Sebze Tohumlarının Çimlenme Yüzdesi Standartları

[birnefestoprak]

Turkiye'deki yasal duzenlemelerde ticari tohum icin cimlenme standardi getiren bir madde var mi bilemiyorum ama elimdeki tohumu kendisi ureten birkac Turk tohum sirketine ait tohum paketinden yalnizca icinde organik tohum olan pakette cimlenme yuzdesi belirtilmis. Bu, organik tohum piyasasina getirilmis bir zorunluluk olabilir. Bunun yaninda, cimlenme yuzdesi belirtme zorunlulugu gramaji belli miktarin uzerinde olan tohum paketlerine getirilmis de olabilir.

ABD'de, tohumculuk yasasiyla birlikte ticari tohuma cimlenme standardi getiren bir madde var. Bu maddeye gore, bazi sebze tohumlari icin belirlenen cimlenme yuzdelerini asagidaki tabloda ozetlemeye calistim:

Tohum	Çimlenme Yüzdesi	Tohum	Çimlenme Yüzdesi
Bakla	75	Kuşkonmaz	70
Bamya	50	Lahana	75
Bezelye	80	Marul	80
Biber	55	Maydanoz	60
Börülce	75	Mısır	75
Brokoli	75	Pancar	65
Brüksel Lahanası	70	Patlıcan	60
Dere otu	60	Pazı	65
Domates	75	Pırasa	60
Enginar	60	Salatalık	80
Fasulye	70	Şalgam	80
Havuç	55	Soğan	70
Ispanak	60	Soya fasulyesi	75
Karnıbahar	75	Tatlı kabağı	75
Karpuz	70	Turp	75
Kavun	75	Yaz/kış kabağı	75
Kök kereviz	55	Yer kirazı	50

Yani yasa, tuketiciye diyor ki, "tohum aldigin zaman bu tablodaki cimlenme yuzdelerini goz onunde bulundur; eger cimlenme yuzden tutarli bir sekilde bu degerlerin altinda kaliyorsa, ureticide/saticida bir sorun olabilir." Normalde evinin bahcesinde sebze yetistirenler her cesitten birkac tohumdan fazlasini ekmiyor. Dolayisiyla ekilen birkac tohumun cimlenme oranina bakarak ureticinin tohumlarinin ne kadar saglikli oldugunu degerlendirmek ilk asamada zor olabilir ama tuketicinin tohum cimlendirme konusunda tecrubeli oldugunu varsayarak domates tohumunu ele alalim: Eger bir domates tohumundan 10 tane ekildiginde, yalnizca 1 tanesi cimlendiyse ve bu durum ayni ureticiden/saticidan alinan baska domates cesitlerine ait tohumlarda da tekrarlandiysa, ureticinin/saticinin tohumlarinda nedeni ne olursa olsun bir sorun oldugunu goz onunde bulundurup sorunun kaynagini anlamak icin ureticiyle irtibata gecmekte yarar var. Bazi ureticilerde/saticilarda bu sorun sezonluk da olabiliyor, arka arkaya gelen ekim sezonlarinda kendini tekrar da edebiliyor.

ABD'deki bir diger uygulamada ise uretici (tohumu ureticiden toptan satin alip ticaretini yapan degil, tohumu kendisi uretip satan kisi/sirket), eger tek bir ceside ait tohumlari agirligi 250 gr'in ustundeki paketlerde satiyorsa, bu tohumlardan bagli bulundugu bolgenin tohum laboratuvarina gonderip cimlenme testini yaptirmak ve sonucu tohum paketinin ustunde belirtmek zorunda. Laboratuvara gonderilen tohum sayisinin, testin saglikli sonuc vermesi ve orneklemin temsil edici olmasi bakimindan 400'un ustunde olmasi tavsiye ediliyor.