[Musti]

Genel bir bilgi olsun ;

Son yıllarda gerek resmi, gerekse özel kuruluşların yeşil alan tesisine yönelik eğilimlerinin artıyor olması, dış mekan süs bitkilerine olan ilgiyi de artırıyor. Ancak talepteki bu artışa karşılık Türkiye'de halen yeterli sayıda süs bitkisi yetiştiricisinin olmaması ve üretim miktarlarının kısıtlılığı ihtiyacın ithalatla karşılanmasını zorunlu kılıyor.
Park-bahçe ve peyzaj düzenlemelerinin önemli aktörlerinden mavi ladin bitkisi de Türkiye'de ağırlıklı olarak ithal edilen bitkiler arasında yer alıyor. Kuzey Amerika'nın batısındaki Kolorado, Utah ve Arizona eyaletlerinde kendiliğinden yetişen mavi ladin, Türkiye'de doğal olarak yetişmiyor. Ancak toprak seçiciliği olmayan bu bitki, ülkemizde rahatlıkla yetiştirilebilecek ağaçlardan biri. Doğal yayılış alanları içerisinde hiçbir şekilde saf orman oluşturmayan ve 2 bin-3 bin metre, dağlık bölgelerde, akarsu kenarlarında veya göl ve bataklık çevrelerinde tekil ya da küçük gruplar halinde görülen bitki, kuru ve fakir topraklara da uyumlu. Bu nedenle mavi ladin, peyzaj çalışmalarında hem görsel güzelliğinin olması, hem de adaptasyon sorunu bulunmadığı için tercih ediliyor.

Yıllar hem ömrünü, hem de değerini artırıyor

Genellikle 30 metre, iyi yetiştirme koşullarında 50 metreye kadar ulaşabilen mavi ladinin gümüş renkli olan yaprakları, bu güzelliklerini 25-30 yaşlarına kadar koruyor. Tohum, aşı, doku kültürü yöntemleriyle üretilen mavi ladinin, tohumdan üretildiği taktirde mavilik oranı yüzde 90'lara çıkabiliyor. Ancak tohumu sertifikalı tohumlardan, orijini belli ve üretici belgeli üreticilerden temin etmek gerekiyor. Sertifikalı tohumlardan elde edilen fidanlar ekonomik anlamda üreticisine kazanç sağlıyor.


10 soruda mavi ladin yetiştiriciliği

1) Mavi ladin nasıl bir bitkidir? Türkiye'de doğal olarak yetişir mi?

- Doğal olarak Kuzey Amerika'nın batısında yetişen bitki, Türkiye'de kendiliğinden yetişmiyor. Çamgiller familyasından olan bu bitki, 30-50 metreye kadar boy, 1.5 metreye kadar da çap yapabiliyor.

2) Bitkinin kozalak-tohumları nasıldır?

- Sarkık, ince, uzun silindirik şekildeki kozalaklar, 6-11 mm uzunlukta olur. Kırmızımsı menekşe renkli kozalaklar 5-7 ay sonunda olgunlaşır. Tohumları siyah, 3-4 mm uzunluğunda, ince, uzundur. Tohum kanadı 10-13 mm olup donuk kahverengidir.

3) Tohumdan nasıl mavi ladin yetiştirilir?

- Tohumlar bir kasaya ekilir, ılık bir yerde bulundurulur. Nisan sonu, mayıs ayı gibi çimlenmesi gerekir.

4) Çimlenen fidanlar ne zaman dikilmeli?

- Çimlenen fidanlar, köklerine zarar verilmeden küçük torba veya tenekelere alınır. 1 yaşına gelince de dikilmek istenen yere dikilebilir.

5) Mavi ladinde çelikleme yapılabilir mi?

- İğne yapraklı türlerde çelik imkansız gibidir. Çelikle de üretim mümkündür ancak bunları yetiştirmek için çok özel şartlar gerekir. Bu konuda profesyonel olarak çalışanlar gerekli toprak harcı ve sera ortamını hazırlayarak üretim yapabilirler ancak çelikle üretimde fire oranı yüksektir.

6) Mavi ladin hangi yöntemlerle yetiştirilmeli?

- Ekonomik olanı aşı ile üretmektir. Bitki tohum, aşı ve doku kültürü gibi yöntemler yararlanılarak üretilir.

7) Aşı yönteminde altlık fidanları hangi ağaçlardan olabilir?

- Özellikle yanaştırma aşı yöntemiyle başarılı sonuçlar alınır. Anaç olarak yine mavi ladin veya sitka ladini tercih edilmeli. Altlık olarak Avrupa ladini ve doğu ladini kullanımı çok sağlıklı sonuçlar vermemektedir.

