5. Klimatik olmayan Faktörler
Büyüme Deformasyonları
Baskı altında büyümenin değişik formlarını bahçede gözlemek mümkündür. Büyüme düzenini olumsuz yönde bozan bu deformasyonların önemlileri aşağıda verilmiştir.
Büyüme noktası deformasyonu.
Büyüme noktası kaybı nedeniyle büyümenin durmasıdır. Lale ve diğer soğanlı bitkiler çok duyarlıdır. Zarar, zararlı veya patojen organizmadan kaynaklanabileceği gibi mineral madde eksikliği, su fazlalığı veya kuraklıktan da oluşabilmektedir. Soğanlı bitkilerin aşırı sıcağa maruz kalması deformasyona neden olur.
Prematüre çiçek veya tohum oluşumu.
Genellikle sebzelerin büyük bir kısmı büyümelerinin belirli bir evresinde soğuk havaya gereksinim duyarlar. Bu soğuk havanın ise belirli bir süre devam etmesi gerekir. Bu aşamadan sonra bitki aşırı sıcak havalara maruz kalsa dahi yine de çiçeklenme görülür. Kuru havalar da bitki üzerinde bir baskı yaratmaktadır. Bu baskı da prematüre yani gelişmemiş çiçek ve tohum oluşumuna neden olabilir. Zararın derecesi üründen ürüne ve hatta kültivarlara göre değişmektedir.
Yapraklarda deformasyon:
Bunlar yaprakların alt yüzlerinde görülen küçük uzantılardır. Bazen bu oluşumlar gövde üzerinde de görülebilirler. Begonya, kaktüs, kamelya ve asma yapraklarının alt yüzlerinde sık olarak rastlanır. Seralarda aşırı sulama veya çok yüksek nemlilik sonucu oluşmakta olan bu deformasyonlar, ancak iyi bir havalandırma sağlanarak giderilebilir.
Çatlama veya yarılma.
Bu deformasyon kabak, havuç, kiraz, patates, domates
vb. sebzelerde oldukça yaygındır. Uzun bir kuraklığın ardından nemli havaların bir süre devam etmesi sonucu oluşan hızlı büyüme nedeniyle meydana gelmekte ve içi boş meyvelerin oluşumuna veya yarılmalara sebebiyet vermektedir. Koruyucu önlem olarak kurak periyotlarda düzenli bir sulama yapılabilir.
Odunsu sürgün deformasyonları:
Bitkilerde kıvrık veya tuhaf şekilli sürgünlerin oluşmasıdır. Bunun nedenleri arasında aşırı rüzgara maruz kalma veya böcek zararları gösterilebilir.
Genetik Deformasyonlar
Genetik mutasyonlar bu deformasyonların başlıca nedenlerini oluşturmaktadır. Bu deformasyonlar çok yaygın olarak görülmemektedir. Şalgam köklerindeki sert yumrular bu deformasyonların en iyi örneklerinden birisini oluşturmaktadır ve genellikle hibritleşme nodülleriyle karıştırılmaktadır. Mutasyonlar sonucu oluşmuş albino veya açık renkli fidecikler ise bünyelerinde klorofil oluşmadığından dolayı kısa bir süre sonra ölmektedirler.
Mekaniksel Zararlar
Bu zararlar daha çok insanların dikkatsizliği veya düşünmeden hareket etmeleri sonucu doğan ve önlenebilir nitelikli zararlardır.
Ağır toprak, asfalt ve özellikle beton; bitki ile bitkinin kökleri arasındaki su ve hava dengesini kesmekte ve dokuların ölmesine neden olmaktadır. Semptomları bitkinin tümüyle kurumaya başlaması şeklinde görülmekte ve önlem alınmazsa bitkinin ölümüyle sonuçlanmaktadır.
Köklerin yeterince gelişememesi oldukça sığ bir kök sistemi oluşumuna neden olmaktadır. Bu durum da bitkinin gövdesini taşıyamaması veya onu yeterince besleyememesi gibi sonuçlara sebebiyet vermektedir. Yeni dikilen bir bitkinin çevresindeki toprak düzeltilmeli, böylece buradaki su birikiminin bir don olayına neden olması veya çürükçül organizmaların kolayca bitki gövdesine ulaşması engellenmelidir.
Yanlış budama oldukça risklidir. Özellikle budanan kısımların kurumamış bir şekilde açık bırakılması çürükçül organizmalara iyi bir zemin hazırlar. Budama, mevsiminde tekniğine uygun olarak yapılmalı; budama yaraları ise macunla kapatılmalıdır. Bahçede yapılacak dikkatsizce hareketler veya ekipmanların dikkatsizce kullanımı bitkilerin yaralanmalarına neden olacaktır. Ayrıca gövdelerin büyük çivilerle yaralanmasından kaçınılmalı, yara yerleri ise ivedilikle kapatılmalıdır.
Çeşitli amaçlarla korunması arzulanan fidanlarla yol kenarlarına dikilen boylu fidanlar,rüzgar ve çeşitli hayvan saldırılarından korunmak için,kazık ve tellerle çeşitli şekillerde bağlanırlar. Yumuşak bağlama gereçlerinin sert olanlardan, geniş gereçlerin de dar olanlardan daha az zararlı olduğunu unutmamak gerekir. Fidan kendini koruyacak duruma gelince destek gereçler uzaklaştırılmalıdır. Fidanlar,uygun yan dallar varsa,destek kazık bu dallarla birleştirilmelidir.Alt dallar aksi yönde kazık çevresine konduktan sonra üst iki dal kazığa sarılmalı ve dalların çaprazlanan son kısmı bağlanmalıdır(Şekil ).
Birçok alanları korumak üzere yapılan çitlerde,çit yolu üzerinde bulunan ağaçlardan da yararlanılmakta,demir teller çivilerle ağaçlara bağlanmaktadır.Sonuçta oluşan bu yaralar çeşitli hastalık ve zararlıların ağaçlara girmesine yardımcı olmaktadır.