüyünce onları seyrekleştireceğim ve sökülen fideleri de başka bir alana şaşırtacağım. Koyun gübresi kullandığım için ot çok fazla. Otları da elle temizliyorum.

[eczadolabi]

Selahattin Hocam,
Saksıda deneyecek isek kaç cm toprak yeterli olacaktır acaba?

[Ayşe Özdil]

2 gün önce, oğlumun okulunun Beypazarı na günübirlik bir gezisi oldu. Bir ürünün, üretildiği yerden itibaren toplanıp işlenerek pazarlanmasını izlemek konusu çerçevesinde düzenlenmiş bir geziydi bu. Biliyorsunuz Beypazarı; güzel evleri yanında, yetiştirdiği lezzetli havuçlarıyla da ünlü ..

9 yaşındaki oğlum, orada ziyaret ettikleri bir havuç işleme fabrikasında çok güzel fotoğraflar çekmiş.Belki havuç yetiştirmeye çalışan arkadaşlara da motivasyon olur diye düşünerek, bir kaçını burada paylaşmak istedim..

[Ayşe Özdil]

Oğlumun anlattığına göre, tarladan gelen havuçlar fabrikada önce yıkanıyor, sonra süpürge gibi bir makinanın içinden geçirilerek pisliğinden arındırılıyor, daha sonra da büyüklüklerine göre sınıflandırılarak paketleniyormuş.. Öğrencilere fabrikadan birer adet havuç hediye edilmiş ; evde paylaştık, gerçekten çok lezzetliydi..

[AgacSevdalisi]

verdiğiniz bilgiler çok işime yarayacak teşekkürler.

[sukru56]

selamlar
havuç tohumlarınızı uygun zamanında ekmeye kesinlikle dikkat edin.Kasım ayını geçirmemeye dikkat edin.

[Ülker]

Merhabalar,
En tuhaf yöntem kullanan ben olmuşum.pazardan aldığım havuçların ikisini saksıya diktim.
Uçları bol bol yeşillendi, saksıda çok dekoratif görünüyorlar, merakla bekliyorum bakalım ne olacak.

[nesecik]

ben de havuş alıp ekmeyi düşünüyorum pazardan havuç alıp saksıya eksem olurmu ki?

[Ülker]

Sayın Nesecik,
Ben havuç alıp dikmiş biri olarak hemen deneyimimi paylaşayım,
İyice gelişip serpidikten sonra, etrafından minik minik havuçlar vermeye başlıyor, ama yenebileceklerini sanmıyorum zira çok küçük ve biçimsiz oluyorlar.
Daha sonra da tohum oluşturmaya başlıyor.
Ben yapraklarının saksıdaki dekoratif görüntülerinden hoşlandığım için dikmiştim.

[efeturk]

Benim bi sorum olacak bizim tarlada yetiştirdiğimiz havuçlarda kurttan dolayı siyah benekler oluşuyor bunu önleyemiyoruz acaba sizin verebileceğiniz bi çözüm önerisi var mı? İyi çalışmalar.

[onder724]

Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ediyorum. Sanıyorum ki, çok isabetli bir karar vererek üyesi olduğum agaçlar.net sitemiz sayesinde yakında yaşam kaynağım olan evimin küçücük bahçesi benim en güzel anlarımın geçtiği bir mekan olacaktır. Havuç yetiştiriciliği ile edindiğim bilgileri derhal uygulamaya başlayacağım. Yazdıklarınızı okuduktan sonra yeterli bilgi donanımına ulaştığımı düşünüyorum. Değerli katkılarınız için çok sağolun...

[dal]

Ankara için havuç tohumlarını nezaman toprağa serpmeliyim.Havaların serin olması gerektiğini biliyorum ama şimdiden eksem bir sorun olur mu malum havalar cokkk sıcak.En uygun ay hangi ay Ankara için?

[theos]

****** herkese

[siniroluyorum]

Havuçlarımı turplarla beraber bugün bahçeye ektim.

[himone]

Arkadaşlar mor havuç ile turuncu havuç arasında ne fark var?

[bozo.0606]

bence lezzet farkı var , kullanım farkı var , renk farkı herkezce malum.

mor havuç yemesi zor ama suyu çok lezzetli ve faydalı diye biliyorum. tavsiye ederim.

[himone]

Orijinal Mesaj Sahibi bozo.0606

bence lezzet farkı var , kullanım farkı var , renk farkı herkezce malum.

mor havuç yemesi zor ama suyu çok lezzetli ve faydalı diye biliyorum. tavsiye ederim.

Cevap için teşekkürler...

[cegabo]

12 cm derinlikte saksida havuç yetişir mi acaba?

[tk646]

Arkadaşlar bende havuç tohumu aldım ve torfa ekmeyi düşünüyorum mevsim geçtimi acaba? Atomic red diye geçiyor türü şalgam havucu değil kırmızı havuç(muş).