Kiraz kuşu (Emberiza calandra)

[Sûz-i Dilârâ]

Arkadaşlar, resimlerini gördüğünüz bizim yazın bulduğumuz bir serçe yavrusuydu. Sanırım annesi uçmayı öğretirken düşmüş ve kanatları zedelenmiş, çünkü bulduğumuzda sağ kanadı aşağı doğru sarkıyordu, zaten daha tam olarak da uçamıyordu o sıra. Biz de eve aldık, önümüz kış, dışarda kalsa ya kedi köpeğe yem olacak ya da soğuktan ölecek. Bahara kadar yaşarsa havalar ısındığında bırakırız dedik.

Evde de başından birkaç kaza geçti ama hepsini sağ salim atlattı şükür. Ancak bugünlerde hapşırıyor, sebebi ne olabilir? Diğer yandan nedense bütün çabalarımıza, iyi beslememize rağmen gelişmiyor, cılız ve galiba uzun zamandır evin içinde kalıp fazla uçamadığı için iyileşmesine rağmen uçma konusunda biraz eksikleri var. Kısa mesafelerde uçup -1 metre kadar- sonra hemen konuyor bazen düşer gibi ve dokunmasan saatlerce orda kıpırdamadan etrafı seyrediyor. Şimdi bu halde 1,5 ay kadar sonra uçursam yaşama ihtimali sizce nedir? Martı, karga veya kedilere yem olur diye ödüm kopuyor.

[Birol Ketenci]

Sayın Sûz-i Dilârâ;

Tebrik ederim, göründüğü kadarıyla çok sağlıklı duruyor. Bir buçuk ay sonra diğer serçelerde yavaş yavaş yavru uçurmaya başlarlar. Bu dönem salıvermeniz için gayet mantıklı bir zaman. Hatta dışarı salmaktansa kafesi balkona kapısını açarak asmanız bence daha da iyi olur, kendini hazır hissedince gidecektir. Akşam sığınacak yer bulamayıp geri gelmesi olasılığına karşı kafesi birkaç gün daha tutarsanız yaşama şansı artacaktır.

[A.Şahin]

Sûz-i Dilârâ;
Bu bir serçe değil; Emberiza calandra (kiraz kuşu).

[Sûz-i Dilârâ]

Teşekkür ederim arkadaşlar. Biz 8 aydır onu serçe diye seviyorduk. Dışardaki serçelere bakıyorum doğru dürüst yiyecek bulamamalarına rağmen şişman ve bakımlılar, bizimkinin onlara nazaran zayıf olduğunu düşünüp kendimi suçluyordum.
Oturduğum yerde ağaç olmadığı için ağaçlı bir yerde mi salsam diye tereddüt ediyorum hem yiyecek bulma işini daha kolay halleder hem de kedilere yem olma tehlikesi azalır. Bizim evin civarındaki çöplüğe sürüyle gelen karga ve martılar da fazlası -güvercine çullanıp öldüren martıyı gördükten beridir kâbusum oldular- benim ciciğimi onların şerrinden nasıl korurum diye kara kara düşünüyorum. Evladım gibi oldu 8 aydır bizimle yaşıyor.

Son iki-üç gündür de yoğun olarak tüy döküyor ve iştahı azaldı, akşamları kafesini battaniyeyle örtüyorum belki hava akımından üşütmüştür diye hapşırığı kesildi bu sefer de tüy döküyor ve iştahsız. Supradyni eritip içme suyuna karıştırsam faydası olur mu bu süreci atlatana kadar.

Keşke alışsa da gündüzü dışarda geceyi balkondaki kafesinde geçirse içim daha rahat ederdi.

[nariçi]

Gerçekten serçeye benzemiyor, Günboyu serçelerle birlikteyim.

[Sûz-i Dilârâ]

Yavruyken bulduğumuz için o vakit ayıracak durumda değildik daha çok serçeye benziyordu, fakat zaman geçtikçe ben de aradaki farkı seçtim ama emin olamadım, dışardakilerin doğal ortamda bulunmalarına ve çöplükler sayesinde daha çeşitli beslenip şişmanlamalarına verdim.

O zaman konunun başlığını değiştirsek mi? Eğer isminden eminsek Emberiza calandra (kiraz kuşu) olarak.

