Bademde Çevirme Aşısı Yapma Tekniği
 

Giriş

Çekirdekten yetişmiş ve meyve özellikleri iyi olmayan badem ağaçları çevirme aşıları yoluyla kaliteli meyve yapan verimli ağaçlara dönüştürülebilir. Başarılı bir şekilde yeni çeşitlere çevrilen ağaçlar 3. yıldan itibaren meyveye yatar.

Çevirme aşıları için özellikleri bilinen çeşitlerden aşı kalemleri temin edilmelidir. KSÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümünde yürütülen badem çeşit denemelerinde Ferragnes, Ferraduel ve Cristomorto çeşitlerinin hem çok verimli olduğu hem de kaliteli meyveler yaptığı belirlenmiştir. Bu çeşitlerin ortak özelliği geç çiçeklenmeleri ve birbirlerini karşılıklı olarak tozlamalarıdır. Ticari bir verim almak için badem çeşitlerinin bahçe içinde aynı oranda (tercihen birer sıra olacak şekilde) aşılanması ve ağaçlar meyveye yatınca bahçede arı kovanları bulundurulması gerekir.

Çevirme aşısı yapma tekniği

Çevirme aşıları genel olarak erken ilkbahar döneminde en iyi sonucu vermektedir. Bu dönemde çevirme aşısı yapabilmek için aşı kalemleri ağaçlar uyanmadan önce alınmalı ve aşı zamanına kadar nemini yitirmeden soğukta (4 o C'de - ya da buzdolabının sebzeliğinde) plastik poşet içinde saklanmalıdır. Zira, erken ilkbaharda aşı yapılırken aşı kalemleri "uyanmamış" olmalı, buna karşın aşılanacak ağaçlar ise "uyanmaya başlamış" (su yürümüş) olmalıdır.

Çevirme aşısı olarak kalem ya da göz aşıları uygulanabilir. Çapı 5 cm'e kadar olan dallarda ya da gövdelerde yonga (Şekil 1) veya çift kapaklı (Şekil 2) göz aşıları yapılabilirken, daha kalın dal ve gövdelerde kalem aşıları (yarma aşı, Şekil 3) uygulanmalıdır.

Çevirme aşısına başlamadan önce, ağaçlar henüz durgun dönemdeyken tek tek incelenip aşı yapılacak yerler işaretlenmeli ve buralara hangi aşı yöntemi uygulanacağına karar verilmelidir. Daha sonra, dallarda aşıya hazırlık için kısaltma budamaları yapılmalıdır. Gerekiyorsa, taç içinde dal seyreltmesi yapılarak aşıdan sonra yeni çeşidin sürgünlerinin kolayca büyümesi sağlanmalıdır. Çok büyük ağaçlarda tüm dalları bir yılda aşılamak yerine, dalların yarısı bir yıl, kalan yarısı da izleyen yıl aşılanmalıdır. Buna karşılık, genç ya da nispeten küçük ağaçlarda ana gövde ya da seçilecek 4-6 adet dal kalınlıklarına göre kalem ya da göz aşılarından biriyle kolaylıkla aşılanabilir (Şekil 4). Kalem aşılarında tek bir aşı sürgününün geliştirilmesine dikkat edilmelidir.

Aşıdan sonraki bakım işleri

Çevirme aşılarının başarısı büyük ölçüde aşıdan sonraki bakım işlerine bağlıdır. Aşı sürgünlerinin ilkbahar ve yaz boyunca kuvvetli bir şekilde gelişmesini sağlamak için bahçe sık sık gezilerek, aşı sürgünlerin altında kalan yaşlı odundan büyüyen filizler kesilerek temizlenmeli ve gerekiyorsa, hastalık ve zararlılara karşı ilaçlamalar yapılmalıdır. Bu bakım işlemlerine 2. ve 3. yılda da devam edilerek aşı sürgünlerinin hızlı bir şekilde ağacın yeni tacını oluşturması sağlanmalıdır. Böylece, çevirme aşısı yapılmış olan ağaçlar 3. yıldan itibaren yeni çeşitten meyve vermeye başlar.

