Pasiflora - Çarkıfelek çiçeği
 

Bugün Hürriyet Pazar ekinden alınmıştır.

Dalından pasiflora

Deniz İNCEOĞLU

Sakinleştirici şurup olarak bilinen Pasiflora, bu aydan sonra meyve olarak manavlardan da alınabilecek. Eczaneden aldığınız şurubunu ya da hapını içmek yerine, pasifloranın kaşık kaşık meyvesini yiyerek de sakinleşebileceksiniz. Bu işi yapan, Alanya’da yaşayan seracı Mehmet Balki (57). Mehmet Bey’e, serada pasiflora yetiştirmek nereden çıktı, diye soruyoruz, "Ben ticaret insanı değilim, keşif insanıyım" diye cevap veriyor.

Mehmet Balki’nin seracılığa ilgisi, bundan 40 yıl önce, başlarda basit bir hobi olarak başlamış. Ama sonra, iş, merak aşamasını geçmiş. Profesör arkadaşlarından ve kitaplardan öğrendikleriyle bilgilerini pekiştirmiş, yurtdışında sera fuarları takip edecek kadar ilerlemiş. Üç yıl önce gittiği bir fuarda gördüğü, anavatanı Güney Amerika olan pasiflora bitkisiyle tanışması da işte böyle olmuş.

Balki’nin pasiflora hikayesi o fuarda başlıyor. Ufak bir araştırmayla önce bitkinin Türkiye’de de yetişebileceğine karar veriyor. Sonra fuardan fidesini satın alıyor ve döndüğünde Antalya Alanya’daki serasının en güzel yerine dikiyor.

Meyvesinin olgunlaşması için tam iki yıl bekliyor Balki. Ve bir buçuk ay süren hasat döneminden sonra, her ağaçtan meyveler fışkırıyor.

Meyveleri topladıktan sonra ilk iş, hemen yöredeki manavlara ve arkadaşlarına gönderiyor. Ancak beklediği ilgiyi bulamıyor. Meyveyi tanımayan halk, sadece "manava adını ve nasıl bir şey olduğunu" sormakla yetiniyor.

AYNI ŞEY BROKOLİ VE CHERRY’DE OLDU

Ancak bu ilgisizlik Mehmet Balki’yi yıldırmıyor. Çünkü o, aynı olayı daha önce brokoli ve cherry domateste de yaşamıştı. Sekiz yıl önce, yine serada üretip halka tanıtmaya çalıştığı brokoli, zaman içinde hak ettiği yere gelmedi mi! Şimdi herkes, manavlarda brokoli sormuyor mu!

Ya cherry’nin başına gelenler... İlk kez 1990’da bir dergide görüp yetiştirmeye başladığında, manavlar ona ’Büyüğü varken, insanlar neden küçüğünü alsın’ diye sormamış mıydı! Ama şimdi komisyoncular, ’Ne kadar varsa gönder’ demiyorlar mı! Neden aynı şey pasiflora için de olmasın.

Manavlardan beklediği ilgi gelmeyince, Mehmet Bey turistlere açılıyor. Alanya’ya gelen turistlere... Ve işte aradığı destek geliyor. Pasiflora, en azından masraflarını çıkartacak, kendini döndürebilecek kadar satılıyor.

GÜNDE İKİ TANEDEN FAZLA YENMEYECEK

Her yıl haziranın 15’inde olgunlaşan ve ömrü sadece bir ay olan pasifloranın diğer meyvelerden aslında çok bir farkı yok. Tıpkı erik ya da kiraz gibi her an yemek mümkün. Sadece rahatlatma özelliği bulunan ve hiçbir yan etkisi olmayan meyvenin, dikkat edilmesi gereken tek özelliği, bir gün içerisinde iki taneden fazla tüketilmemesi.

Balki’ye kendisinin de yiyip yemediğini soruyoruz. Olgunlaştığı dönemde her gün mutlaka yediğini, hatta sadece kendisi değil karısına da mutlaka yedirdiğini söylüyor. Gülüyor tabii bunu söylerken, niye olduğunu sorduğumuzda, "Daha az konuşsun diye" cevabını veriyor.

Geçen yıl başladığı pasiflora satışlarını, Balki bu yıl daha geniş bir alanda sürdürmeyi düşünüyor. Önümüzdeki haftalarda hasadı tamamlandığında, İstanbul gibi büyük kentlerde de satışa sunmayı planlıyor.