[kaju]

Eminmisiniz? Bizim burada bunlardan sürü ile var ve biz bunlara serçe diyoruz. Kiraz kuşu dendiğini ilk sizden duydum.
Geçen yaz havalar sıcak diye balkon kapısı açık uyuyordum. Gece bir tıkırtı ile uyandım. Fare diye ödüm koptu. Balkonun çatısında bir serçe vardı. Onun yavrularından biri balkona düşmüş oradanda odama girmiş. Yakaladım bir kutuya koydum. Uçamıyor diye dışarı bırakmak istemedim. Sabaha olunca bizim ufaklık hiç durmaksızın ciklemeye başladı. Hayvan ötmekten çatlayacak neredeyse. Ne yaptıysam susturamadım. Mecburen balkondaki yerine bıraktım. Bir saat kadar sonra lanet bir karganın gagası arasında gördüm. (

[Sûz-i Dilârâ]

Konu kuşun türüne yoğunlaştı ama bizim asıl sorunumuz kuştaki aşırı tüy dökülmesi ve iştahsızlık, kafesi daha dün temizledim demin bir baktım taban tüy dolmuş, niye ki acaba? Bir hastalık belirtisi mi? Ya iştahsızlığa ne diyeceksiniz?

Sn. kaju çok üzücü bir durum gerçekten.

[kopshtar]

Sn suzi dilara;
Ne ile beslediğinizi öğrenebilirmiyim. bu tür kuşlar besin çeşitliliği çok olan kuşlardır ve tek tip beslenmeden dolayı cılız kalmış olabilir.

[Birol Ketenci]

Gelen baharla birlikte kış tüyünü döküyor **** yaşına bağlı olarak yavru tüyünü atıp anaç tüylerini çıkarıyor olabilir. Kuşlar yılda iki kere tüy dökerler. Tüy dökme döneminde hafif şiddette karın ağrısı çekebilirler. İştahsızlığıda bu yüzden olabilir.

[Sûz-i Dilârâ]

Dün ve bugün bir şeyler yemeye başladı, hem de çok iştahlı, benim odaya girdiğimi görür görmez kafesin içinde zıplamaya başlıyor (bu, yemek istiyorum, anlamına geliyor).

Sn. kalbara elimden geldiği kadar yiyeceklerini çeşitli tutmaya çalışıyorum, dışarı çıkıp solucan aramayı bile düşündüm ama gerek kalmadı, sipariş ettiğim bir çiçeğin toprağından 8-10 tane solucan çıktı. Hatta o gün solucanı fazla kaçırmış herhalde bütün gece öttü, enerji fazlalığı mı nedir? Evdeki yeşilliklerden, pilav, sütlü ekmek, makarna, meyve, antep fıstığı (buna bayılıyor) hatta peynir, çökelek, yediği her şeyden veriyorum. Tabii doğal ortamındaki çeşitlilik kadar olmuyor haliyle.

Sn. pdabirol, sanırım söylediğiniz sebepten olmalı çünkü tüy döktüğü günlerde nerdeyse hiçbir şey yemiyordu. Bugün daha az tüy dökmüş ve daha iştahlı.

[hly999]

Sayın Suz-i Dilara bu kuş sizinle 8 ay gibi uzun bir süre kaldıysa korkarım onu bırakmanız doğru olmaz. Çünkü insana alışan kuşlar kedi köpek ve diğer kuşlardan korkmadıkları için güvenip yanlarına gidiyorlar ve çok çabuk yem oluyorlar. Eğer bakabiliyorsanız bakın derim.
Benimde 3 adet kuşum var. Bizim kedileri serbest bırakınca takmaya çalışıyorlar. Allahtan kediler yırtıcı değil bir kaç yakalama hadisesi oldu ama yemeğe kalkışmadıkları için kurtuldular.

[kopshtar]

Sn suzi dilara;
Kuşunuzun durumunun düzelmesine çok sevindim. Ben de proteinli yiyecekler verin diyecektim ama siz zaten gerekeni yapıyormuşsunuz. Böceklerde normal et proteininin 10-12 katı protein bulunuyor. Bu tür gıdalar çok önemli kuşlar için. 2 yavru büyütüp doğaya bıraktım ama bu gerçekten çok riskli yavaş yavaş alıştırmanız ve çok uğraşmanız gerekebilir. Yanlız yağlı gıdalara çok dikkat edin pilav gibi peynir gibi gıdalar kuşunuzun ishal olmasına sebep olabilir. Mümkün olduğunca doğal yemlerle ve civciv yemiyle beslemeye gayret edin bence.

