Çin Çileği (Myrica Rubra) kışın yapraklarını dökmeyen, 10 – 20 metre yüksekliğe ulaşabilen bir ağaçtır. Anavatanı güney Asya, özellikle güney Çin bölgesidir. Meyve iriliği, rengi ve olgunlaşma süreci farklı olan birkaç cinsi vardır. Meyvesi Çin ve çevresinde binlerce yıldır oldukça fazla sevilir ve çok para getirdiği için ticari değeri yüksektir. Meyvesi önemli olmayan Myrica Rubra cinsleri parkların bahçelerin süslenmesinde kullanılır.
“Dioecious” bitkilerdendir yani ağaçlar ya erkek ya dişidir. Erkek ağaçlardaki çiçeklerin polenleri dişi ağaçların çiçeklerine genellikle rüzgârla ulaşır.
Meyvesinin kalitesi ve sağlığa faydaları: Avrupa’da “Yumberry” adı ile Çin çileğinin meyve suyu satılır. Çin çileği meyvelerinde doğal olarak çok şeker ve çeşitli doğal meyve asitleri bulunduğu için çok güzel lezzettedir. Vitaminlerce ve minerallerce zengindir. En çok C vitamini içerir. Lezzetli meyveleri çiğ olarak yenebildiği gibi meyve suyu, reçel, şekerlemeler ve alkollü içki yapımında da kullanılır.
Yüksek tansiyona, kalbe, mide rahatsızlıklarına, kolesterole iyidir. Görmeyi keskinleştirir katarakt oluşmasını önler. Daha birçok faydaları anlatılıyor.
Yetişeceği bölge özellikleri:
Yarı tropikal iklimlerin bitkisi olan Çin çileği nemli hava ve asitli toprak istiyor (pH 4-5). Az asitli toprakları da tolere edebilir (pH 6 – 6,5). Kışın en fazla sıfırın altında on (-10) soğuğa dayanabilir. Yazın 35 dereceden fazla sıcağa dayanamaz. Dikileceği toprak humusça zengin değilse torf karıştırılması daha iyi olur.
Yıllık yağış miktarı ve aylara göre yağışların dağılımı meyve kalitesinde ve verimliliğinde önemlidir. Yıllık ortalama 1300-1700 mm civarlarında yağış yeterlidir; ilkbahar aylarında (mart, nisan) ise ayda 160 mm’den az olmamalıdır yoksa meyvelerde kalite ve verim düşer.
Havanın yüksek nemliliği de büyük önem taşıyor zira düşük nemli hava bu bitkinin çiçeklerinin polenleşmesinde elverişli olamıyor.
Yurdumuzda Çin Çileği üretimi: Yukarda anlattığım bütün bu gereksinimlerine göre, Doğu Karadeniz bölgemiz için oldukça uygun bir bitkidir. Zaten Türkiye’de ticari maksatla Çin Çileği yetiştiriciliğine başlandı. Orta Karadeniz bölgesinde Tosya’ya dışarıdan getirilen Myrica Rubra fidanları dikildi. Önümüzdeki yıl meyve vermeleri bekleniyor. Tosya’nın iklimi iyi bir verimlilik sağlayacak mı, başarı oranı ne olacak, önümüzdeki yıllarda göreceğiz. Bence Trabzon ve Rize’ye daha uygundur. Çay üretiminde son yıllarda düşük gelir karşısında zor duruma düşen Rizelilerin bazıları Kivi üretimine geçmişti, geçen yıl başarı oranı çok yüksekti. Trabzon, Giresun, Rize meyve üreticileri Çin çileğini de denemeliler.
Budanması: Meyveler bir yaşındaki dallarda olduğu için budamada dikkatli olunmalıdır. Uzayıp gitmesine izin verilmezse fındık gibi çalı şeklinde yetiştirilebilir. Bu tür budama ceviz ağaçlarında da yapılıyor, böylece devleşmeyen ağaçlardan ürün toplamak kolaylaşıyor.
Çoğaltılması: Yarı olgun dallardan çelik ile yazın sıcak aylarında çoğaltılabilir. Çelikler açık havada gölgelik bir yerde köklendirilmelidir. Olgun dal çeliğinden kasım aralık aylarında, daldırma ile ilkbaharda çoğaltılabilir. Tohum ile çoğaltılmasında tohumlar sonbaharda ekilir. Kışı toprakta geçiren tohumlar ilkbaharda çimlenir. Ayrıca köklenmiş kök sürgünleri (piçleri) kışın bitkinin uyku döneminde ayrılmakla çoğaltılabilir.
Kaynak
http://www.bitkivecicek.com/cin-cile...rubra-yumberry