Balki, bu işlerle uğraşmasını, seracılığa başlarken taşıdığı merakı hálá koruyor olmasına bağlıyor. Kendisini mutlu eden tek şeyin para kazanmak olmadığını, aynı zamanda bilinmeyen bir besini halka sunmanın da ona büyük bir keyif verdiğini söylüyor. Hatta bu ay gideceği İspanya’daki fuardan da, bu yüzden yeni ürünlerle dönmeyi düşünüyor. Şimdi önündeki en büyük hedefi ise Akdeniz Bölgesi’nde kivi yetiştirebilmek.

PASİFLORA NASIL YENİR?

Manavdan aldıktan sonra iyice yıkayın. Kabuğu yenmediği için, bıçakla tepesinden kesin. Kaşıkla yenen pasifloranın tadı ne acı ne de tatlı. İçindeki çekirdekler yenebilir ama çiğnememekte fayda var. Bir tanesi yaklaşık 120 gr. Geçen yıl, manavlarda tanesi 50 kuruşa satılıyordu.

Bir başka Güney Amerikalı fajiyo

Balki, 12 dönümlük arazisi içinde, pasifloranın dışında tanıdığımız, tanımadığımız 10’dan fazla ürün yetiştiriyor. Bunların arasında böğürtlen, hünnap (küçük elma), fajiyo gibi meyveler de var. Pasiflora, nasıl insanlarda sakinleştirici bir etki yaratıyorsa, örneğin yine Güney Amerika’dan getirttiği fajiyonun da içeriğindeki iyot nedeniyle guatra iyi geldiğini söylüyor. Balki’nin serasında bulunan 5 çeşit maydanozun da ayrı bir yeri var. Şili, Brezilya, İspanya ve Almanya’dan getirdiği maydanozların her birinin tatları farklı. Kimisi bizim tanıdığımız maydanoza benzerken, kimisi kerevizi andırıyor. Bunların raf ömürlerinin de çok uzun olduğunu söyleyen Balki, yemeklerinde kullandığı bu yabancı maydanozların dolapta bir ay saklanabildiğini söylüyor.

Bu da çiçeği.

çok ilgi çekici bir yazı.daha ilginç olansa,çiçeği bizim saat çiçeği diye adlandırdığımız ve bahçede bulunan bitki..yanılıyorsam düzeltin.meyvesini tatmadık bile.bundan sonra kendisiyle daha yakından ilgileneceğim:)

http://www.agaclar.net/forum/showthr...ght=passiflora

Evet ta kendisi. Saat çiçeği ve Çarkıfelek de deniyormuş. Sizin saat çiçeğiniz meyva veriyor mu ?

evet meyva veriyor.ama dediğim gibi hiç tatmadım.bu yaz fırsatı kaçırmam:)

Forumlardan okuduğum kadarı ile bir kaç çeşidi varmış. Tadın bakalım sizin ki hangisiymiş :)

Bizimki de çiçek açtı nihayet.

http://jeep.cfasp.de/upload/463272.jpg

Passiflora yıllardır bahçemde olan bir bitki; meyvesini hiç görmedim. Acaba benimki meyve vermeyen bir cins mi? Bu sene dikkat edeceğim.

Forumda bu bitkiden edinenler var.
Seneye çelik paylaşan muhakkak olur.
Bende de 6-7 cm boyunda mollissima-quadrangularis-purple giant cinsleri var.
Seneye 50-60 cm olursa çeliklerinden dağıtacağım.
Çimlendirmesi ev ortamında oldukça uğraştırıcı.
Meyve vermeyen bir cinsi varsa elinizde aşı da yapılabilir.

Sayın kürşad,
nasıl yapılacak aşı? Benimki çiçekler döküldükten sonra bir meyve veriyor ama boş kabuk,sadece zar.Sararmış olanda da bir şey yok içi boş yeşil olanda.
Yardımcı olabilisenız sevinirim.

http://img104.imageshack.us/img104/7343/im000506ka0.jpg
Fotograftaki Passion cicegi bizim bahceden...