[Sûz-i Dilârâ]

Prensesimiz tamamen normale döndü. Bugün büyük bir iştahla meyvelerini, yemeğini yedi, kendini yıkadı, taradı, kanatlarını çırparak varsa bitlerini döktü.
Tüy dökülmesi de tamamen durdu.

Sn. kalbara, uyarınız için teşekkürler yalnız ben pilavı önce pişirip sonra yağladığım için yağlamadan önce sadece haşlanmış bulgur kısmından veriyorum, dolayısıyla yağ problem olmuyor, makarna da aynı şekilde, peynire de dikkat ederim. Uçurma konusu kafama en çok takılan mesele, uçurma konusunda tecrübelisiniz nasıl davranmamı tavsiye edersiniz? Ben şöyle düşündüm, hafta sonu kırlara götüreceğim kafesle, 3-5 saat bizimle beraber hava alsın, sonra kafesini açarım göreceği bir yere de bırakırım, zaten kafesinden fazla uzaklaşmıyor geri gelir diye ümit ediyorum, hem o sırada börtü böcek toplar, beğendiği otlardan yer. Havalar iyice ısındıktan sonra da birkaç geceyi balkonda geçirmesini ve böylece gece serinliğine alışmasını sağlamayı düşünüyorum. Birkaç hafta böyle gittikten sonra Allah'a emanet edip uçurmayı...

hly999, inanın ben de yanımda kalmasını çok istiyorum, ama o bir ev kuşu değil, doğal ortamı dışarısı ve bu şekilde ona eziyet etmek istemiyorum. En doğrusu salınması sanırım. Çünkü daha şimdiden doğal ortamında körlenen tırnakları ve gagası çok uzamaya ve rahat hareket etmesini engellemeye başladı.

Daha şimdiden onu çok özleyeceğimi ve çok endişeleneceğimi düşünüp stres yapıyorum.

[kopshtar]

Uçurma işi biraz zor tabi. Benim uçurduklarımdan biri serçe diğeri kumruydu. ikisi de ebevyn olarak benimsediklerinden benden hemen ayrılmadılar. En doğrusu kendi türünden kuşlara katılmasına izin vermek ve onların kabullenmesini sağlamak olmalı. Açık alanda alıştırma yapmak ve çevrede zarar verecek kedi veya karga bulunmaması önemli. Mesela kumruyu alıştırmak 1 ayımı almıştı. Balkondan yavaş yavaş ayrılmasına izin verdim. Gidip gelme şeklinde. Böylece kedi problemi de olmadı. Yavaş yavaş da yemlemeyi kestim. Gittikçe benden uzaklaşıp kendi türlerine karışmaya başladı. Hayvanlar için bu tür olaylar travma gibi tabi. Ayrıldıktan sonra da başına birşey gelmeyeceğini garanti edemezsiniz. İyi düşünüp karar verin. Başarı şansınızında %30 olduğunu unutmayın.

[kaju]

Minik kuş iyileştiğine göre türü konusunda da mutabakata varsak. Serçe mi? Kiraz kuşu mu? Eğer kiraz kuşu ise serçe nedir ?

[Sûz-i Dilârâ]

Güzel bir soru.

[A.Şahin]

Serçe mi? Bence biraz daha kuşları gözlemlemelisiniz. Farkın anlaşılabilmesinin başka yolu yok. Ya da kuş gözlem forumlarına fotoğrafı teyit ettirin derim.

[kaju]

Webde serçe ve kiraz kuşu fotoğraflarını inceledim.
Kiraz kuşlarının gagaları sarımsı bir renkte. Serçelerin gaga renkleri kahve, kül gri tonlarında.
Sayın Suz-i dilara eğer sizin kuşun lirililii : )) gibi bir ötüşü varsa kiraz kuşu.

[cello]

Kuşu 8 ay besledi iseniz lütfen salmayın. Ölmesi kesindir. Karga, saksağan ya da kedilere yem olacaktır. Düşünün yavru iken buldunuz doğada hiç bir tecrübesi yok. Bakma imkanınız var ise bakın derim. Bu dönemde kuşun tüy dökmesi normal değil. Tüy döküm dönemi Temmuz- Ekim ayları arasındadır. 8 aylık kuşda yavru tüyünden bahsetmemek lazım onu zaten atmıştır. Bit konusunda da Vilmectin (enseye 1 damla) kullanılabilir.

