Bitkilere yer seçiminde köklerin önemi
 

Çoğu zaman bitkinin toprak üstündeki dalı, yaprağı, çiçeği, meyvesi ilgimizi çeker ama bir problemle karşılaşınca ya da yer seçimini araştırırken kökleri merak ederiz.

Bahçemize bir ağaç dikerken, ağacın yaşayacağı dış ortamı kadar kök yapısını araştırmazsak, ilerde duvarlara, yeraltındaki borulara ya da ağacın kendisine gelecek zararı çok geç farkedebiliriz. Aynı şey çiçekler için de geçerli değil mi, önce dikilecek saksı boyunu merak ediyoruz ya da kök yapısını bilmeden yanlış sulamayla çürümelerine sebep olabiliyoruz.


Hem kök yapısı hakkında genel bilgiler edinmek hem de merak ettiğimiz bitkilerin kök yapılarını öğrenmek için ilk basit bilgileri ekliyorum. Bu konuda görsel bir çok bilgiye de ulaşabileceğiz.

"Kök :
Bitkinin toprak içindeki bölümüdür. Bitkiyi toprağa bağlar. Bitkiler besin yapabilmek için gerekli olan maddeleri kökleri yardımıyla topraktan alır. Bazı bitkilerde kök, besin biriktirme görevi de yapar.

Bitki köklerinin uçları yakından incelendiğinde incecik tüyler görülür. Bu tüyler bitkinin topraktan besin maddeleri almasını sağlar. Bitki kökleri görünüş olarak farklı biçimlerde olabilir. Başlıca bitki kökleri ; kazık kök , saçak kök ve depo kök alarak gruplandırılabilir
Kazık Kök :
Köklerden biri çok gelişmiş ve uzamıştır. Ana köke bağlı diğer kökler ince ve zayıftır. Domates , biber , fasulye ve ağaçların kökleri kazık kök biçimindedir.

Saçak Kök :
Ana kök yerine yan kökler gelişmiştir. Bu yan kökler püskül biçimde toprağa yayılır. Çayırlarda yetişen otlar ,
buğday , arpa , mısır , soğan gibi bitkilerin kökleri saçak köktür.

Depo Kök :
Kimi bitkilerin kökleri besin biriktirir. Şeker pancarı , havuç , turp gibi bitkilerin kökleri depo köktür."
Kaynak:yazarlikyazilimi.meb.gov.tr

Kazık kök:
http://images.google.com.tr/imgres?i...ng_tr%26sa%3DN

Saçak kök:
http://www.kivita.com.tr/tuketici_uretici/image113.jpg

Depo(yumru) kök:
http://www.ansiklopedim.info/resimle.../yumru_kok.jpg

Ev temeline , yüksek bahçe duvarlarına yakın ağaç dikmek istersek hangilerini seçebiliriz/ hangileri sakıncalı?

Bahçemin alt kısmına ağaç dikmeyi düşündüğümde leylandi önerildi, saçak köklüymüş ve duvara zarar vermezmiş.

Bir erguvan ağacımın olmasını isterdim, emin değilim ama kökleri duvarlar için zararlıymış. İncir de duvarlara zarar veriyor. Bu durumda yukarıdaki bilgilere göre, kazık köklü ağaçlara dikkat etmeliyiz galiba.

Bu konuda bilgili arkadaşların paylaşımlarına ihtiyacımız olacak.

Evin duvarının 1,5 m kadar uzağında kocayemiş çıkmıştı, bahçede uygun yer olmadığı için taşımamıştım. Çok hızlı büyüyor, köklerinin derine gittini duymuştum, köklerinin yayılımı hakkında bilgisi olan var mı? Temele zarar verir mi?

Mimozanın kök yapısı hakkında bilgisi olan var mı? Duvarlardan 1,5 m'ye öteye dikilebilir mi? Zeminin 2 m altındaki duvar temeli üzerinde yetişebilir mi, zarar verir mi?

Ağaçların kök yapısı belli olsa da toprak yapısına, su durumu ve sulama biçimine göre kök yapısı değişebilmekte. Örneğin kazık köklü bir ağaç saçak kök de geliştirebilmekte.

Bir ara yüzeysel köklü ağaçları araştırmıştım. O zaman özellikle yollar düşünülerek kökü zarar verebilir ağaç listeleri görmüştüm. Bir fırsat bulduğumda dokümanlara bakıp buraya aktarırım.

Kocayemiş ( Arbutus unedo ) kazık kök olarak belirtilmekte.

kocayemiş kökü
 

Teşekkürler Sabah Hanım, bu bilgiden sonra bir teknisyene telefonla danıştım. Kocayemiş kazık köklü olmasına rağmen, incir gibi delici değilmiş, kökleri duvarlara zarar vermemzmiş. Bahçede daha uygun yer olmadığı için ve burada güzel büyüdüğü için yerini değiştirmemeye karar verdim. Zaten yer değiştirmede zarar görüp, tutmayabilen bir bitki.