Asagidaki linkte passifloraceae cesitlerini görebilirsiniz.

http://sonja-varol.blogspot.com/2007...engewchse.html

merhabalar, ben de aranıza yeni katıldım. benim bahçemde de bu çiçekten var ve çok seviyorum. çok da zahmetsiz bir bitki. çok sıcakmış, soğukmuş yok susuz kalmış falan diye bir derdi yok. benimkinin meyveleri var. herkes yenip yenmediğini sorup duruyor. ben meraktan bir tane denedim ama tadı pek yok. sadece kulaktan dolma bilgilerle meyvasının çok faydalı olduğunu duyuyorum. acaba bu konuda gerçek bir bilgiye sahip olan varsa bizleri aydınlatırsa sevinirim. bir de resimlerini yollamayı beceremedim. nasıl göndereceğimi tarif ederseniz sizlerle paylaşmak isterim. bir de bu çiçek çok arsız her yerden yeni kökler atıyor. isteyenlere gönderebilirim....

PASSİON FRUİT; PASSİFLORA, MARUÇYA, MARACUJA, ÇARKIFELEK, TUTKU MEYVESİ ve AŞK MEYVESİ olarakta adlandırılır.

Anavatanı Brezilya olup Akdeniz bölgesinde çok kolay yetişmektedir. Tat ve aroması benzersizdir, aroması uzun bir süre ağız da kalır. Rahatlatıcı, sakinleştirici ve cinsel istek arttırıcı olduğu bilinmektedir. Meyve sularından pasiflora şurupları yapılmaktadır.
Ülkemizde yetiştirilmediğinden piyasada bulunmazken, Avrupa ülkelerinde tanesi 1,80 euro ya manav ve marketlerde satılıyor.
Duvar ve pergula üzerinde yetiştirilebilir.

Özellikleri ve Tarihçesi
Çarkıfelek, (passion fruit) dış kısmı mor, içi çekirdekli bir yapıya sahip egzotik bir meyvedir. Çarkıfelekgiller familyasının örnek bitkisidir. Anayurdu Tropikal Amerika'dır. Oradan dünyaya yayılmış 400 kadar türü vardır. 5-7 parçalı koyu yeşil yaprakları almaşık dizilişli; yaz boyunca açan tekerlek biçimindeki gösterişli çiçekleri erguvani, pembe ya da kırmızı renkte ve iridir. Bitki, tohumuyla ya da gövde çelikleriyle çoğaltılır.

Havaii deki çarkıfeleklerin birçoğu Avustralya dan gelmekte olup ilk defa 1880 yılında evlerin bahçelerinde yetiştirilmeye başlanmıştır. Havai de yetiştirilmesi ise 1930 un başlarındadır. Kenya da 1933 de yetiştirilmeye başlayan çarkıfelek, 1947 yılında Güney Afrika da 2000 ton üretim kapasitesine ulaşmıştır.

Yetiştirildiği Yerler
Çarkıfelek özellikle güney Brezilya ve Kuzey Arjantin orjinli bir meyvedir. Sarı kabuklu çarkıfeleğin menşei tam olarak bilinmemektedir. Fakat mor çarkıfeleğin Avustralya civarında yıllarca süren adaptasyon dönemi içerisinde bu coğrafya da sarı kabuklu hale geldiği zannedilmektedir. Ülkemize ithal edilen çarkıfelekler, mor kabuklu olanlardır. Mor kabuklu çarkıfelekler, hem vitamin hem mineral olarak daha zengindir.

Faydaları
Çarkıfelek C,B1,B2, B5,Kalsiyum, Fosfor ve Protein açısından zengin bir meyvedir. Ayrıca çarkıfelek bitkisi harmin, harmol, harman ve passiflora adı verilen alkaloitleri; flavon, glisosit ve sterol adlı diğer maddeleri içerir.

Nasıl ve Nerede Kullanacağız?
Çarkıfeleğin çekirdeklerini, tamamını çiğ meyve olarak yiyebilirsiniz. Meyve suyu, kokteyl, tatlı, dondurma, ve meyve salatalarında kullanabilir, hoş koku ve tat vermesi açısından yemeklerinizin yanında garnitür olarak da tüketebilirsiniz.

Muhafaza Koşulları
Çarkıfelek, %85 - %90 nem de saklanmalıdır. Olgun meyveler, 2 – 7 ºC de 1 hafta boyunca muhafaza edilebilmektedir.