[cigdemdogan]

Kuşların stresten dolayı da tüy döktüğünü biliyorum. Fakat bana sorarsanız tüy dökmesi çok normal çünkü benim papağanımın da tüy dökme dönemi yeni bitti. Sizin kuşunuzla aynı zamanda tüy döktü ve Pdabirol'un yukarıda da bahsettiği gibi yılda iki kere tüy döküyorlar; ilk ve son baharda.

Ayrıca okuduklarıma göre; kuşlar ve bütün hayvanlar hastayken yemek yemezler.Bu vücutlarının savunma mekanizması. Yemek yendiğinde vücut sindirime epey bir güç harcıyor ve hayvanlar içgüdüsel olarak yememenin sağlıklarını toparlamak için daha iyi olduğunu biliyorlar. Vücut tüm enerjisini hastalıkla savaşmaya harcıyor. Hatta bu yöntem şimdilerde doktorlar tarafından insanlara da tavsiye ediliyor. Hastayken çok yemek yemeyin vücudu yormayın şeklinde. (oysa bizler tam tersini yaparız aman güçten düşmeyelim iyi beslenelim deriz değil mi ) Hayvanlardan öğreneceğimiz çok şey var
Yemek yemediğinde korkmayın benim kuşumda bazen bir iki gün yemez sonra düzelir. Fakat su olmadan yaşayamazlar. Suyu mutlaka içerler.

Evin içindeyken imkanınız var ise pek kafese koymayın, kendi kendine biraz uçma çalışması yapsın. Ben dışarda hiç şansı olmaz diye düşünmüyorum. Hep sizin yanınızda kalmış annesinden birşey öğrenememiş olsa dahi, hayvanlar birçok davranışı içgüdüsel olarak geliştiriyorlar. Bizler gibi deneme yanılma yöntemi, model alma yöntemlerinin dışında onlar içgüdüsel olarak biliyorlar. Tabi malesef bu demek değil ki kargalara yem olmazlar. Ben sadece kendini savunabilmek güvende olmak için kendi cinsleriyle birlikte sürü halinde takılması gerektiğini içgüdüsel olarak bilecektir diye düşünüyorum.Umuyorum küçük yavrunuz kolayca kendi ortamına adapte olur da, sizin de gözünüz arkada kalmaz.

[cello]

Kiraz kuşu İspinozgillerdendir. Papağangillerle karşılaştırmak pek doğru olmayabilir. Yavrulama dönemi mart ve temmuz ayları arasındadır. Son ağız yavruyu da ağustosta uçurur. Yavru ana tüyünü 45 gün sonra atmaya başlar. O senenin yavruları tüy dökümünü çok hafif atlatırlar. Eğer kuş hava akımına maruz kaldı, üşüdü, sterese girdi, ya da yem olarak çok kuvvetli yemlerle yüklenildi ise (üretim ve ötüm sezonu gibi devrelerde) ara tüyü yapabilir ki bu iyi bir şey değildir. Kuş o sezonu muhtemelen kapatır. Bazı kuşta da tüy dökümü yerleşir ve kuş devamlı döker durur. Bu durum daha da tehlikelidir.

Kuşlarda tüy, hayvanlarda kıl protein yapıdadır. Yani kaybedilen kan gibi düşünülebilir. Kuşun tüy dökerken o proteine ihtiyacı vardır ve yerine konmalıdır. Tüyde iken çok zayıf diyetlerle beslenen kuşlarla ötüm ve yavru döneminde sıkıntı çekilmesi muhtemeldir. Ayrıca tüy döküm dönemi senede 1 keredir ve hastalık değildir. Kuşların yıllık hayat evresinde yaşamaları gereken bir dönemdir. Tüm tüyler sıra ile dökülür ve gene o sıra ile yenileri yerine gelir.
Bu dönemde yulaf, keten ve kenevir normal diyete eklenmeli, haftada 2-3 kere yeşillik verilmelidir. Haftada 2 kere yumurta maması yapılmalı, imkan varsa kafes örtülmelidir. Bu şekilde kuş çok daha stressiz bu dönemi atlatır.

