Solgunluk hastalıklarıyla ilgili Türkiye çapında yapmakta olduğumuz bir TÜBİTAK projemiz var. Bu proje kapsamında Karadeniz hariç tüm bölgelerde örneklemeler yaptık. Gördüğüm kadarıyla solgunluk hastalıkları heryerde göze çarpıyor. Fakat daha çok kavun-karpuz ve pamuk alanlarında sorun olarak karşımıza çıkıyor. Diğer alanlarda olmakla birlikte yoğunluğu düşük. Yoğunluk yüksek alanlarda da sorun, üreticinin birkaç yıl üst üste aynı ürünü yetiştirmesinden kaynaklanıyor.
Öte yandan, bölgesel olarak bakacak olursak Güneydoğu Anadolu bölgesinde sorun biraz daha fazla. Bu yörede sulama suyunun kontrolsüz oluşu, gelişi güzel ve salma sulama yapılması, üreticinin bilinçsiz su kullanımı, tarlayı sıkça su basması gibi sorunlardan dolayı yoğunluk daha fazla.
Diğer bölgelerde ise, tarladan tarlaya çok farklılıklar ortaya çıkıyor. Bir hastalığın konukçusu tarlada mevcut ise, ve her yıl aynı konukçu yetiştiriliyorsa o zaman yoğunluk fazla olmakta. Bunun yanısara, az önce bahsettiğim sulama suyunun aşırı kullanamı da sorunları artırıyor.
Ege bölgesinde Zeytin bitkisinde Verticillium Solgunluk Hastalığı yaygın görülüyor. Pamuktan bahsetmeye zaten gerek yok, tüm ülkede Verticillium solgunluğu pamukta yaygın.
Akdeniz bölgesinde daha çok Doğu Akdenizde yoğunluk artıyor. Bu da kavun-karpuz ve pamuk üretiminin burada yaygın oluşundan, Batıya kaydıkça ürünün çilek, limon, böğürtlen, yer fıstığına dönüşmesinden kaynaklanıyor. Bir de Maraş-Gaziantep bölgesinde Biber yetiştirme alanlarında Biber kök boğazı yanıklık hastalığı çok yaygın.
İç Anadolunun iklimi daha soğuk olduğu için buralarda Verticillium **** Fusarium solgunluğu çok yoğun değil. Buralarda Rhizoctonia, Macrophomina vs vs. solgunlukları daha çok karşımıza çıkıyor.
Marmara Bölgesinde de Zeytin yoğunlukta olduğu için burada da Verticillium solgunluğu daha yaygın. Hemen bir hatırlatma yapayım Verticillimu solgunluk hastalığını oluşturan patojen Verticillium dahliae'nin 120'nin üzerinde konukçusu var
, Macrophomina diye bahsettiğim patojenin ise 500'ün üzerinde konukçusu var
Bu bahsettiğim patojenlerin hepsi toprak kökenli (soil-borne) ve kök, kök boğazı, iletim dokularında hastalık oluşturuyorlar.
O yüzden herhangi bir yerden toprak alırken dikkatle araştırmak lazım. Orada tarım yapılmış mı? Neler yetiştirilmiş? Mesela;
Tahıl (buğday, arpa, mısır vs) tarımı yapılan bir yerden toprak alıp pekçok bitkiyi bu toprakta yetiştirebilirsiniz, toprak kökenli hastalıklar sorun çıkarmaz.
Ancak pamuk, zeytin, kabakgiller (kavun, karpuz, hıyar, kabak vs), sebzeler, özellikle Solanacea familyası (domates, patates, biber, patlıcan, tütün), Fasülye, tarımı yapılan yerlerden toprak alırken dikkat edilmelidir. Hastalıklı bitkiler varsa toprak alınmamalıdır.