Enerji tasarruflu ampuller kırılırsa / civa hakkında

[Ayhan Ege]

Evdeki tüm ampülleri değiştirerek biz de enerji tasarruflu lambalari kullanmaya başladık. Ancak civa içerdiklerini ve kırılır ya da atık durumuna gelirlerse tehlikeli olduklarını yeni öğrendim.

NASA'ya ait bir yayında, evde kırılan ampül olursa önce görünen zerreciklerin bir kartonla ya da kağıtla toplanıp metal kapaklı bir kavanoza veya kilitli plastik torbaya alınması, geri kalan zerrecikler için koli bandının yapışkan tarafıyla veya ıslatılmış kağıtla temizlik yapılması öneriliyor.

Elektrikli süpürgeyi önermiyorlar ama mecbur kalınırsa torbasının mutlaka değiştirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Tüm temizlik araçları ve toplanan civanın yeniden kilitli plastikle ambalajlanıp tehlikeli atık toplama merkezine götürülmesinin uygun olacağı belirtiliyor. Yani asla rastgele çöpe atılmamalı. Ayrıca kırılma temizleme işlemi sırasında evin ısısını azaltmak ve pencereleri bir süre açık tutmak gerekiyormuş.

Türkiye de civa atıkları için herhangi bir olanak var mı? Daha piller için bile sistemli bir toplama olanağı yokken, soruyu soruyorum ama cevabı sanki biliyorum.

Sağlık ve güvenlik içinde olunuz.

Enerji Ampulü Patladığında… 1)Derhal odadaki herkesin, kırıklara basmadan terk etmesini sağlayın.15 dak boyunca odaya girmeyin ve bir cam açarak odayı havalandırın.
2)Kırıkları ve yerlere saçılan cıva partiküllerini temizlemek için elektrik süpürgesi kullanmayınız. Saçılan cıva partikülleri elektrik süpürgesi sayesinde ortama yayılarak evde zehirli bir durum yaratabilir..
3)Plastik eldiven takın ve yerdeki cam kırıklarını bir faraşın içine süpürün ve cıva partiküllerini ise paspaslayın.
4)Faraşta topladığınız parçaları bir plastik torbanın içine atın ve ağzını iyice kapatın.
5)Plastik torbayı evdeki normal çöp kovasına atmayın.
6)Onun yerine pil atık kutusuna veya belediyelerce atıkların güvenle imha edildiği yere götürün.
7)Kırık ampulden çıkan tozu solumamaya çalışın.
8)Eğer ampul kırılırken, giysi ya da yatakla temas ettiyse ve cıva bulaştıysa, sakın yıkamayın - makinaya da cıva bulaşır. Bu giysi ve yatak malzemelerini atın.

[terdal]

Merhabalar,
Söyledikleriniz doğru.
Ek olarak..
Benzer şeyler, civalı termometre kırıldığında da yapılmalı. Yine ek olarak, eğer risk fazla ise(civalı termometre veya daha fazla civanın etrafa saçıldığı durumda), elementer kükürtü(sarı kükürt) civanın saçıldığı muhtemel yerlere serpmeli, dağıtmalı ve bir süre durduktan sonra elektrik süpürgesi ile(yine de, torbayı değiştirmek şartı ile) alınabilir.

Olayın kimyası şudur: Civa, ele avuca sığmayan ve nisbeten kolay buharlaştığı için tehlike arz eder. Dolayısı ile, solunma riski vardır. Kürkürt serpilmesi ile civanın kükürt ile civa sülfür bileşiğini oluşturması nedeni buharlaşamaz hale gelir. Böylece solunma tehlikesi ortadan kalkar.

[praecox]

Cıva içermeyen ampuller var. Tercihan bunları kullanın. Termometrelerde ısı aralığına göre toluolü (toluen) olanı veya elektronik olanları tercih edin. Zira sarı kükür bir S8 molekülüdür elementar değildir. Yere serpilen cıva ile tepkimeye girmesi uzun sürebilir.
Cıva dökülmelerini absorbe etmek laboraturlarda kullanılmaya mahsus özel katalizatörlü kitler var özelikle evinde cıva ile bir şeyler bulundurması gerekenler varsa o kitlerden alması daha mantıklı olur.

[Ayhan Ege]

Sayın Tarık Erdal, Sayın Praecox, verdiğiniz bilgiler için çok teşekkürler yanlız lütfen beni aydınlatın, sarı kükürt, labratuar kiti nereden alınır, sözünü ettiğiniz civa içermeyen ampuller de enerji tasarruflu mudur?

[praecox]

Methal halide veya cıva buharı içeren sokak lambası kullanmıyorsanız floresant ve PL PLC diye de tanımlanan diğer enerji tasarruf ampulleri cıvasız üretilmeye başlandı. Tabii uzak doğudan gelen mallar için bu konuda kesin konuşmak yersiz olur.

Cıva zaten apmulde bir tür bileşen olarak vardı madeni hali ile yani elementar olarak yere dökülmesi hemen hemen imkansız.

Bu bağlamda bu tarz cıva döküntülerini absorbe edip imha kitlerine de gerek olmaz sanırım. Ama laboratura malzemeleri satılan yerlerde bulursunuz çok ucuz bir şey olduğunu düşünmeyin.

[Ayhan Ege]

Çok teşekkürler.