2. Abdülhamit’ten kalan mantar ağacından 30 bin fidan üretildi

[aybala]

İspanya 'dan, 2. Abdülhamit döneminde getirilen 126 yıllık mantar meşesinin tohumundan 30 bin adet fidan yetiştirildi.
İzmir Çevre ve Orman Müdürü Osman Tatar'ın talimatıyla üretilen fidanların kabuğundan conta elde ediliyor. Bu contalar ise uzay gemisi, otomobil motoru, ayakkabı, ısı yalıtımı ve sağlık sektörü gibi yüzlerce iş kolunda kullanılıyor. Stratejik önemi bulunan mantar meşesinden elde edilen bir şişe mantarının içinde 800 milyon adet hava dolu hücre bulunuyor. Bu ürünün hiçbir teknolojiyle yapılamayacak olması mantarın alternatifsiz bir ürün olduğunu ortaya koyuyor.
Dünya genelinde 2 milyon hektarlık bir alan üzerinde sadece birkaç ülke tarafından yetişen mantar meşesi, başta Portekiz olmak üzere bu ülkelere önemli ölçüde döviz girdisi sağlıyor. 660 bin hektarlık bir alanda yıllık 170 bin ton conta üreten Portekiz, yüzde 49.2'lik bir payla dünya birinciliğini elinde bulunduruyor. İspanya 65 bin ton ile ikinci, Cezayir de 27 bin tonla üçüncü sırada bulunuyor. İzmir'deki fidanlar, 20–30 yıl sonra yetişkin bir ağaç haline gelecek. İlk ürünlerde yetişkinlik dönemiyle başlıyor. Ortalama 200 yıl ömrü olan ağaçlardan 9 yılda bir ağaç başına 70 kilo civarında kabuk elde ediliyor. Kabuklar, kilo başına 200–300 Euro'dan alıcı buluyor.
Coğrafi özelliği itibariyle litaritürlerde Adriyat'ın doğusunda yetişmez denilen mantar meşesinin ilk örneği, 126 yıl önce Torbalı Sultan Çiftliği'ne dikilmiş. Bu ağaçtan alınan tohumlar, 1975 yılında İzmir Çevre ve Orman Müdürlüğü'ne bağlı Torbalı Fidanlık Mühendisliği'nde çoğaltılmış. 15 dönümlük bir arazi üzerine dikilen 347 adet fidan, bugünlerde ağaç haline gelmiş. 2. Abdulhamit döneminde dikilen ağaç ise şehir merkezindeki PTT binasının önünde koruma altına alınmış. Mantar meşesi, gövdesini güneşten koruyabilmek için diğer ağaçlardan daha fazla kabuk salgılıyor. Bu kabuk, içinde milyonlarca hava kabarcığı olan contaları oluşturuyor. Contalar, kesici aletlerle kazınarak, ağaçtan kolaylıkla çıkarılıyor. Ağacın tekrar kalın kabuk salgılaması için yaklaşık 9 sene geçiyor. Bir ağaçtan en az 16 kez ürün alınıyor. Ağacın bir özelliği de yapraklarının yaz kış dökülmemesi. Bu sayede ormanlık arazilerde de rahatlıkla kullanılabileceği bildiriliyor.
İzmir Çevre ve Orman Müdürlüğü, ürettiği 30 bin adet fidanı isteyen vatandaşlara cüzi bir fiyat karşılığında satıyor. Çevre ve Orman Müdürlüğü, fidanlardan ikinci yıl 300 bin adet, üçüncü yıl 1 milyon adet yetiştirmeyi hedefliyor. Böylelikle ilerleyen dönemlerde ülkenin kalkınmasına önemli ölçüde katkı sağlamak planlanıyor. Torbalı'daki fidanların hikayesi İtalya'ya kadar uzanıyor. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'nde görevli iken İtalya'ya giden İzmir Çevre ve Orman Müdürü Yrd. Doç. Dr. Osman Tatar, orada su altı kamerası almak ister. Kameranın fiyatı, normal kameralara göre en az 10 misli yüksek söylenir.
Bunun sebebini soran Tatar, sualtı kameralarında su geçirmez conta kullanıldığını, bu yüzden fiyatın arttığını öğrenir. Bu olaydan sonra contayla ilgili bir araştırma yapan Tatar, orman mühendisi olmadığı için araştırmasını bir yerde bırakmak zorunda kalır. Daha sonra İzmir Çevre ve Orman Müdürlüğü'ne atanan Osman Tatar, burada aldığı birifinglerle mantar meşesinin 126 yıl önce ülkemize getirildiğini ve 1974 yılında bununla ilgili bir çalışma yapıldığını öğrenir. Bunun üzerine Endüstri Mühendisi Hüsnü Özkaya'ya talimat verip mevcut ağaçlardan alınan tohumların ekimini gerçekleştirir. Altı ay içinde yeşeren fidanlar, bu günlerde 15–20 santim boyunu aştı.
Mantar meşesinin ülke geleceği adına önemli bir kaynak olacağını belirten İzmir Çevre ve Orman Müdürü Yrd. Doç. Dr. Osman Tatar, "Belki bunu ben göremem ama ülkem adına gelecek adına çok önemli bir yatırım yapmış olurum. Bana göre bu fidanların stratejik önemi var. Kim bu gücü elinde bulundurursa, büyük bir hazine elde etmiş olur. Çünkü bir tıpada 800 milyon adet hava dolu hücre bulunuyor. Bunu şişeye taktığınız zaman hiçbir şekilde aşağıya **** yukarıya doğru bombeylenmiyor. Isıya karşı son derece sağlam olduğu için uzay gemilerinin en hassas yerlerinde kullanılıyor." dedi.

Ömer Oruç
İzmir

Kaynak: http://www.zaman.com.tr/?hn=181692&bl=bolgehaberleri

[hidayetcaliskan]

Ulu Hakan Sultan Abdülhamit Han her konuda olduğu gibi bu konuda da öngörülü davranmış. Allah'ın Rahmeti üzerine olsun.

[almira]

Sanırım şimdi tam 126 yıldır bizim ülkemizde var olan ve bir su altı kamerası fiyatı ile önemi anlaşılıp yetiştirilmesi akla gelen bu ağacın üretilmesinde katkıda bulunan öncelikle Sayın Osman Tatar' a ve özellikle İtalya' ya teşekkür etmemiz gerekiyor. Zararın neresinden dönersek kardır. Ülkemizde henüz önemi anlaşılamamış başka hangi hazineler var acabağa?

[Samsunlu55]

Başka bir başlık altında Türkiye'deki mantar meşesinin sadece 2. Abdülhamit döneminde getirilen ağaç olduğu yazıyordu. Çoğaltımına başlaması çok güzel bir haber.