Besin Değerleri
100 Gr. Çarkıfelek'in Besin Değerleri
Analizler 100 gr. Çarkıfelek
Enerji (kcal) 90
Rutubet 75,1 g.
Yağ 0,7 g.
Karbonhidrat 21.2 g
Kül 0.8g
Yağ (g) 13,8
Kalsiyum 13 mg
Doymuş Yağ Asitleri (g) 2,2
Fosfor 64 mg.
Demir 1.6 mg
Sodyum 28 mg
Potasyum 348 mg
Vitamin A 700 I.U.
Vitamin B az
Vitamin B2 0.13 mg
Nikotinik Asit 1.5 mg
Askorbik Asit 30 mg

Kaynak :http://tropikalmeyveler.sitemynet.com

elfogi aydınlatıcı bilgilerin için çok teşekkür ederim. bizimki galiba 400 türden biri. çünki benim avatarımda resmi görünen cinsi bundan farklı. acaba bu da yenebilir cinsinden midir? çok merak ediyorum. zaten yenmiyorsa epey kişi zehirlenecek. çünki yoldan geçenler meraktan koparıp bir tane yiyorlar....!!!!

http://www.agaclar.net/forum/showthr...d=1#post128612

yenmiyormuş...

Benimkiler de 50 cm e ulaştılar merakla bekliyorum.

Balkonda 40x40 saksıda yetiştiriyorum boyu 2metreyi geçti ama bırakın meyvayı çiçek bile açmadı.Aynı saksıda küçük b,r zakkum var yanında o da çiçek açmaktan vazgeçti
Balkon öglen saat 13 kadar güneş alıyor.Önerilerinizi sabırsızlıkla bekliyorum
Selam Herkese
Turgay

Çiçek çoşturan gübrelerden verin.Belki açar.MAP bulabilirseniz oda daha iyi.

Nedir, ne değildir, cinsi nedir? kaç aylık bir bitkidir?
Toprağı nasıldır? Sulama nasıldır?
O kadar küçük saksıya yapılacak uygulama toprağın tuzlanmasına sebep de olabilir.

bauhaustan aldım boyu 30cm kadardı şimdi 2mt yi geçti.Toprak torf .sulama haftada 1kez cok olmamak üzere.
Cevap ve ilgiye teşekkurler.

30 cm. olduğu yani aldığınız zaman nedir? Serada yetiştiyse veya ithal ise muhtemelen bu yıl çimlenmiş olabilir. Muhtemelen seneye veya ondan sonraki seneye çiçek açması lazım. Cinsi hakkında bilgi var mı veya yaprakların resmini çekebilirseniz türünü belirleyebiliriz.

Sevgili Adabayrakoğlunun geçen sene gönderdiği tohumlardan çimlendirdiğim ve bütün odamı saran passifloram, ama hala çiçeğini göremedim...

Eklenti 38554

Baya bir sarmış.Çiçek açtıran gübre versen açar mı ki?Tam kıvamına gelmiş gibi .:)

Bakalım yarın çiçek açtıran gübre alabilirsem deniyeceğim onu. Saksısını değiştirdim daha büyük bir saksıya aldım, bunun için geç bile kalmışım resmen boğmuştu kendini. Belki de saksı küçüklüğünden açmıyor du...

Sevgiler ;)

Benim 2006 yılında çelik ile ürettiğim pasifloranın üzerinde goncalar var.:)

Sevgili Sebahattin , gövde ve yapraklar direk güneş ışığı istiyordur . Komşumun gölgede kalan passiflorası tek tük çiçek açıyor ,benim 15 metre boyundaki Passifloramda çiçekleri sayamassın .

Sevgili Oyaman;

Bende bundan şüpheleniyordum zaten, evimizin terasına koymayı düşündüm. Orası gün boyunca direkt güneş ışığı alıyor, çok sıcak oluyor. Bu seferde yaprakları yanacak diye düşündüm. Acaba terasta durması ona zarar verir mi bu koşullarda?

Sevgili Sebo bu sıcak iklim bitkisi biliyorsun .Tam tersine güneşe bayılıyor .
Benim Passifloranın resmi var , oradan da anlayabilirsin sanırım , tüm gün güneş altında .Bir web sayfasında okumuştum anavatanında bir sezonda 100 metreye kadar uzuyormuş .Bu da sana bir fikir verir sanırım

Anlaşıldı yarın benim passifloraya teras yolu gözüktü ;) Bilgilendirme için teşekkür ederim Sevgili Oyaman.