Kuyu duvarından 4 metre uzakta ceviz var, 15 yaşında çapı 15 cm. Kuyu duvarı 15 cm lik perde beton, bazan 10 cm lik yerleri de var. Cevizin köklerinin zararı olur mu?

Cevizde kök:
- Tohumdan yetişen ceviz ağaçları kuvvetli bir kazık kök sistemine sahiptir.
- Tohum çimlenmesinden itibaren oluşan kazık kök etli ve konik bir yapıdadır.
- Kök uzunluğu ilk yıl sürgün uzunluğunun yaklaşık 2-3 katı kadar olabilmektedir.
- Ceviz köklerinin kumlu (hafif yapılı) ve iyi drene olabilen topraklarda 4m derine kadar indiği belirtilmekteyse de genellikle 2 m. derinlikte son bulmaktadır.
- Çoğunlukla köklerin %75’i **** daha fazlası toprak yüzeyinden itibaren yaklaşık 70-100cm derinlikte bulunmaktadır.
- Yan kökler yaklaşık 20m’ye kadar ulaşabilmektedir. Yan kök oluşumu birinci yılda azdır fakat takip eden yıllarda hızlı bir gelişme göstermektedir.
- Yan köklerin oluşumu bir düzen takip etmediğinden toprak içindeki dağılımı da homojen değildir.
- Kök sisteminin genişliği kaba kumlu topraklarda ince tekstürlü topraklara göre daha fazla olmaktadır.
- Toprak içinde kök gelişmesini engelleyecek herhangi bir fiziksel (geçirimsiz tabaka, kaya vb.) **** kimyasal faktör (yüksek taban suyu vb.) direkt olarak ağacın büyüklüğünü ve kuvvetini de etkilemektedir. Cevizlerde dip sürgünü oluşumu genellikle görülmemektedir.

Kaynak

Sn. Nariçi, yukarıdaki yazıdan anladığıma göre, geçirimsiz tabaka, kökü engelliyor, kök burada yoluna devam edemiyor. Yine de konunun uzmanları doğru yorumu yaparlar.

Ceviz konusunda benim bildiğim yanlış olabilir (evlere yakın dikilmemesi konusunda çok yazı var ama havaya verdiği salgılardan da olabilir). Emin olmadığım konuda arkadaşları yanıltmayım.

Sevgili nurbahar, genel açıklayıcı bilgiler için teşekkür ederim. saygılar.

Sn. Nariçi, bu sayfadaki 9 no.lu mesaj dikkatimi çekti.

http://www.agaclar.net/forum/agaclar-hakkinda-genel-konusmalar/2736.htm

Yapacak bir şeyimiz yok. Zamanında komşu emanettir diye dikti şimdi yan çiziyorlar. Gelecekte ki sorunları öğreneyim demiştim. Teşekkür ederim.

Çok faydalı bir bölüm özellikle benim için. İncir ağacının da köklere zarar verdiğini çok iyi biliyorum. Yıllar önce balkonuma kadar uzanan incir ağacının kökünün, büyüdükçe bahçenin beton olan zeminini yer yer çatlattığını görmüştüm.

Olaya farklı bakarak köklerin bize anlattıklarından faydalanmak.
 

Sayın güldeste, faydalı olan bu bölümden sizin gözlemlerinizdeki endişelerinizin üzerine bir yorum getirerek bu başlığa katkı sağlarken sizi de bilgilendirerek bu endişelerinizden yararlanmanızıda sağlamış olacağım.

Sayın güldeste bilindiği üzere bütün ağaç kökleri toprak içinde besin maddesi ve su ararlar, incir ağacının yaprakları büyük olduğundan daha fazla foto sentez sırasında yapraklarından terleme ile su kayıpları yapmakta olduğundan bu su kaybını sağlıklı kök yapısından sağlamaktadır.

Ağacın gelişmesi bu şekide devam ederkende kökleride toprak içinde büyük bir gelişme sağlarken güç kazanarak engel tanımıyan bir durum arz etmektedir, burada bu ağacın ve köklerinin suyun bulunduğu noktaya yönelmesi bahçeniz toprağındaki sudan faydalanmaktadır, dikkat edilirse suyun bulunduğu yönde engel tanımaması iyi yönde değerledirerek toprağımızın fazla suyunu drene eden bir oluşum sergiliyen kanallar gibi çalışan bu köklerin bize suyun tahliyesini sağlamada büyük yararlarını kelimelerle ifade etmek bu formun başlığını meşgül edecktir.