Bitkinin mavi rengini koruması için ne yapılmalı?

- Tohumdan elde edilen mavi ladinler 10 yaşına geldikten sonra yavaş yavaş yeşile döner. Ancak bin rakım ve daha üzeri yerlerde rengin yeşile dönmesi daha yavaş ve daha az olur.

9) Bir dönüm araziye kaç adet fidan dikilebilir?

- En az 450, en fazla bin adet. İdeal olanı bir dönüme 750 adet mavi ladin fidanı dikilmesidir.

10) Bir dönüm için ne kadarlık maliyet hesaplanmalı?

- Fidan, sulama, işçilik ve yerin hazırlanması gibi kalemler için ortalama bin 750 TL yatırım maliyeti gerekiyor.




Eskişehir Orman Fidanlığı, fidan taleplerini karşılıyor

Mavi ladin fidanı yetiştiren merkezlerden biri de Çevre ve Orman Bakanlığı'na bağlı olarak hizmet veren Eskişehir Orman Fidanlığı. Mavi ladin fidan üretimi amacıyla yıllık 2-3 bin adet fidan dikimi yapılan merkezde, üreticiler ve diğer fidanlıkların küçük fidan talebini karşılamak amacıyla da 15 ile 20 bin adet arasında tohumdan 1+0 yaşlı fidan üretiliyor. Mavi ladinin kitlesel dikimden çok peyzaj planlamasında tek veya gruplar halinde kullanıldığını söyleyen Eskişehir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Şube Müdürü Belkıs Dinç, bu nedenle üretim planlamasının da buna göre yapıldığını belirtiyor. Mavi ladinin tür olarak iklim ve toprak şartları bakımından uyumu kolay bir bitki olduğunu kaydeden Dinç, "Bu nedenle çok sıcak Akdeniz, Ege kıyıları hariç tüm bölgelerimizde rahatlıkla yetişebilir" diyor. Bitkinin tohum ve aşı yoluyla üretildiğini açıklayan Dinç, şöyle devam ediyor: "Tür olarak kanaatkar olmasına rağmen fidan üretiminde fidanın kolayca gelişebileceği uygun toprak şartlarında yetiştirilmesi gerekir. Yani organik maddece zengin, pH'ı fazla yüksek olmayan, kireç oranı düşük, orta bünyeli toprakları tercih eder. Dikim aralığı fidanın söküleceği yaşa göre ayarlanmalı. Ama fidanın rahatça gelişebilmesi için 0,80 x 1,20 m veya 1,0 x 1,20 m gibi aralıklarla dikilmesi uygun olur. İlk yıllarda bu aralık makineli çalışmaya da olarak sağlar." Tohumdan üretilen fidanların tümünün mavi renkli olmayacağına dikkat çeken Dinç, tohumla üretilen fidanların renklerine göre ayrılarak üretilmesi ve buna bağlı fiyatlandırılmasının hem üretici, hem de tüketiciyi memnun edeceğini belirtiyor. Aşı ile üretilenlerde ise bu şekilde renk açılım sorunu yaşanmadığını ifade eden Dinç, "Ancak pahalı bir yöntem olduğu için fiyatı da yüksek olmaktadır" diyor.


Mavi ladinin künyesi

Familya: Çamgiller

Latince adı: Picea pungens

Büyüme şekli: Piramidal

Genel görünüm: Genellikle 30, iyi yetişme yerlerinde 50 m'ye kadar boylanabilen, dalları yatay yönde ilerleyen kalın dallı ağaçtır. Hiçbir şekilde saf orman oluşturmaz.

Çoğalması: Tohum veya aşı ile olur. Kuzey Amerika'nın batısında 2 bin-3 bin metrede doğal yetişir. Türkiye'de doğal yayılış göstermez.

Toprak: Toprak isteği fazla değil, kuru ve fakir topraklarda da yetişiyor.

Meyve-tohum: Kozalakları 8-10 cm uzunluğunda 3 cm çapındadır. Taze iken yeşilimsi, olgunlaşınca saman sarısı renginde olur. Kozalak pulları kağıt gibi ince, kenarları dalgalı, uçları kertiklidir.

Sürgün: Genç sürgünler kalın, çıplak, tomurcuklar kronik yuvarlak, reçinesiz, tomurcuk pullarının uçları geriye doğru kıvrıktır.

Özellik: Yaz kuraklığından en az etkilenir. Zehirli gazlara karşı duyarlıdır.

Kullanım alanları: Park ve bahçelerde süs bitkisi olarak ve gitar yapımında kullanılır.
Kaynak: dünya.com.tr Dünya Gazetesi''
ALINTIDIR: