|
Konuyla ilintili mi bilmiyorum ama; İskorpit'ten bahsedilince, bilgi kırıntısı olsun diye aktarıyorum.
C vitaminin yetersizliğinden ileri gelen ve diş etlerinin kanaması, deride çürüklükler, eklemlerde ağrılı şişmeler ve genel dayanıklık azalması belirtileri gösteren iskorbit hastalığı, geçmişte bulaşıcı olmayan başlıca yaygın hastalıklardandı. İnsanlar uzun deniz yolcu- lukları ya da kuzey yolculuklarında olduğu gibi taze meyve, sebze ve etten yoksun kaldıkları zaman bu hastalık meydana gelirdi.
Bunu aşmak için Rom içerlerdi. Yani denizciler 'sürekli kafayı çeken, sarhoşlar' olarak tanımamızın nedeni, o zamanlarda bilinmeyen iskorpit hastalığına ve dişlerini kaybetmemek adına C vitamini takviyesi yapmak içindir.
Ama sürekli kafayı çekmek, sorun yaratıyordu; buna farklı çare bulunmak gerekti.
Hastalığın, semptomlarını bilen ama neden-sonuç ilişkisini çözemeyen avrupalı denizciler, Rom'a devam ederken, nereden akıllarına geldiği bilinmeyen Çinli denizciler, gemide limon ağacı yetiştirmeye başladı. Uzun yolculuklarda limon yiyerek bu hastalığı aşmaya çalıştı. (C vitaminini, kırmızı biberi, maydonozu bilseler işleri daha kolay olurdu.)
Eski Çinli gemi batıklarında, limom ağacı bulan bilim insanları, önce buna bir anlam veremedi. Ama çok sonraları İskorbiti önleyici vitamin 1993 yılında izole edildi ve bunun yıllardan beri tanınan fakat antiskorbitik özelliği bilinmeyen askorbik asit olduğu kanıtlandı.
|