İsterseniz, toprak içi fazla suyun drenajının önemini gerekli başlıklarda paylaşımlara bırakalım, yaralı oldumsa ne mutlu bana sevgilerimle hoşça kalın.

Kiraz hanımın bu konusuna katkım olması dileğimle.
 

Sevgili kiraz, ceviz ağacı Allelopatik etkiye sahip bir bitki olması bakımından bu etkilerden çevrenizdeki bitkilerin olumsuz yönde etkilenmemesi için normal tarım alanları içinde dikilmesi uygun görülmüyor uzmanlarca ceviz hakkında buradan bilgilere ulaşabilirsiniz, sevgilerimle.

Sayin Kiraz, actiginiz konu basligi icin cok tesekkürler.
Uzun yillar önce bir dönüm büyüklükte bir bahceye kavusunca, yeni yürümeye baslamis bir cocuk gibi, yillardir dikmeyi ve ekmeyi arzu ettigim bitkileri büyük bir heyecanla ekmis ve dikmistim. Sevgimiz karsilikli olunca tüm diktiklerim ve ektiklerim olaganüstü bir süratle gelismislerdi. Ancak üc sene önce bu muhtesemlige hayran olup, bahceyi benden teslim alanlar, bugün cözüm arayisi icindeler. Bu tecrübeden yola cikarak, bugün yeni yerimde 20/30 sene sonrasini düsünerek planlama yapmaya calisiyorum.
Simdi gelelim soruma. Biraz uzun sürse de, dikmek istedigim bazi agaclarin binayla ve bahce duvari arasinda olmasi gereken asagi yukari mesafeyi ögrendim.
Ancak bahcenin degerlendirebilecegim her yerine agac dikmek istedigim icin, MANDARIN, SEFTALI, NAR gibi fazla gelismediklerini düsündügüm agaclari, binayla duvar arasindaki 3/4 metre aralik olan yerlere dikmemde bir mahsur var mi?
Fidanlar sabirsizlikla dikilmeyi bekliyorlar.
Tüm agac dostlarina kolayliklar diliyorum.

Sevgili agac dostlari, nihayet cok sevdigim yegenimle ayni ismi paylasan bir OYA agaci fidani aldim. Bu fidani bahce duvari ile bina arasindaki 2 metre aralik alana dikmemde bir sakinca var mi? Sakincaliysa, diger alternatif olarak havuzla duvar arasindaki 3 metrelik aralikta nasil olur? Havuzla duvar arasinda tas ve beton karisimi yol var. Bu yolun hemen kenarina diksem yola zarar verir mi?
Hepinize kolay gelsin.

Sevgili agac dostlari, üzüm asmasini tas duvardan asgari ne kadar uzaga dikmemi önerirsiniz. Duvarin üstündeki demir korkuluga sardirmayi düsünüyorum. Cevaplariniz icin simdiden cok tesekkürler.
Saglicakla kalin.

Foseptik
 

Sevgili agac dostlari
Foseptik cukuru binanin disinda, bina zeminin seviyesinden asagi dogru büyük bir cukur acilmis ve tugla cimento kullanilarak yapilmis. Üstüne de biraz toprak döküldügünden görünmüyor. Ancak bahce duvariyla arasi 1,5 metre. Uzunlamasina yeterince yer var. Bu 1,5 metrelik araliga cicek acan hatmi gibi agaccik dikersem zamanla foseptik duvarina zarar verir mi? Cicek acan agaccicklardan veya sarmasiklardan hangilerini önerirsiniz.
Tüm bitki dostlarina kolayliklar diliyorum.

Büyüdüğü zaman kökü bahçe duvarina zarar vermiyicek agac turleri nelerdir? duvara yarim metre mesafede olucak dikildigi zaman.

agac koklerinin borulari delmesi.
 

Su anda Anamur'da yazliktayim. Surekli olarak sitedeki agaclar borulari deldigi gerekcesiyle kesilmekte. Hepsi de cok uzun yillanmis agaclar. Bu sene 15 temmuz da toplanti var ve yine cok sayida agac kesilecek gibi. Bahcivanimiza sordugumuzda, agac koklerinin borularin birlesme yerinden girdigini soyledi. Benim aklima su geldi. Birlesme yerlerine mesela celik (ornek sadece, her sey olabilir) ya da ne olursa olsun, herhangi bir cozum var mi bu konuda bilinen? Anamur a kargo getirtebilir buradaki ustalara taktirabiliriz. Tam cozum olmasini dilerim. Buradaki arkadaslar kendi bildiklerini yazabilir mi, ya da esinize dostunuza sorsaniz da bu agaclari kurtarsak? Elbirligi ile cozeriz bu sorunu umarim. Mutlaka bilinen bir cozumu vardir.