Eklenti 18250

Şekil 1: Yonga göz aşısı tekniği.






Eklenti 18253

İnce bir dalda yeni süren yonga göz aşısı


Eklenti 18254

Çift kapaklı göz aşısının görünümü



Devamı aşağıda...

Aşı çeşitleri nelerdir ?
 

Eklenti 18255

Yeni süren bir kalem aşısı

Eklenti 18256

İnce dallarda yonga göz aşıyla çevirme

Eklenti 18257

Genç bir gövdede göz aşısı ile cevirme

Eklenti 18258

Kalın bir gövdede kalem aşısı ile çevirme
Şekil 4.

Yukarıdaki resimler üniversitemizden temin edilen Ferragnes ve Cristomorto çeşidi aşı kalemleriyle 2003 yılı nisan ayında Kahramanmaraş'ta bir üretici bahçesinde yapılan badem çevirme aşılarına aittir.

----------------------------------------------------------------------


Aşı çeşitleri nelerdir ?

Göz aşıları ve kalem aşıları olmak üzere ikiye ayrılır.

I. Göz aşısı
Küçük bir kabuk parçası ile bunun üzerinde tek bir göz ile yapılan aşılara göz aşısı denir. Yongalı göz aşısında, kabuk parçasının altında odun dokusu bulunur.

Göz aşısı ne zaman yapılır?
· Sonbahar göz aşısı (Durgun göz aşısı)
· İlkbahar göz aşısı (Erken sürgün aşısı)
· Haziran göz aşısı (Geç sürgün aşısı)

Göz Aşısı Metotları

a) T göz aşısı: 6 mm ile 2.5 cm arasındaki çapa sahip anaçlara büyüme devresinde uygulanır. Aşı topraktan 5-25 cm yükseklikte yapılır. Anaç T şeklinde kesilir. Göz ise kalkan şeklinde odunlu ve odunsuz olarak kesilir ve anaçta açılan T içerisine yerleştirilir. Aşı yeri rafya ile hava almayacak şekilde bağlanır. Aşı bağı 15-20 gün sonra kesilir.


b) Ters T aşısı: Yağmurlu bölgelerde yağmur sularının açılan T içerisine girmemesi ve enfeksiyon oluşmaması için ters T aşı metodu uygulanabilir.
















Kaynak:http://www.tarimkredi.org.tr/modules...howpage&pid=80

Elinize sağlık, güzel bir anlatım

Haziran ayı sonların göz aşı yapabilirsiniz.Pişmiş gözlerden seçim yapmalısınız.Yaptığınız aşının üstünü %60 gölgelendirme yapmalısınız.

evet gölgelendirme mutlaka yapılmalıdır yine bunun yanında sıcak bölgelerde ara ara göz tutana kadar sulanmalıdır.bademin salgıladığı sıvılar duttaki gibi gözü yakıp kurutuyor.. serin kalması gerekiyor.

Aşıyı, dalın kuzeye bakan yönüne yaparsanız sorun kalmaz.

cok guzel bir paylasim. Tesekkurler.

Merhabalar,

Çok merak ediyorum: Ferragnes ve ferradueli beraber (1'e 4, 1'e 6 vs.) ekmek yerine, bahçede bir bölgeye göz almak için birkaç ferraduel ekip, 2 **** 3. yılda her ferragnesin bir dalına ferraduel aşılarsak aynı etkiyi üretebilir miyiz? Hatta bu sayede meyve tutma oranında olumlu bir artış olur mu?

Aynı etkiyi üretebilirsiniz ama,bu biraz pişmiş aşa su katmaya benzer.Meyve alacağınız farragnesin dallalırını kesip aşılamak ağacın dengesini bozmaya değmez.Aşı için harcanan zaman vs.Ayrıyetten faragnes daha dikine ,ferraduel ise daha yavan gelişir.
İlerki zamanlarda kafa karışıklığı ,Bakım ve budama konusuda ayrı bir sıkıntı olur sizin için.En iyisi ayrı dikilmesi.

Yanlız yeri az olan hobiciler için çok iyibir tekniktir.