Kuş denen hayvan aşırı zekidir ancak tanımadığı yem verildiğinde reddecek ve ölecek kadarda acayiptir. Kuşlar içgüdüsel olarak yuva yapmayı bilirler. Ancak "nereden ne bulur yerim"i annesiyle uçmaya başladığında öğrenirler. Parklarda serçelere yem verdiğinizde götürüp yanda ufak kuşlara verdiğini görürsünüz onlar yavrularıdır. Anneleriyle beraber gezer, dostu düşmenı tanırlar.

Yazdıklarım şahsi tecrübelerimdir.

[Sefer GİRİŞEN]

Kirazkuşu ve Serçe aynı karede

[Sûz-i Dilârâ]

Arkadaşlar verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ederim. Prensesimin durumu şimdilik iyi, sanırım ilk kez böyle bir durumla karşılaştığım için panik yaptım ve aklıma ilk burası geldiği için hemen sizlere danışmak gereğini duydum. Yazdıklarınız sayesinde de epey bilgi edinmiş oldum kuşlar hakkında Sefer Bey, resimden anladığıma göre benim minik kızım bir serçe, kiraz kuşuyla hiçbir benzer tarafı yok.

Uçurma konusunda da kararımı verdim, bundan sonraki hayatını bizimle geçirecek onu salamayacağım. Dışarıya karşı çok yabancı, kıra götürüyoruz, montumun kapşonuna giriyor ve asla ordan çıkmıyor sadece kafasını uzatıp dışarıyı seyrediyor, zor bela otların arasına bırakıyoruz biraz börtü böcek yesin, otların tadına baksın diye, yerinden kıpırdamıyor bile ve bugünlerde havada sürekli atmaca gibi yırtıcı kuşlar görüyorum, çöplükten ayrılmayan martı ve kargalar da hariç, bir lokmada götürürler kızımı bu savunmasız haliyle. Buna sebep olamam.

Bize de iyice alıştı, şimdi klavyemin üstünde zıp zıp bir o tarafa bir bu tarafa dolaşıp duruyor. Bizimle 10. ayını geçiriyor bu kadar süre yaşadıysa bundan sonra da sorunsuz yaşar diye düşünüyorum. İnşallah doğru bir karar vermişimdir. Bilginize. Hepinize tekrar ve çok çok teşekkürler.

[cello]

Son bir fotografı varsa ekleyebilirmisiniz ?

[Sûz-i Dilârâ]

Son halinin fotoğrafı yok ama geçen aylardan çektiklerimden farklı olanları ekliyorum umarım anlaşılmasında yardımcı olur. Fotoğraf kalitesi çok kötü ama idare edin, cep telefonundan akşam çekmiştim.

[begonvil 14]

Arkadaşlar biraz önce bir kuş dükkanın camına çarpıp yere düştü. Yaşaması için ne yapmam lazım? Şimdi hareket etmeden öylece duruyor. Daha çok yavru kuşa benziyor. Geçen gün de yan dükkanın önünde aynı kuştan ölü bulduk.
Bu kuşu kurtamam lazım.

[Sûz-i Dilârâ]

Sevgili begonvil14, çok üzücü bir durum camı göremedikleri için boşluk zannedip çarpıyor zavallılar. Kuşu serin bir yerde tutun ve işaret parmağınızı veya serçe parmağınızı bir suya değdirip elinizde kalan damlacığı yavrucağın gagasına doğru bırakın bu şekilde biraz su içmiş ve yatışmış olur. Ve biraz dinlendirdikten sonra bulabilirseniz bebek biskivüsünü suda ıslatıp sıvı mama şekline getirdikten sonra çay kaşığıyla yedirmeye çalışın. Sabit bir yerde rahat bir yuva hazırlayın ve dinlenmeye bırakın ama başından da ayrılmayın ve onu teselli edip kurtulacağını telkin edin. Ben bir yavruyu geçmişte bu şekilde kurtarmıştım. Umarım sizinki de sağ salim kurtulur ve kaldığı yerden hayatına devam eder.

[begonvil 14]

Kuşu gülün altına, gölgeye koymuştum. Biraz yoğunum. Arada bir gidip baktım. Ama en son baktığımda yerinde yoktu. Uçtu galiba. Çok sevindim iyileşmesine)

[kaju]

**** bir kediye veya bir kargaya mama oldu.